Wątpliwości Podatnika dotyczą potwierdzenia, że czynności organizowania nieodpłatnych dojazdów (...)

UZASADNIENIE

W dniu 09 sierpnia 2006 r. do Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastoso­wania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępo­wa­nie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administra­cy­jnym. W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Z treści złożonego wniosku wynika, iż Podatnik prowadzi w Polsce działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania i sprzedaży szerokiej gamy produktów użytku domowego, np. foliowych worków na śmieci, torebek na lód, filtrów do kawy, aluminiowej folii spożywczej itp. Z uwagi na niewystarczającą liczbę osób chętnych do pracy zamieszkałych w miejscowości, w której zlokalizowany jest zakład produkcyjny, Podatnik zmuszony jest zatrudnić również osoby zamieszkałe w innych miejscowościach. Osoby te nie byłyby jednak w stanie dotrzeć do pracy we własnym zakresie w oznaczonym czasie lub w ogóle nie mogłyby do niej dotrzeć. Powyższe wynika z faktu stosowania w Spółce trzyzmianowego systemu pracy oraz ograniczonej liczby dogodnych połączeń komunikacyjnych lub nawet ich całkowitego braku. W związku z powyższym Podatnik podjął się zorganizowania dla pracowników zamiejscowych dojazdów do pracy. W tym celu Spółka zawarła umowę z zewnętrzną firmą transportową, na podstawie której przewozi ona pracowników zamiejscowych w określonych godzinach, tj. około 6.00, 14.00 i 22.00 z ich miejsca zamieszkania do miejsca pracy i z powrotem. Jednocześnie pracownicy ci nie mogą być przewożeni do jakichkolwiek innych miejsc, niż miejsce pracy lub miejsce zamieszkania. Z tytułu świadczenia powyższych usług, firma transportowa wystawia Spółce fakturę VAT z wykazaną kwotą naliczonego podatku od towarów i usług. Wynagrodzenie firmy transportowej ma charakter ryczałtowy, tj. nie jest uzależnione od liczby przewiezionych pracowników Spółki. Ponadto Podatnik zaznacza, iż od pracowników zamiejscowych korzystających ze zorganizowanych dowozów do pracy nie pobiera żadnych opłat. Nie potrąca także żadnych kwot z ich wynagrodzeń.

