Czy opłaty roczne za prawo wieczystego użytkowania gruntu powstałe z mocy decyzji administracyjnej (...)

Czy opłaty roczne za prawo wieczystego użytkowania gruntu powstałe z mocy decyzji administracyjnej winny być opodatkowane podatkiem VAT ? Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT przez odpłatne świadczenie usług (podlegające opodatkowaniu) rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na podstawie art. 233 § 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu odwołania Urzędu Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim, od decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z dnia 24.05.2005 r., znak: PP1-443/25/2005 wydanej po rozpatrzeniu zażalenia Urzędu Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 08.03.2005 r., znak: PP-443/17/2005 w sprawie udzielenia interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług sprostowanej decyzją z dnia 31.10.2006 r. znak: PP1-443/25/2005/06 - Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach uchyla w całości zaskarżoną decyzję z dnia 24.05.2005 r. sprostowaną decyzją z dnia 31.10.2006 r. i zmienia postanowienie organu pierwszej instancji z dnia 08.03.2005 r.

Porady prawne

Wnioskiem z dnia 07.02.2005 r. (data wpływu 08.02.2005 r.) Urząd Miasta w Ostrowcu Św. zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Św. o udzielenie pisemnej interpretacji dotyczącej zagadnienia opodatkowania opłat rocznych z tytułu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, które powstało przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług z mocy prawa i zostało potwierdzone decyzją administracyjną.

Przedstawiając stan faktyczny podano, że ?użytkowanie wieczyste w 1992 r. ustanowione zostało na rzecz przedsiębiorstwa handlowo-usługowego w drodze decyzji administracyjnej, na podstawie art. 2 ustawy z dnia 29.09.1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464), który stanowił cyt. ?grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność gminy (związku międzygminnego), z wyłączeniem gruntów Państwowego Funduszu Ziemi, będące w dniu 05.12.1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa stają się z tym dniem z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego?. Następnie przedsiębiorstwo zbyto przedmiotowe prawo użytkowania wieczystego gruntu na rzecz spółki z o.o., która do chwili obecnej jest wieczystym użytkownikiem nieruchomości gruntowej i wnosi z tego tytułu opłaty roczne, które byty aktualizowane w 2001 r.

W opinii Strony opłaty roczne za prawo wieczystego użytkowania gruntu powstałe z mocy decyzji administracyjnej winny być opodatkowane podatkiem VAT, gdyż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT przez odpłatne świadczenie usług (podlegające opodatkowaniu) rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W dniu 08.03.2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Św. wydał postanowienie znale: PP-443/17/2005, w którym nie zgodził się ze stanowiskiem prezentowanym przez Stronę. Stwierdził, bowiem, że opłaty, o których mowa wyżej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zajęte odmienne stanowisko uzasadnił treścią art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku VAT (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zgodnie, z którym nie uznaj e się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Ponadto organ pierwszej instancji uznał, iż wyłączone są również z opodatkowania opłaty roczne ustalone dla następców prawa wieczystego użytkowania, ponieważ organ administracji publicznej nie wykonywał czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Na powyższe postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Św. w sprawie udzielonej interpretacji Urząd Miasta w Ostrowcu Św. złożył zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach.

Strona podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko, że przedmiotowe opłaty podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku VAT. Składając zażalenie Urząd Miasta w Ostrowcu Św. wniósł o uchylenie przedmiotowego postanowienia i wydanie nowej opinii w sprawie lub przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

Po przeanalizowaniu zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach decyzją z dnia 24.05.2005 r., znak: PP1-443/25/05 odmówił zmiany interpretacji udzielonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Św.

Na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach Urząd Miasta w Ostrowcu Św. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach.

Postanowieniem z dnia 21.09.2006 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Ke 600/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach odrzucił złożoną skargę. W uzasadnieniu swojego postanowienia WSA stwierdził m.in., że decyzja wydana na podstawie przepisu art. 14 b § 5 pkt 1 jest rozstrzygnięciem pierwszoinstancyjnym, którego przedmiotem jest obowiązywanie postanowienia zawierającego interpretacje, podlegającym odwołaniu do organu, który wydał decyzję zaskarżoną. Dyrektor Izby Skarbowej zarówno, gdy działa z urzędu jak i rozpatruje zażalenie, działa jako organ pierwszej instancji, od decyzji, którego przysługuje odwołanie rozpatrywane przez ten organ zgodnie z art. 221 Ordynacji podatkowej.

W związku treścią w/w postanowienia WSA oraz odpowiadając na pismo Urzędu Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 16.10.2006 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach decyzją z dnia 31.10.2006 r. znak: PP 1 443/25/2005/06 dokonał sprostowania wcześniejszej decyzji z dnia 24.05.2005 r. znak: PP1-443/25/2005. Dokonano zmiany pouczenia, informując Gminę o prawie do wniesienia odwołania od decyzji do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach w terminie 14 dni od otrzymania tej decyzji.

Korzystając z powyższego prawa Urząd Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim w dniu 17.11.2006 r. (data wpływu do IS) złożył odwołanie od decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z dnia 24.05.2005 r., znak: PP1 443/25/2005 sprostowanej decyzją z dnia 31.10.2006 r., znak: PPl-443/25/2005/06.

W odwołaniu Gmina wniosła o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji ze względu na naruszenie prawa materialnego tj. art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT poprzez m.in. pominięcie w tej wykładni art. 8 ust. 1 pkt 3 w/w ustawy. Zdaniem strony przedstawiona przez organ podatkowy interpretacją prawa podatkowego będąca przedmiotem odwołania koliduje z VI Dyrektywą unijną, która dekretuje zasadę powszechności podatku VAT.

Po rozpatrzeniu odwołania Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach decyzją z dnia 16.01.2007 r., znak: PP 1 /443-1-4/-6 utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. Na powyższą decyzję Gmina wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, w której zwróciła się o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji ze względu na naruszenie prawa wskutek błędnej wykładni art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT.

W wyniku rozpatrzenia zarzutów skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z dnia 18.04.2007 r., sygn. akt I SA/Ke 101/07 uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z dnia 16.01.2007 r., znak: PP1/443-1-4/06, gdyż w ocenie Sądu interpretacja przepisów prawa mających zastosowanie do kwestii przedstawionej w zapytaniu dokonana przez organy podatkowe nie jest prawidłowa.

W zajętym stanowisku WSA w Kielcach powołał się na uchwałę NSA z dnia 8.01.2007 r., sygn. akt I FPS 1/06.

W uzasadnieniu tej uchwały NSA wyraził pogląd, że ?opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy?.

Wyrażając przedstawione wyżej stanowisko NSA zwrócił uwagę na spór, co do tego, czy w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT oraz przepisów VI Dyrektywy VAT Nr 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. - jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług w zakresie wiążących je stosunków z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, a także na spór, co do kwalifikowania czynności ustanowienia użytkowania wieczystego jako dostawy towarów, czy jako usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Odnosząc się do pierwszej kwestii potwierdził, że gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest podatnikiem VAT w zakresie pobieranych opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Uzasadniając zajęte stanowisko w tej kwestii NSA wskazał, że przepis ant. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług wdrażający do systemu prawa krajowego art. 4(5) VI Dyrektywy VAT stanowi, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W przypadku czynności przekazania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych mamy do czynienia z czynnością cywilnoprawną, poddana reżimowi prawa prywatnego. Działania w zakresie tych organów nie mają charakteru działań podejmowanych przez te organy jako podmioty prawa publicznego. Bez względu na sposób powstania użytkowania wieczystego - z mocy prawa, potwierdzony decyzją organu, czy w drodze umowy - opłaty za to użytkowanie są zobowiązaniami cywilnoprawnymi, a do ich zmiany mają zastosowanie zasady cywilnoprawne. Unormowanie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT nie stanowi wadliwej implementacji wskazanego przepisu VI Dyrektywy. Ta, bowiem nie uznaje organów władzy publicznej za podatników tylko wówczas, gdy działają jako podmioty prawa publicznego. Bezwzględnie nie pozwala zaś, aby organy publiczne nie były podatnikami w ramach stosunków cywilnoprawnych.

Jeżeli chodzi o drugą kwestię NSA opowiedział się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art.8 ust. 1 tej ustawy. Zajęte stanowisko uzasadnił szerokim ekonomicznym, a nie cywilistycznym rozumieniem pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także faktem, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku VAT obejmuje grunty. Z uwagi zaś, że użytkowanie wieczyste jat prawem zbliżonym do prawa własności, a nie do praw rzeczowych ograniczonych, nie było konieczne odrębne wymienienie tego prawa w definicji dostawy ujętej w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 153 ustawy z dnia 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.) ocena prawna i wskazania, co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Kierując się zaleceniami Sądu zawartymi w powołanym wyżej wyroku z dnia 18.04.2007 r. organ odwoławczy niniejszą decyzją uchylił swoją decyzję z dnia 24.05.2005 r., znak: PP1-443/25/05 sprostowaną decyzją z dnia 31.10.2006 r., znak: PP1-443/25/2005/2006 oraz zmienił zaskarżone postanowienie z dnia 8.03.2005 r. w oparciu o przedstawioną wykładnię przepisów zawartą w powołanym wyroku z dnia 18.04.2007r.

W odpowiedzi na złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji dotyczącej zagadnienia opodatkowania opłat rocznych z tytułu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, które powstało przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług z mocy prawa i zostało potwierdzone decyzją administracyjną - Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach przedstawia stanowisko zgodnie, z którym, w przypadku, gdy oddanie w użytkowanie wieczyste nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. nie podlega ono po tej dacie podatkowi od towarów i usług. W przypadku, bowiem dostawy towarów stosownie do treści art. 19 ust. 1 ustawy o podatku VAT, zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru.

W związku z powyższym rozstrzygnięto jak w sentencji decyzji. Decyzja jest ostateczna.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika