Podatnik zwrócił się z zapytaniem co do zasadności nie odprowadzenia podatku dochodowego od osób (...)

Podatnik zwrócił się z zapytaniem co do zasadności nie odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od zawartych w Sądzie Pracy ugód z pracownikami Zesołu Szkół w X, tytułem odszkodowania za zmianę warunków płacy. Kwoty odszkodowania zawarte w czterech ugodach zostały wypłacone powodom w kwotach brutto, bez odprowadzania podatku. Powyższą decyzję podatnik podjął na podstawie zapisu art. 21 ust.1 pkt 3 B ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych , jako kwoty zwolnione podmiotowo z podatku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika , iż przed Sądem Pracy zostały zawarte ugody z pracownikami Zespołu Szkół w X o odszkodowanie za zmianę warunków płacy. Na podstawie znowelizowanej ustawy Karta Nauczyciela w 2000 roku obowiązywały nowe zasady wynagradzania nauczycieli . W miejsce zasad wynagradzania ustalanych rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej wprowadzono nowe zasady wynagradzania, w których wynagrodzenie zasadnicze zależnie od wykształcenia i stopnia awansu zawodowego ustalane jest przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu , a pozostałe składniki wynagrodzenia takie jak: dodatek za trudne i uciążliwe warunki pracy , dodatek za wysługę lat , dodatek motywacyjny i inne dodatki ustalane są przez organ prowadzący szkołę.Zgodnie z zapisem ustawy wynagrodzenie nauczyciela według nowych zasad nie mogło być obniżone w stosunku do wynagrodzenia ustalonego przed zmianą przepisów . Dlatego też żadnemu z nauczycieli Zespołu Szkół w X nie obniżono wynagrodzenia , przeciwnie suma składników wynagrodzenia ustalonego według nowych zasad uległa podwyższeniu . Pomimo tego nauczyciele tej Szkoły wnieśli pozwy do Sądu Pracy z roszczeniem o wypłatę wyrównania dodatku za okres od stycznia do października 2000 r., który według starych zasad naliczany był od płac zasadniczych i wynosił w podanym przykładzie 5 % - nie kwestionując faktu , iż znacznie zostały im zwiększone wynagrodzenia zasadnicze i inne składniki wynagrodzenia . Spór z nauczycielami został zakończony przez wycofanie pozwów i zawarcie przed Sądem ugody w przedmiocie wypłacenia tytułem odszkodowania za zmianę warunków płacy kwot w wysokości ustalonej odrębnie dla każdego z nauczycieli .

Porady prawne

W myśl art. 21 ust.1 pkt 3b lit.b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U.z 2000 r. Nr 14 , poz. 176 ze zm. ) wolne od podatku dochodowego są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie z wyjątkiem dotyczących korzyści , które podatnik mógłby osiągnąć , gdyby mu szkody nie wyrządzono . Treść tego przepisu oznacza , iż wolne od podatku dochodowego są tylko takie odszkodowania , które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan , jaki podatnik posiadał przed ich uzyskaniem , a więc w węższym znaczeniu niż treść odszkodowania w rozumieniu art. 361 § 2 kodeksu cywilnego .

Na podstawie przytoczonego przepisu k.c. odszkodowanie obejmuje straty , jakie poszkodowany poniósł ( tzw. damnum emergens ) oraz korzyści , które mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono ( tzw. lacrum cessans ). Natomiast na podstawie przytoczonego przepisu art. 21 ust. 3b lit.b ustawy o podatku dochodowym nie podlega podatkowi tylko wyrównanie poniesionych strat ( tzw. damnum emergens ) . Przepis ten nie obejmuje zwrotu utraconych korzyści ( tzw. lucrum cessans ).

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym chodzi o odszkodowanie dotyczące utraconych korzyści . Dokonana zmiana wynagrodzeń nie pogorszyła sytuacji materialnej nauczycieli , przeciwnie oznaczała podwyżkę płacy . Otrzymane na podstawie ugody sądowej odszkodowanie związane jest z faktem , iż w nowym systemie wynagradzania nie występuje przysługujący wcześniej dodatek do płacy zasadniczej . Odszkodowanie to nie stanowi wyrównania strat i nie jest zwolnione od podatku dochodowego.

Postępowanie jednostki wypłacającej powyższe odszkodowanie w wysokości wynikającej z zawartej ugody jest prawidłowe. Z tytułu tych wypłat nie ciążą na jednostce obowiązki płatnika określone w art. 31 ustawy o podatku dochodowym . Dla nauczycieli odszkodowania te stanowią przychód z innych źródeł na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym , podlegający opodatkowaniu w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do wymogów określonych w art. 42a ustawy o podatku dochodowym wypłacający odszkodowanie , nie mając obowiązku pobrania zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych odszkodowań , jest obowiązany sporządzić informacje według ustalonego wzoru ? PIT-8C o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać nauczycielom oraz urzędowi skarbowemu , którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika