(...)

- czy przekształcenie firmy prowadzonej przez małżonków na podstawie jednego zaświadczenia o wpisie do Ewidencji Działalności (zawierającego nazwiska obojga małżonków) - w spółkę cywilną, spowoduje konieczność przeprowadzenia likwidacji działalności z prawnymi konsekwencjami takiego postępowania ( remanent likwidacyjny i rozliczenie go, wykreślenie z działalności, nowe dane rejestracyjne NIP, Regon, ZUS, utrata przyznanych ulg, nowe kasy fiskalne) ?- czy nowo powstała spółka jako następca prawny zachowa wszystkie przywileje i obejmie zobowiązania dotychczas prowadzonej działalności po uzupełnieniu jedynie niezbędnych formalności ( sporządzenia umowy spółki, zgłoszenia jej w urzędzie Gminy, uzyskanie nowego NIP-u dla spółki ) ?

W myśl przepisu art.93 a § 1 ustawy ? Ordynacja podatkowa, osoba prawna zawiązana ( powstała) w wyniku:

1) przekształcenia innej osoby prawnej,

2) przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej

- wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształconej osoby lub spółki.

Stosownie do § 2 powołanego art. 93a, przepis §1 stosuje się odpowiednio do

Porady prawne

1) osobowej spółki handlowej zawiązanej ( powstałej ) w wyniku przekształcenia:

a) innej spółki niemającej osobowości prawnej,

b) spółki kapitałowej

2) spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.

Powołany przepis art. 93a § 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r.Ordynacja podatkowa dotyczy również zawiązania spółki niemającej osobowości prawnej ( tj. spółki cywilnej ) do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa. Wobec powyższego w przypadku, gdy małżonkowie wniosą do spółki cywilnej przedsiębiorstwo, to zaistnieje przesłanka do powstania następstwa prawnego ( tj. nowo powstała spółka wstąpi we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształconego podmiotu).

Z uwagi na fakt, iż podatnicy w roku 2004 opłacali podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych , to w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych kwestię sporządzania spisu z natury regulują przepisy § 27 ust.1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26.08.2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów ( Dz. U. Nr 152, poz.1475 ze zm.)

Zgodnie ze wskazanymi powyżej przepisami § 27 ust.1 rozporządzenia Ministra Finansów podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych , materiałów ( surowców ) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej ?spisem z natury?, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności. Uwzględniając informację, że działalność gospodarcza w chwili obecnej prowadzona jest, jak wskazują podatnicy, na imię obojga małżonków ? wniesienie udziału na pokrycie wkładu w spółce cywilnej w postaci przedsiębiorstwa osoby fizycznej jest równoznaczne z likwidacją działalności prowadzonej na imię obojga małżonków i tym samym rodzi obowiązek sporządzenia spisu z natury.

Natomiast zgodnie z art.24 ust.

3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm. ) w razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej dochód ustala się przy zastosowaniu do wartości ustalonej w/g cen zakupu pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów ( surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością , nie będących środkami trwałymi takiego wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności, a jeżeli w tym okresie dochód nie wystąpił - w roku podatkowym poprzedzającym rok, w którym nastąpiła likwidacja.

Nie ustala się jednak dochodu na dzień likwidacji zgodnie z pkt.3 powyższego artykułu, jeżeli w wyniku zmiany formy prawnej lub połączenia przedsiębiorstw składniki majątku objęte remanentem zostały wniesione w formie wkładu lub aportu do nowo powstałego lub istniejącego przedsiębiorcy.Nie rodzi również skutków podatkowych w myśl pkt.3 ust.3 artykułu, o którym mowa wyżej, wniesienie przez osoby fizyczne do spółki cywilnej składników majątku objętych remanentem związanych z prowadzoną uprzednio działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 8 ust.1 i ust.1a wyżej cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust.1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust.1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust.1 pkt 3, osiąganych przez podatników opodatkowanych na zasadach określonych w art.30c, nie łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust.1.

W zakresie podatku od towarów i usług:

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz.535) w art. 15 wśród podatników podlegających temu podatkowi nie wymienia małżonków wspólnie prowadzących działalność gospodarczą, dlatego za podatnika tego podatku należy uważać tego ze współmałżonków (jeżeli nie zawiązali oni spółki cywilnej), który dokonał zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy o VAT oraz uzyskał potwierdzenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-5.

Wniesienie udziału na pokrycie wkładu w spółce cywilnej w postaci przedsiębiorstwa osoby fizycznej, jak już wcześniej wspomniano, jest równoznaczne z likwidacją działalności prowadzonej samodzielnie.

Wiąże się z tym obowiązek sporządzenia remanentu zapasów towarów i ich opodatkowania.

Art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, iż , opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku:

- rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej

- zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.

(zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.)

Przepis art. 14 ust. 1 ustawy o podatku VAT nie będzie miał jednak zastosowania w przypadku, gdy przed zawiadomieniem właściwego organu podatkowego o zaprzestaniu wykonywania dotychczasowej działalności osoba fizyczna wniesie swoje przedsiębiorstwo w formie aportu do tworzonej spółki cywilnej i dopiero po tym fakcie zlikwiduje dotychczasową działalność. W takim przypadku czynność wniesienia aportu do spółki cywilnej nie wywrze skutków podatkowych po stronie podatku należnego w podatku od towarów i usług.

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) wniesienie wkładu niepieniężnego (aportu) do spółek prawa handlowego i cywilnego jest zwolnione od podatku od towarów i usług

Jak wynika z art. 93a § 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ? Ordynacja podatkowa w przypadku powstania spółki niemającej osobowości prawnej (spółki cywilnej), do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa nowo powstała spółka wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki tej osoby.

Należy jednak pamiętać, że osoba fizyczna i jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (tu ? spółka cywilna) podlegają odrębnemu obowiązkowi ewidencyjnemu i muszą posiadać odrębne numery NIP.

Stosownie do art. 12 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 ze zm.) NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem:

1) przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy,

2) przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową.

Do celów identyfikacji podatkowej za przekształcenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, uznaje się również wpis spółki cywilnej do rejestru na podstawie art. 26 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. ? Kodeks spółek handlowych (Dz.U.Nr 94, poz. 1037, z 2000 r. ze zm.)

Zatem nie jest możliwa sukcesja NIP osoby fizycznej na spółkę cywilną. W związku z powyższym zawiązanie spółki cywilnej spowoduje obowiązek rejestracji nowego podmiotu powstającego w sferze prawa podatkowego, który stanie się podatnikiem podatku od towarów i usług (zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług), oraz któremu zostanie nadany przez naczelnika Urzędu Skarbowego nowy numer NIP.

W przypadku utworzenia spółki cywilnej wspólnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego na formularzu NIP-2 i NIP-D i dołączyć uwierzytelnione lub urzędowo poświadczone kopie dokumentów potwierdzających informacje objęte zgłoszeniem zgodnie z art. 5 ust. 1, ust. 3 pkt 2, ust. 4b w/w ustawy.

W związku ze zmianą numeru identyfikacji podatkowej NIP użytkownika kasy rejestrującej, podatnik winien dokonać wymiany modułu fiskalnego kasy. Stosownie do przepisów § 5 ust. 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i warunków, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz. U. Nr 108, poz. 948 ze zm.) powyższa zmiana wymaga dokonania czynności odczytania zawartości pamięci kasy.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika