-Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług ustanowienia prawa wieczystego użytkowania gruntu,- Opodatkowanie (...)
-Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług ustanowienia prawa wieczystego użytkowania gruntu,
- Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług sprzedaży prawa własności gruntu,
-Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług opłat pobieranych z tytułu oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych,
- Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług nieodpłatnego użyczenia pomieszczeń biurowych,
- Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, nieodpłatnego zbycia towarów, będących upominkami w ramach promowania miasta , które nie są towarami o niskiej wartości,
- Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług jednostki samorządu terytorialnego - Gminy.
Działając na podstawie cytowanego art. 14a §1 Ordynacji podatkowej, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Brzegu pismo w sprawie udzielenia urzędowej interpretacji przepisów prawa w zakresie:
1) opodatkowania podatkiem od towarów i usług ustanowienia prawa wieczystego użytkowania gruntu,
2) opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży prawa własności gruntu,
3) opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat pobieranych z tytułu oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych,
4) opodatkowania podatkiem od towarów i usług nieodpłatnego użyczenia pomieszczeń biurowych,
5) opodatkowania podatkiem od towarów i usług, nieodpłatnego zbycia towarów, będących upominkami w ramach promowania miasta , które nie są towarami o niskiej wartości,
6) opodatkowania podatkiem od towarów i usług jednostki samorządu terytorialnego - Gminy wyjaśnia, co następuje:
Ad.1,2
Zgodnie z art.5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) zwanej dalej ustawą o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Prawo użytkowania wieczystego gruntu jest wartością niematerialną i prawną. W art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług postanowiono, że świadczeniem usług jest przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.
Biorąc powyższe pod uwagę, od dnia 01.05.2004r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega ustanowienie przez podatnika związanego z jego działalnością prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego oraz niezabudowanego a także jego sprzedaż (przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego oraz niezabudowanego).
Dla dokonania powyższej czynności nie przewidziano w ustawie żadnych zwolnień jest ono zatem opodatkowane zgodnie z dyspozycją art. 41 ust. 1 ustawy stawką podatku w wysokości 22%.
Jeżeli ustanowieniu prawa użytkowania wieczystego towarzyszy dostawa budynku, budowli lub ich części trwale związanych z gruntem to mają zastosowanie przepisy § 8 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.). Stosownie do powołanego przepisu zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawką podatku w wysokości 0 %.
Ad.3
Zgodnie z § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) w przypadku oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu.
Wykonanie przez podatnika czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powoduje obowiązek rozliczenia podatku według stawek obowiązujących w dniu wykonania tej czynności. Określony w powyższych przepisach moment powstania obowiązku podatkowego wskazuje na termin rozliczenia przez podatnika podatku z tytułu wykonanej czynności.
Zatem w przypadku czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie ustawy z dnia 08.
Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 z 1997r. poz. 926 ze zm.) właściwy organ podatkowy pierwszej instancji na żądanie podatnika, zapytanie płatnika lub inkasenta jest obowiązany do udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie wszczęto postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.
01.1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11/93, poz.50 ze zm.), które wykonane zostały przez podatników przed dniem 01.05.2004r. dla których obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstawał po dniu 30.04.2004r.- czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawek obowiązujących dla tych czynności w momencie ich wykonania, tj. przed dniem 0l .05.2004r.
Ad.4
Umowa użyczenia jest umową uregulowaną w art. 710-719 K.c. Użyczenie jest umową, w której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art.710). Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność.
Zgodnie z art.7 ust.2 ustawy o podatku od towarów usług, przez dostawę towarów, o której mowa w cytowanym wyżej art.5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków stowarzyszenia; wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.
W myśl art.8 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.
W świetle powyższych unormowań należy stwierdzić, że oddanie rzeczy do używania na podstawie umowy użyczenia nie może być kwalifikowane jako dostawa towarów, zrównana na podstawie art. 7 ust.2 z odpłatną dostawą, gdyż wymienione w tym przepisie czynności przekazania towarów bez wynagrodzenia przenoszą prawo do rozporządzenia towarami jak właściciel, a oddanie towaru do używania na pewien czas, nie spełnia tego kryterium.
Oddanie towaru do używania na podstawie umowy użyczenia może być jednak zakwalifikowane jako nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą, zrównane z odpłatnym świadczeniem usług, jeżeli nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu tego towaru, w całości lub w części (art.8 ust.2 ustawy).
Reasumując, w świetle przepisu art. 8 ust.2 cytowanej wyżej ustawy, wydanie towaru przez podatnika na podstawie umowy użyczenia (stanowiącego nieodpłatne świadczenie usług) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie podlega opodatkowaniu wydanie, w ramach umowy użyczenia towarów, co do których podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku, gdyż prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania.
Ad.5
Zgodnie z cytowanym wyżej art.7 ust.2 ustawy o podatku od towarów usług, przez dostawę towarów, rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 z 1997r. poz. 926 ze zm.) właściwy organ podatkowy pierwszej instancji na żądanie podatnika, zapytanie płatnika lub inkasenta jest obowiązany do udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie wszczęto postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.
Zasady tej nie stosuje się jednak do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli ich przekazanie (wręczenie) wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem (art.7 ust.3 ustawy), co oznacza jednak, że stosuje się ją do prezentów czyli przekazania (wręczenia ), a zatem i darowizny towarów - o większej niż mała wartość (powyżej 50 zł) oraz niemających charakteru próbek, związanych z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem.
W piśmie Jednostka informuje, że zgodnie z art.7 ust. 1 pkt18 ustawy z dnia 08.03.1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm) jednym z zadań statutowych Gminy jest promocja Gminy. W tym celu Gmina zakupuje materiały promocyjne, które przekazuje nieodpłatnie w ramach promocji miasta zaproszonym gościom, inwestorom i przedsiębiorcom. Natomiast VAT naliczony przy nabyciu materiałów promocyjnych nie podlegał odliczeniu.
Z unormowań cytowanego wyżej art. 7 ustawy wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie (wręczenie) przez Gminę towarów (bez wynagrodzenia) będących upominkami w ramach promowania miasta, o ile Jednostce z tytułu ich nabycia przysługiwało prawo do odliczenia. W przypadku gdy podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku, nieodpłatne przekazanie (wręczenie) przez Gminę towarów (bez wynagrodzenia ) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ad.6
Pojęcie podmiotów sfery budżetowej jest bardzo szerokie i obejmuje swym zasięgiem podmioty działające w różnych dziedzinach i formach. Do podmiotów tych można zaliczyć: gminy, powiaty, województwa, szpitale, szkoły publiczne, zakłady karne, sądy, ministerstwa i różnego typu urzędy. Podmioty te mogą działać w formach określonych ustawą z dnia 26.11.1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.). Podmioty te działają więc jako jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, środki specjalne i fundusze celowe. Podmioty te prowadzą różnorodną działalność obejmująca swym zasięgiem czynności wykonywane przez administrację publiczną, taką np. jak: wydawanie zaświadczeń, zezwoleń, prowadzenie ewidencji, usługi komunalne, usługi w zakresie obronności kraju, usługi edukacyjne. Jednakże podstawowym celem, dla którego podmioty te działają nie jest działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy z dnia 23.12.1988r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324 ze zm). Działalność prowadzona przez omawiane podmioty nie jest ze swej istoty działalnością nastawioną na osiąganie zysku. Niektóre z tych podmiotów nie prowadzą w ogóle działalności gospodarczej, dla innych natomiast działalność gospodarcza stanowi tylko część wykonywanych przez te podmioty czynności.
Zgodnie z art.15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel rezultat takiej działalności. Ust. 2 art.15 ustawy, stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców , w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zarówno gmina, jak i jednostki organizacyjne wykonujące owe zadania własne nie są typowymi podatnikami. Podstawowym elementem decydującym o opodatkowaniu wykonywanych przez nie czynności jest to, czy mają one charakter czynności cywilnoprawnych, czy też są wykonywane z obowiązku narzuconego przez odpowiednie regulacje prawne.Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 z 1997r. poz. 926 ze zm.) właściwy organ podatkowy pierwszej instancji na żądanie podatnika, zapytanie płatnika lub inkasenta jest obowiązany do udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie wszczęto postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.
Jednostki samorządowe występują zatem w dwojakiej roli. Z jednej strony mogą zawierać zwykłe umowy cywilne, w efekcie których stają się podatnikami na zasadach ogólnych. Z drugiej natomiast realizują jedynie zadania nadane im przez stosowne regulacje . W takim wypadku nie można mówić o ich obciążeniu podatkiem od towarów i usług. Samo istnienie przychodów nie przesądza o opodatkowaniu czynności, która pozwoli je uzyskać. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają bowiem tylko czynności określone w art. 5 ust.1,2 ustawy: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; eksport towarów; import towarów; wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Czynności określone w ust. 1 art. 5 ustawy podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Jeżeli dane źródło przychodów nie zostało wymienione w powyższym przepisie, to nie ma mowy o opodatkowaniu.
Zgodnie z art.15 ust.6 ustawy o podatku od towarów i usług, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jeśli zatem organ władzy publicznej nie wykonuje czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, wówczas jako podmiot nie podlega przepisom ww. ustawy. W związku z tym wykonywane przez taki organ czynności, nałożone odrębnymi przepisami prawa, nie będą podlegały podatkowi od towarów i usług. Chyba, ze organ władzy publicznej wykonuje czynności, na podstawie zawartych umów cywilno-prawnych, w tym objęte na podstawie przepisów prawa jego urzędowymi kompetencjami, wówczas w takim zakresie jako podmiot będzie podlegał przepisom ww. ustawy.
01.1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11/93, poz.50 ze zm.), które wykonane zostały przez podatników przed dniem 01.05.2004r. dla których obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstawał po dniu 30.04.2004r.- czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawek obowiązujących dla tych czynności w momencie ich wykonania, tj. przed dniem 0l .05.2004r.
Ad.4
Umowa użyczenia jest umową uregulowaną w art. 710-719 K.c. Użyczenie jest umową, w której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art.710). Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność.
Zgodnie z art.7 ust.2 ustawy o podatku od towarów usług, przez dostawę towarów, o której mowa w cytowanym wyżej art.5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków stowarzyszenia; wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.
W myśl art.8 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.
W świetle powyższych unormowań należy stwierdzić, że oddanie rzeczy do używania na podstawie umowy użyczenia nie może być kwalifikowane jako dostawa towarów, zrównana na podstawie art. 7 ust.2 z odpłatną dostawą, gdyż wymienione w tym przepisie czynności przekazania towarów bez wynagrodzenia przenoszą prawo do rozporządzenia towarami jak właściciel, a oddanie towaru do używania na pewien czas, nie spełnia tego kryterium.
Oddanie towaru do używania na podstawie umowy użyczenia może być jednak zakwalifikowane jako nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą, zrównane z odpłatnym świadczeniem usług, jeżeli nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu tego towaru, w całości lub w części (art.8 ust.2 ustawy).
Reasumując, w świetle przepisu art. 8 ust.2 cytowanej wyżej ustawy, wydanie towaru przez podatnika na podstawie umowy użyczenia (stanowiącego nieodpłatne świadczenie usług) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie podlega opodatkowaniu wydanie, w ramach umowy użyczenia towarów, co do których podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku, gdyż prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania.
Ad.5
Zgodnie z cytowanym wyżej art.7 ust.2 ustawy o podatku od towarów usług, przez dostawę towarów, rozumie się przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 z 1997r. poz. 926 ze zm.) właściwy organ podatkowy pierwszej instancji na żądanie podatnika, zapytanie płatnika lub inkasenta jest obowiązany do udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie wszczęto postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.
Zasady tej nie stosuje się jednak do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli ich przekazanie (wręczenie) wiązało się bezpośrednio z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem (art.7 ust.3 ustawy), co oznacza jednak, że stosuje się ją do prezentów czyli przekazania (wręczenia ), a zatem i darowizny towarów - o większej niż mała wartość (powyżej 50 zł) oraz niemających charakteru próbek, związanych z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem.
