Czy zarządzanie portfelem mieszanym, obejmującym zarówno papiery wartościowe, jak też instrumenty (...)

Czy zarządzanie portfelem mieszanym, obejmującym zarówno papiery wartościowe, jak też instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie po rozpatrzeniu zażalenia Spółki z dnia 10.11.2005 r. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Stare Miasto z dnia 31.10.2005 r. nr PP1/443-50027B/05/227927/161/123/mk w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) odmawia zmiany przedmiotowego postanowienia uznając, iż zawarta w nim ocena prawna stanu faktycznego przedstawionego w zapytaniu jest prawidłowa

U Z A S A D N I E N I E

Porady prawne

Wnioskiem z dnia 08.08.2005 r., uzupełnionym pismem z dnia 3.10.2005 r. (wpływ do Urzędu Skarbowego odpowiednio - w dniu 08.08.2005 r. oraz w dniu 04.10.2005 r.), Spółka zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Stare Miasto o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego zgodnie z art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej.

Spółka prowadzi działalność maklerską. Działalność ta obejmuje między innymi zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jedna lub większa liczba instrumentów finansowych. Spółka zarządza tylko aktywami klientów, nie prowadząc dla nich rachunków inwestycyjnych. Instrumenty finansowe oraz środki pieniężne klientów są przechowywane na rachunkach prowadzonych przez instytucję finansową, z którą Spółka współpracuje.
Za niniejsze usługi Spółka pobiera od klientów:
- opłatę stałą od każdej transakcji przeprowadzonej na aktywach klienta (opłata ta jest doliczana do ceny instrumentu finansowego, którą klient płaci instytucji finansowej - bankowi i która następnie jest przekazywana Spółce),
- prowizję od zysku wypracowanego na zarządzanych aktywach (wysokość tej prowizji określana jest procentowo, zapłata realizowana jest bezpośrednio od klienta do Spółki).
Usługi zarządzania portfelem instrumentów finansowych mieszczą się w grupowaniu PKWiU 67.12.10 (sekcja J) 'usługi maklerskie na rynkach papierów wartościowych oraz zarządzanie funduszami na zlecenie'.
Spółka poinformowała ponadto, iż przedmiotowe usługi nie są usługami zarządzania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Wątpliwości Spółki dotyczą kwestii, czy czynności zarządzania portfelem mieszanym, obejmującym zarówno papiery wartościowe jak też instrumenty finansowe nie będące papierami wartościowymi, np. kontrakty terminowe, umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy walutowe, opcje na stopy procentowe lub kursy walut, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Spółki powyższe usługi, jako usługi finansowe, zwolnione są z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zwolnienie to obejmuje zarówno część wynagrodzenia wypłacanego przez klienta jak i opłatę stałą przekazywaną przez bank.

Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Stare Miasto w postanowieniu z dnia 31.10.2005 r. uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Stwierdził, iż usługę zarządzania portfelem obejmującym zarówno papiery wartościowe jak i inne instrumenty finansowe, należy dla celów podatku VAT rozpatrzyć odrębnie.

Dla wymienionych świadczeń ustawodawca przewidział bowiem różne opodatkowanie:
- zwolnienie od podatku VAT czynności zarządzania instrumentami finansowymi - na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT,
- opodatkowanie 22% stawką podatku VAT czynności zarządzania papierami wartościowymi - na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy.
Na powyższe postanowienie Spółka zażaliła się pismem z dnia 10.11.2005 r. podnosząc, iż w przedmiotowym stanie faktycznym mamy do czynienia z jedną usługą zarządzania portfelem aktywów (instrumentów) finansowych, a nie jak stwierdził Naczelnik Urzędu Skarbowego - z dwoma odrębnymi świadczeniami. Wskazują na to przede wszystkim zapisy umowy zawieranej z klientem oraz regulaminu świadczenia usług. Z powyższych zapisów wynika jednoznacznie, iż mamy do czynienia z jednym świadczeniem polegającym na zarządzaniu portfelem różnych instrumentów finansowych, za którą to usługę Spółce należy się wynagrodzenie obliczone łącznie od zmiany wartości całego portfela, a nie jego poszczególnych składników.
Spółka wskazuje na podstawie konkretnego przykładu, iż zastosowanie się do interpretacji przedstawionej w zaskarżonym postanowieniu prowadziłoby do tego, że podstawa opodatkowania poszczególnych świadczeń byłaby inna od obrotu, czyli kwoty należnej z tytułu wykonania usługi, pomniejszonej o kwotę podatku należnego, co byłoby niezgodne z treścią art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.
Spółka podtrzymuje swoje stanowisko, iż usługa polegająca na zarządzaniu portfelem mieszanym powinna korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Cała sekcja J PKWiU jest co do zasady zwolniona z opodatkowania na podstawie ww. załącznika. Od zasady tej ustawodawca przewidział ściśle określone wyjątki, do których należą m.in. usługi zarządzania akcjami, udziałami, obligacjami i innymi papierami wartościowymi. Zatem tylko prowizja od zarządzania portfelem zawierającym wyłącznie papiery wartościowe jest opodatkowana 22% stawką VAT. Natomiast prowizje od zarządzania portfelami mieszanymi jak i portfelami zwierającymi wyłącznie inne niż papiery wartościowe instrumenty finansowe są zdaniem Spółki zwolnione z opodatkowania.

