1. Czy oprócz podatku od przychodów osiąganych z tytułu wynajmu należy zapłacić podatek dochodowy (...)
1. Czy oprócz podatku od przychodów osiąganych z tytułu wynajmu należy zapłacić podatek dochodowy od przychodu z tytułu nieodpłatnego użytkowania tej nieruchomości?
2. Czy podatek ten obowiązywałby również, gdyby dom nie był wynajmowany i nie byłby pobierany żaden przychód z tytułu prawa jego użytkowania?
Pismem z dnia 21.02.2005 r. zwróciła się pani do tutejszego organu podatkowego o udzielenie interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnego użytkowania nieruchomości. Wnosząc powyższe zapytanie, przedstawiła pani stan faktyczny, z którego wynika, że w 2004 r. aktem notarialnym darowała pani córce nieruchomość wraz z położonym na niej budynkiem w zamian za co córka ustanowiła na pani i pani męża rzecz nieodpłatne użytkowanie tej nieruchomości co zostało zapisane w akcie notarialnym. Obecnie na podstawie umowy najmu z osobą trzecią osiąga pani przychody z najmu tego budynku, opłacając, zgodnie z art. 6 ust. 1a ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym, podatek wg stawki 8,5-procentowej. Zdaniem podatniczki, w związku z tym, że zgodnie z jej wolą prawo użytkowania zostało zawarte w akcie notarialnym, ponadto ma prawo do pobierania pożytków z przedmiotowej nieruchomości i opłaca podatek od przychodu z tytułu wynajmu nieruchomości, to podatek z tytułu nieodpłatnego użytkowania nieruchomości nie obowiązuje.
Odnosząc przedstawiony stan faktyczny do obowiązujących przepisów prawa podatkowego, stwierdzić należy, że stanowisko podatniczki jest prawidłowe, co znajduje potwierdzenie w obowiązującym stanie prawnym.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się jeśli przedmiotem świadczeń jest udostępnianie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku (art. 11 ust. 2a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym).
Zasadniczą sprawą dla rozstrzygnięcia czy wystąpi podatek dochodowy w przedstawionym w zapytaniu stanie faktycznym jest ustalenie, czy nieodpłatne korzystanie z nieruchomości w ramach ograniczonego prawa rzeczowego, jakim jest użytkowanie, powoduje powstanie przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 2a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Organ podatkowy nie jest ani zobowiązany ani uprawniony do interpretacji przepisów prawa cywilnego, przyporządkowując dany stan faktyczny do określonego rodzaju stosunku prawnego łączącego strony. Niemniej jednak dla rozstrzygnięcia przedmiotowego problemu podatkowego istotne jest czy łączący panią i pani córkę stosunek prawny ma w rzeczywistości charakter użyczenia, czy też bezczynszowego użytkowania.
Umową o charakterze podobnym do najmu i dzierżawy regulującą zasady używania rzeczy zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23.
04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest użyczenie. Przedmiotem użyczenia mogą być tylko rzeczy (przedmioty materialne). Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nie oznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Cechami umowy użyczenia są: nieodpłatny charakter umowy, brak prawa pobierania pożytków z użyczonej rzeczy oraz okresowy charakter umowy. Natomiast użytkowanie w myśl art. 245 kodeksu cywilnego jest ograniczonym prawem rzeczowym, którego treścią zgodnie z art. 252 ww. ustawy - Kodeks cywilny jest przysługujące użytkownikowi uprawnienie do używania rzeczy i pobierania jej pożytków. Przedmiotem użytkowania oprócz rzeczy mogą być również prawa. Źródłem prawa użytkowania jest czynność prawna, przy czym dla skutecznego ustanowienia użytkowania na nieruchomości konieczne jest, aby oświadczenie woli podmiotu ustanawiającego to prawo, miało formę aktu notarialnego. Do istoty użytkowania nie należy odpłatność, w związku z tym w zależności od woli stron użytkowanie może być odpłatne lub nieodpłatne.Z dołączonego do zapytania wyjaśnienia wynika, iż jest pani zobowiązana do ponoszenia ciężarów związanych z nieodpłatnym użytkowaniem nieruchomości, tj. opłaca pani podatek od nieruchomości. W związku z tym, że ma pani prawo pobierania pożytków z przedmiotowej rzeczy oraz jest pani obowiązana do ponoszenia ciężarów związanych z użytkowaniem nieruchomości, co wskazuje na realizację prawa użytkowania, nie zaś użyczenia, tut. organ przychyla się do stanowiska, że w przedstawionym stanie faktycznym nie występuje nieodpłatne świadczenie, a w konsekwencji również podatek dochodowy od osób fizycznych.
Informuje się, że:
- interpretacja dotyczy stanu prawnego na dzień złożenia wniosku, tj. na 21.02.2005 r. i obowiązuje do dnia zmiany przepisów, z którym to dniem traci swoją ważność,
- interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.