Czy w przypadku zawarcia umowy spółki cywilnej (jawnej) pomiędzy małżonkami prowadzącymi działalność (...)

W dniu 8.07.2005 r. państwo Ewa i Lesław S. zwrócili się z zapytaniem w sprawie udzielenia odpowiedzi o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie obowiązku ewidencyjnego dot. nadania NIP oraz obowiązku rejestracyjnego do podatku VAT w przypadku przekształcenia firmy małżeńskiej w spółkę cywilną (ewentualnie jawną). Na podstawie art. 168 § 2 i 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14a § 2 i § 5 cyt. ustawy z dnia 29.08.1997 r. -Ordynacja podatkowa w związku z wnioskiem z dnia 1.07.2005 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sanoku w dniu 15.07.2005 r. wezwał w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania do usunięcia braków w piśmie, tj.:

1. wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie będącej przedmiotem zapytania, a dotyczącej obowiązku ewidencyjnego w zakresie rejestracji i nadania numeru identyfikacji podatkowej dla spółki cywilnej zawartej pomiędzy małżonkami,
2. złożenia oświadczenia, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Wnioskodawcy w dniu 25.07.2005 r. (z zachowaniem ustawowego terminu) w odpowiedzi na wezwanie złożyli pismo, w którym przedstawili stan faktyczny i własne stanowisko w sprawie oraz złożyli oświadczenia, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Przedstawiając stan faktyczny państwo Ewa i Lesław S., podają, iż: prowadzą działalność gospodarczą w zakresie handlu artykułami przemysłowymi na imię obojga małżonków bez zawierania umowy spółki, opodatkowaną podatkiem VAT oraz podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych z obowiązkiem prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów W piśmie podatnicy (małżeństwo) powołują się na zmianę przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i podają, że pod koniec grudnia 2004 r. uzyskali dwa odrębne wpisy do ewidencji działalności gospodarczej; pod dotychczasowym numerem w ewidencji pozostało nazwisko S. Ewa, zaś nazwisko męża - S. Lesława zostało zarejestrowane pod odrębnym wpisem z faktyczną datą rozpoczęcia działalności. Przedstawiając własne stanowisko w sprawie państwo Ewa i Lesław S. uważają, iż w przypadku przekształcenia firmy małżeńskiej w spółkę i kontynuowania tej samej działalności (po zmianie dotychczasowej formy prawnej), powinien zostać ten sam NIP i nie powinno się kolejny raz składać zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów.

Naczelnik Urzędu Skarbowego na podstawie art. 14a § 1 cyt. ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa w związku z wniesionym zapytaniem z dnia 1.07.2005 r. a otrzymanym w dniu 8.07.2005 r., dotyczącym stosowania przepisów prawa podatkowego po analizie przedstawionego przez państwa stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie postanawia uznać, iż przedstawione we wniosku stanowisko jest nieprawidłowe.

W związku z wejściem w życie art. 68 ustawy z 2.07.2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808) zobowiązano małżonków zarejestrowanych w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie wspólnego wpisu, aby w terminie 6 m-cy od dnia wejścia w życie ww. ustawy złożyli wniosek o zmianę wspólnego wpisu. W przypadku niezłożenia stosownego wniosku na organie ewidencyjnym spoczywa obowiązek wykreślenia wspólnego wpisu w terminie do 31.12.2005 r. W związku z tym wspólne prowadzenie działalności gospodarczej przez małżonków będzie możliwe tylko w formie organizacyjnej przewidzianej prawem cywilnym lub przepisami kodeksu spółek handlowych. W przypadku przekształcenia firmy małżeńskiej w spółkę cywilną (ewentualnie jawną) występuje obowiązek ewidencyjny w zakresie nadania numeru identyfikacji podatkowej dla powstałej spółki. Zgodnie bowiem z art. 2. ustawy z dnia 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.) osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej. Stosownie zaś do art. 12 ust. 1 i 1a cyt. wyżej ustawy, NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem:

• przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy,
• przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową.

Do celów identyfikacji podatkowej za przekształcenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 uznaje się również wpis spółki cywilnej do rejestru na podstawie art. 26 § 4 ustawy z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.). Zatem nie jest możliwa sukcesja NIP osoby fizycznej na spółkę cywilną. W związku z powyższym zawiązanie pomiędzy małżonkami spółki cywilnej (czy jawnej) spowoduje obowiązek rejestracji nowego podmiotu powstającego w sferze prawa podatkowego, któremu zostanie nadany przez naczelnika urzędu skarbowego nowy numer NIP. Wspólnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego na formularzu NIP-2, NIP-D dołączając uwierzytelnione lub urzędowo poświadczone kopie dokumentów potwierdzających informacje objęte zgłoszeniem - zgodnie z art. 5 ust. 1, ust. 3 pkt 2, ust. 4b cyt. wyżej ustawy o NIP. Nowopowstała spółka, zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) stanie się podatnikiem podatku od towarów i usług i zgodnie z art. 96 ust. 1 ww. ustawy o VAT jest obowiązana przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług (formularz VAT-R).