W ocenie Spółki, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega m. in. odpłatne świadczenie usług. Zdaniem Spółki, za odpłatne świadczenie usług uznaje sie również, zgodnie z art. 8 ust. 2 ww. ustawy nieodpłatne świadczenie usług (...) na cele osobiste podatnika lub jego pracowników (...) oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (...). Podatnik wyjaśnia ponadto, iż w przedmiotowym stanie faktycznym pracownicy zamiejscowi korzystający ze zorganizowanych przez Spółkę dojazdów do pracy nie są zobowiązani do ponoszenia jakichkolwiek opłat z tego tytułu. Spółka nie potrąca również żadnych kwot z ich wynagrodzeń. Jednocześnie, zdaniem Spółki, wynagrodzeniem za świadczenie przez Podatnika usługi dowozu nie może być praca wykonywana przez pracowników zamiejscowych. Zarówno bowiem ich praca, jak i otrzymywane wynagrodzenie są niezależne od korzystania z dojazdów do pracy organizowanych przez Spółkę. Powyższa kwestia, jak wskazuje Podatnik, była przedmiotem m. in. wyroku ETS z dnia 16 października 1997 r. wydanego w sprawie Julius Filibeck Söhne Co. KG przeciwko Finanzamt Neustadt (sygn. C-258/95). W wyroku tym ETS stwierdził, że ?z uwagi na fakt, iż wykonywana praca lub otrzymywane wynagrodzenie są niezależne od korzystania przez pracowników z transportu zapewnionego im przez pracodawcę nie można traktować części wykonywanej przez nich pracy jako wynagrodzenia za usługi transportowe?. W konsekwencji zdaniem Podatnika stwierdzić należy, iż czynności organizacji dojazdów do pracy dla pracowników zamiejscowych są wykonywane przez Spółkę nieodpłatnie. Stanowią one zatem nieodpłatne świadczenie usług. W związku z tym, mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług pod warunkiem, że nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Podatnik wskazuje jednak, iż Spółka zmuszona jest zatrudniać osoby zamieszkałe w miejscowościach innych niż miejsce lokalizacji zakładu produkcyjnego. Jednocześnie pracownicy zamiejscowi Spółki, z uwagi na stosowany trzyzmianowy system pracy oraz ograniczoną liczbę dogodnych połączeń komunikacyjnych (lub nawet ich brak) nie mogliby we własnym zakresie dotrzeć do miejsca pracy. W efekcie Spółka wskutek braku pracowników byłaby nieustannie narażona na ryzyko ograniczenia lub zaprzestania działalności produkcyjnej W konsekwencji, w celu umożliwienia funkcjonowania swojego przedsiębiorstwa, Spółka zmuszona jest do organizowania dla pracowników zamiejscowych dojazdów do pracy. Zdaniem Podatnika, czynności organizowania dla pracowników zamiejscowych dojazdów do pracy związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie powinny być zatem traktowane jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i w rezultacie nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Na uzasadnienie powyższego Podatnik ponownie przytacza ww. orzeczenie ETS, w którym stwierdzono, że wprawdzie ?transport zapewniany pracownikom nieodpłatnie przez pracodawcę pomiędzy miejscem zamieszkania i miejscem pracy (...) służy, co do zasady, celom prywatnym pracowników stąd służy celom innym niż związanym z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem. Niemiej jednak, powyższa zasada, w myśl cyt. wyroku ?nie ma zastosowania w przypadku, gdy biorąc pod uwagę specyficzne okoliczności, np. trudności w znalezieniu odpowiednich środków transportu, wymagania przedsiębiorstwa nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia transportu dla pracowników. W takim przypadku świadczenie usług transportowych nie jest wykonywane w celach innych niż związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa?. W opinii ETS osobiste korzyści uzyskane przez pracowników z powyższych usług mają jedynie drugorzędne znaczenie w porównaniu z potrzebami przedsiębiorstwa.

W ocenie Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu przedstawione przez Podatnika stanowisko w sprawie jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności ub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przepis ust. 2 art. 8 cyt. ustawy stanowi natomiast, iż nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega wyłącznie odpłatne świadczenie usług. Przy czym ustawodawca w ww. art. 8 ust. 2 ustawy, uznał za odpłatne świadczenie usług i w konsekwencji objął opodatkowaniem także pewną kategorię usług nieodpłatnych wymienionych w tym przepisie, m. in. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste pracowników podatnika. Jednak w analizowanej sprawie, jak słusznie zauważa Podatnik, nie będzie miało miejsca odpłatne świadczenie usług przez Spółkę na rzecz swoich pracowników. Jak wynika bowiem ze stanu faktycznego sprawy, pracownicy Podatnika nie ponoszą żadnych opłat z tytułu korzystania przez nich z transportu zorganizowanego przez pracodawcę. Spółka nie potrąca także żadnych kwot z ich wynagrodzeń. Z uwagi na to, że praca przeznaczona do wykonania oraz otrzymane w zamian wynagrodzenie są niezależne od faktu korzystania lub też nie korzystania przez pracowników z dowozu świadczonego przez ich pracodawcę, dlatego nie można traktować części wykonywanej przez nich pracy jako wynagrodzenia w zamian za usługi transportowe. W konsekwencji nie występują przesłanki pozwalające na uznanie świadczenia przedmiotowych usług za świadczenie za wynagrodzeniem.

Spółka podkreśla również, że zatrudnia nie tylko osoby zamieszkałe w miejscowości, w której znajduje się zakład produkcyjny, ale zmuszona jest także zatrudniać osoby zamieszkałe w innych miejscowościach.

Jednak osoby te, z uwagi na fakt stosowania w Spółce trzyzmianowego systemu pracy oraz ograniczoną liczby dogodnych połączeń komunikacyjnych, a nawet z powodu ich braku, nie byłyby wstanie we własnym zakresie dotrzeć do pracy w ogóle lub też w wymaganym czasie. W związku z powyższym Podatnik zdecydował się na zorganizowanie dla pracowników zamiejscowych dojazdów do pracy, nie pobierając przy tym żadnych opłat. Zaznaczyć należy, iż co do zasady w większości sytuacji usługi transportowe świadczone nieodpłatnie na rzecz pracowników podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stawienie się pracownika w miejscu pracy jest bowiem jego obowiązkiem, a pracownik musiałby w takim przypadku pokryć koszty transportu. Darmowy transport zapewniony przez pracodawcę pozwala zatem pracownikowi na dokonanie oszczędności. Można w takiej sytuacji mówić o konsumpcji usługi przez pracownika, bowiem transport dokonywany jest przede wszystkim w jego prywatnym interesie. Decyzja wyboru środka transportu (lub lokalizacji zamieszkania) leży bowiem w gestii pracowników, a udostępnienie im dodatkowej możliwości dojazdu do pracy służy jedynie ich osobistym potrzebom. Powyższe ma jednak zastosowanie, gdy pracownik może korzystać z innej formy transportu. Natomiast, w przypadkach, gdy trudno jest mówić o konsumpcji, świadczeniu na cele osobiste pracownika, brak jest podstaw do opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług. Istnieją bowiem sytuacje, kiedy usługi transportowe świadczone bezpośrednio przez pracodawcę lub nabyte od podmiotu trzeciego, świadczącego tego rodzaju usługi, są jedyną możliwością dowozu pracowników do pracy, co jak wynika ze stanu faktycznego sprawy, ma miejsce również w sytuacji opisanej przez Podatnika. Wówczas, usługi te służą de facto celom prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej, a osobiste cele i korzyści pracowników mają w takim przypadku znacznie drugorzędne w stosunku do korzyści pracodawcy (korzyści gospodarczych). Zatem, w sytuacji, gdy charakter prowadzonej działalności gospodarczej wymusza na pracodawcy zapewnienie transportu pracownikom do lub z miejsca pracy, bądź też przy zmianie miejsca wykonywania pracy występują trudności w zapewnieniu innych odpowiednich środków transportu, a jedynym, racjonalnym sposobem transportu pracowników jest transport zapewniony przez pracodawcę, wówczas uznać można, że usługi te wykonywane są jedynie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością (jeśli pracownicy nie mogą dotrzeć do miejsca pracy, przedsiębiorstwo nie może działać). Przy czym, nie ma tu znaczenia fakt, czy pracodawca przewozi pracowników własnym pojazdem, czy też zleca to innemu podmiotowi. W tej sytuacji artykuł art. 8 ust. 2 cyt. ustawy nie znajduje zastosowania, co oznacza, iż w przedmiotowej sprawie organizowanie transportu pracownikom nie stanowi odpłatnego świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z jednoczesnym istnieniem prawa Podatnika do obniżenia kwoty należnego podatku od towarów i usług o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie usług transportowych.

Powyższe rozstrzygnięcie znajduje swoje uzasadnienie w orzeczeniu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 października 1997 r. sygn. C-258/95 w sprawie Julius Filibeck Söhne Co. KG przeciwko Finanzamt Neustadt.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że przedstawione we wniosku stanowisko Podatnika w przedmiotowej sprawie jest stanowiskiem prawidłowym.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu sporządzenia wniosku.

Jak stanowi art. 14b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub jej uchylenia.

Stronie przysługuje prawo wniesienia zażalenia na niniejsze postanowienie do Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu w terminie 7 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał postanowienie. Zażalenie podlega opłacie skarbowej.