Po rozpoznaniu złożonego zażalenia oraz akt sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie stwierdza.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Pod pozycją 3 niniejszego załącznika wyszczególnione zostały usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w PKWiU w sekcji J ex (65-67). Jednocześnie ze zwolnienia tego wyłączone zostały m. in. usługi zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12. Usługi te opodatkowane będą z zastosowaniem 22% stawki podatku VAT zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT.
Ustawa z dnia 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U Nr 183, poz. 1538) rozróżnia dwa rodzaje instrumentów finansowych (art. 2 ust. 1):
- papiery wartościowe, które zdefiniowane zostały w art. 3 tej ustawy, a są to m. in. akcje i obligacje.
- inne instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi, w tym m. in. finansowe kontrakty terminowe, umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy procentowe, swapy walutowe, opcje na stopy procentowe lub kursy walut.
Zatem zarówno ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, jak ustawa o podatku od towarów i usług - jeśli chodzi o sposób opodatkowania, rozróżnia te dwa rodzaje instrumentów. W związku z tym zasadne jest w przedmiotowym przypadku wyodrębnienie dla celów podatku od towarów i usług: wynagrodzenia otrzymywanego za usługę polegającą na zarządzaniu papierami wartościowymi i wynagrodzenia za usługę polegającą na zarządzaniu innymi instrumentami finansowymi oraz opodatkowanie ich według stawek dla nich właściwych, tj.

odpowiednio - z zastosowanie 22% stawki podatku, oraz z zastosowaniem zwolnienia - zgodnie z postanowieniami ustawy o VAT.
W celu ustalenia czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych należy traktować, dla celów podatku VAT, jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń należy odnieść się do treści art. 2(1) VI Dyrektywy oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zgodnie z którymi każda usługa powinna być traktowana jako odrębna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Możliwa jest także sytuacja, gdy wykonywanie przez podmiot łącznie kilku świadczeń winno być uznane dla potrzeb opodatkowania za jedną usługę. Ma to miejsce wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inne świadczenia są dla tej usługi świadczeniami pomocniczymi, czyli nie stanowiącymi dla klienta celu samego w sobie, lecz będącymi środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej. Taka sytuacja w przedmiotowym stanie faktycznym nie występuje. Zarządzanie papierami wartościowymi oraz zarządzanie innymi instrumentami finansowymi składającymi się na czynność zarządzania portfelem mieszanym należy rozpatrywać zatem, w świetle powyższego, jako równorzędne świadczenia, czyli odrębne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
Niezasadny jest zarzut Spółki, iż zastosowanie się do powyższej interpretacji spowoduje nieprawidłowe, niezgodne z art. 29 ustawy o VAT, ustalenie obrotu. W przykładzie przedstawionym przez Spółkę w zażaleniu podstawę opodatkowania stanowiłaby prowizja od wartości 300 (czyli różnicy między zyskiem na instrumencie B, niebędącym papierem wartościowym, a stratą na instrumencie A - papierze wartościowym). A skoro zysk zostałby wypracowany na zarządzaniu instrumentem niebędącym papierem wartościowym, prowizja należna Spółce z tego tytułu stanowiłaby podstawę ustalenia obrotu zwolnionego z opodatkowania podatkiem VAT.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.

Decyzja niniejsza jest ostateczna.
Na decyzje służy prawo do wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Topolowa 5 z powodu jej niezgodności z prawem.
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika