Jak prawidłowo należy rozliczyć zawarte przez podatnika umowy zlecenia dotyczące nadzoru inwestorskiego (...)

UZASADNIENIE

Stan faktyczny: Wnioskodawca w 2006 r. podpisał kilka umów zleceń, których przedmiotem jest nadzór inwestorski na robotach drogowych. W ramach umowy podatnik zobowiązuje się wykonać prace osobiście oraz brać udział w przeglądach gwarancyjnych. W ramach umowy wnioskodawca zobowiązuje się przebywać 2-3 razy w tygodniu na budowie, a w przypadku robót ulegających zakryciu ? codziennie. Wnioskodawca dokumentuje swój pobyt na budowie wpisem w dzienniku budowy. W ocenie podatnika w powyższej sprawie zastosowanie znajdzie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Z unormowania tego wynika, że jeżeli czynności usługodawcy w ramach umów zlecenia wykonywane są w określonych w tym, przepisie warunkach nie spełniają one kryterium samodzielności przy ich wykonywaniu, co powoduje, że nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT. Zdaniem podatnika w przypadku nadzoru inwestorskiego - uprawnienia, jakie są niezbędne do jego wykonywania prowadzą do wniosków, iż w/g prawa budowlanego osoba nadzorująca jest odpowiedzialna osobiście za wykonany nadzór.

Dlatego podatnik zakłada, iż po przekroczeniu kwoty 10.000,00 EURO będzie musiał zarejestrować się jako podatnik podatku VAT czynny. Wnioskodawca zapytuje, jak ma wyglądać rozliczenie pomiędzy wnioskodawcą a zleceniodawcą oraz jaka data będzie dniem rozpoczęcia wykonywania tych czynności.

Zdaniem podatnika, opisane we wniosku umowy zlecenia dotyczące nadzoru inwestorskiego, na gruncie przepisów prawa podatkowego nie stanowią umów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT po przekroczeniu kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000,00 euro. Natomiast analizując opisane umowy na gruncie prawa budowlanego, podatnik jest zdania, iż w związku z osobistą odpowiedzialnością za wykonany nadzór umowy te podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponadto, w ocenie wnioskodawcy, dniem rozpoczęcia wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, będzie dzień wystawienia pierwszego rachunku i zgodnie z ustawą o VAT z tym dniem wnioskodawca będzie miał obowiązek wystawiać faktury VAT obok rachunków z tytułu umowy zlecenia.

Ocena prawna stanu faktycznego

Oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych przez wnioskodawcę, wykonującego na podstawie zawartych umów zlecenia nadzór inwestorski, należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu wnioskodawcy za podatnika podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jednocześnie w myśl art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu, których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności, co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W myśl art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskiwanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9 ww. artykułu.

Świadczenie usługi nadzoru inwestorskiego w ramach zawartych przez podatnika umów zlecenia, o których mowa w art.13 pkt 8 lit.a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz.176 ze zm.) będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art.15 ust.3 pkt 3 ustawy VAT w sytuacji, gdy z tytułu świadczenia w/w usług osoby fizyczne świadczące te usługi są związane ze zlecającym ich wykonanie więzami prawnymi, co do warunków wykonywania usług, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich.

Dyspozycja zawarta w art.15 ust. 3 pkt 3 ustawy VAT w przypadku umów zlecenia spełniona jest jedynie wówczas, gdy z treści takich umów oraz z istoty łączącego strony stosunku prawnego wynikają warunki wykonania zlecenia i wynagrodzenia oraz umowa taka zawiera szczegółowe ustalenie warunków odpowiedzialności zlecającego za wykonanie dzieła.

Jak wskazuje podatnik we wniosku o interpretacje stosownie do zapisów prawa budowlanego uprawnienia, jakie są niezbędne do wykonywania nadzoru inwestorskiego wskazują, iż osoba nadzorująca jest odpowiedzialna osobiście za wykonywany nadzór.

Ponadto z dołączonej do wniosku przykładowej umowy zlecenia zawartej przez podatnika i dotyczącej nadzoru inwestorskiego wynika, iż określa ona warunki wykonywania przedmiotowego nadzoru inwestorskiego oraz wynagrodzenie.

W związku z powyższym, ponieważ przedmiotowe umowy nie spełniają warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - świadczone przez wnioskodawcę usługi nadzoru inwestorskiego są traktowane jako samodzielna działalność gospodarcza i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym nie można zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy zgodnie, z którym według prawa podatkowego nie należy ujmować przedmiotowych umów zleceń jako umów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT po przekroczeniu kwoty 10.000,00.

Zawarte przez wnioskodawcę umowy zlecenia dotyczące nadzoru inwestorskiego jako stanowiące samodzielnie wykonywana działalność gospodarczą podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto wskazać należy, iż we wniosku o interpretacje podatnik błędnie wskazał moment, w którym będzie on obowiązany do dokonania rejestracji w zakresie podatku VAT.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 96 ust. 1 podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Natomiast zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności określonych w art. 5 w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty określonej w ust. 1 lub w ust. 8.

Zgodnie z regulacją art. 96 ust. 3 ustawy podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Z art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy wynika, że jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3 utracą zwolnienie od podatku obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy w terminie przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa.

Z powyższego wynika, iż wnioskodawca ma obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług nie jak wskazano we wniosku o interpretacje po przekroczeniu kwoty 10.000,00 EURO, ale jak wskazuje ustawodawca w cytowanym przepisie przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia.

Reasumując: Jak wskazano powyżej, świadczone przez wnioskodawcę usługi nadzoru inwestorskiego są traktowane jako samodzielna działalność gospodarcza i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dniem rozpoczęcia wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT będzie dzień wystawienia pierwszego rachunku. Przed dokonaniem rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług wnioskodawca nie ma prawa do wystawiania za świadczone usługi faktur VAT. Przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 wnioskodawca obowiązany jest do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1. Z dniem dokonania rejestracji podatnik podatku od towarów i usług nabywa prawo do wystawiania faktur VAT, tak więc dla udokumentowania świadczonych usług, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy wnioskodawca będzie obowiązany wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Ponadto wskazać należy ich podatnik nieprawidłowo wskazał, iż faktury VAT wystawiać będzie obok rachunków z tytułu umowy zlecenia. Od momentu rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług, celem dokonania rozliczeń pomiędzy wnioskodawcą a zleceniodawcą podatnik obowiązany będzie wystawiać faktury nie zaś jak wskazano we wniosku o interpretacje faktury obok rachunków z tytułu umowy zlecenia.

W związku z powyższym stanowisko podatnika należy uznać za nieprawidłowe.