W piśmie Jednostka informuje, że zgodnie z art.7 ust. 1 pkt18 ustawy z dnia 08.03.1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm) jednym z zadań statutowych Gminy jest promocja Gminy. W tym celu Gmina zakupuje materiały promocyjne, które przekazuje nieodpłatnie w ramach promocji miasta zaproszonym gościom, inwestorom i przedsiębiorcom. Natomiast VAT naliczony przy nabyciu materiałów promocyjnych nie podlegał odliczeniu.
Z unormowań cytowanego wyżej art. 7 ustawy wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne przekazanie (wręczenie) przez Gminę towarów (bez wynagrodzenia) będących upominkami w ramach promowania miasta, o ile Jednostce z tytułu ich nabycia przysługiwało prawo do odliczenia. W przypadku gdy podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku, nieodpłatne przekazanie (wręczenie) przez Gminę towarów (bez wynagrodzenia ) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ad.6
Pojęcie podmiotów sfery budżetowej jest bardzo szerokie i obejmuje swym zasięgiem podmioty działające w różnych dziedzinach i formach. Do podmiotów tych można zaliczyć: gminy, powiaty, województwa, szpitale, szkoły publiczne, zakłady karne, sądy, ministerstwa i różnego typu urzędy. Podmioty te mogą działać w formach określonych ustawą z dnia 26.11.1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.). Podmioty te działają więc jako jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, środki specjalne i fundusze celowe. Podmioty te prowadzą różnorodną działalność obejmująca swym zasięgiem czynności wykonywane przez administrację publiczną, taką np. jak: wydawanie zaświadczeń, zezwoleń, prowadzenie ewidencji, usługi komunalne, usługi w zakresie obronności kraju, usługi edukacyjne. Jednakże podstawowym celem, dla którego podmioty te działają nie jest działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy z dnia 23.12.1988r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324 ze zm). Działalność prowadzona przez omawiane podmioty nie jest ze swej istoty działalnością nastawioną na osiąganie zysku. Niektóre z tych podmiotów nie prowadzą w ogóle działalności gospodarczej, dla innych natomiast działalność gospodarcza stanowi tylko część wykonywanych przez te podmioty czynności.
Zgodnie z art.15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel rezultat takiej działalności. Ust. 2 art.15 ustawy, stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców , w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zarówno gmina, jak i jednostki organizacyjne wykonujące owe zadania własne nie są typowymi podatnikami. Podstawowym elementem decydującym o opodatkowaniu wykonywanych przez nie czynności jest to, czy mają one charakter czynności cywilnoprawnych, czy też są wykonywane z obowiązku narzuconego przez odpowiednie regulacje prawne.Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 z 1997r. poz. 926 ze zm.) właściwy organ podatkowy pierwszej instancji na żądanie podatnika, zapytanie płatnika lub inkasenta jest obowiązany do udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie wszczęto postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.
Jednostki samorządowe występują zatem w dwojakiej roli. Z jednej strony mogą zawierać zwykłe umowy cywilne, w efekcie których stają się podatnikami na zasadach ogólnych. Z drugiej natomiast realizują jedynie zadania nadane im przez stosowne regulacje . W takim wypadku nie można mówić o ich obciążeniu podatkiem od towarów i usług. Samo istnienie przychodów nie przesądza o opodatkowaniu czynności, która pozwoli je uzyskać. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają bowiem tylko czynności określone w art. 5 ust.1,2 ustawy: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; eksport towarów; import towarów; wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Czynności określone w ust. 1 art. 5 ustawy podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Jeżeli dane źródło przychodów nie zostało wymienione w powyższym przepisie, to nie ma mowy o opodatkowaniu.
Zgodnie z art.15 ust.6 ustawy o podatku od towarów i usług, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jeśli zatem organ władzy publicznej nie wykonuje czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, wówczas jako podmiot nie podlega przepisom ww. ustawy. W związku z tym wykonywane przez taki organ czynności, nałożone odrębnymi przepisami prawa, nie będą podlegały podatkowi od towarów i usług. Chyba, ze organ władzy publicznej wykonuje czynności, na podstawie zawartych umów cywilno-prawnych, w tym objęte na podstawie przepisów prawa jego urzędowymi kompetencjami, wówczas w takim zakresie jako podmiot będzie podlegał przepisom ww. ustawy.