Czy w przypadku powstania okoliczności, które uzasadniałyby uznanie przejętej wierzytelności za (...)

  1. Czy w przypadku powstania okoliczności, które uzasadniałyby uznanie przejętej wierzytelności za nieściągalną można zaliczyć jej wartość netto do kosztów uzyskania przychodów w spółce przejmującej ?
  2. Spółka przejęła wierzytelności wątpliwe, które zostały objęte odpisami aktualizującymi stanowiącymi podatkowy koszt uzyskania przychodów w spółce przejętej. Czy z chwilą ustania przyczyn dokonywania odpisów aktualizujących przez następcę prawnego, odpis należy rozwiązać z przychodem podatkowym i ponownie taką należność zaliczyć do kosztów podatkowych, posiadając odpowiednie udokumentowanie jej nieściągalności ?
  3. Czy rozwiązanie rezerw w spółce przejmującej, które utworzone zostały w spółce przejętej na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości i nie stanowiły wówczas podatkowych kosztów uzyskania przychodów, stanowić będzie dla spółki (następcy prawnego) przychód wolny od podatku ?
  4. Czy niepodatkowe odpisy aktualizujące należności utworzone w spółce przejętej będą wolne od opodatkowania w momencie ich rozwiązania ?

W dniu 31.01.2005 r. spółka z o.o. przejęła cały majątek drugiej spółki z o.o. w wyniku połączenia spółek zgodnie z art. 492 § 1 Ksh a wraz z nim należności, które zaliczone były do przychodów podatkowych spółki przejętej.

1. Czy w przypadku powstania okoliczności, które uzasadniałyby uznanie przejętej wierzytelności za nieściągalną można zaliczyć jej wartość netto do kosztów uzyskania przychodów w spółce przejmującej ?Zdaniem spółki zaliczenie do kosztów podatkowych przejętych nieściągalnych należności jest możliwe z uwagi na to, że spółka jako następca prawny wstępuje we wszelkie przewidziane przepisami prawa i obowiązki przejętej spółki. Wprawdzie w momencie sukcesji po stronie spółki przejętej nie istniało jeszcze prawo uznania wartości netto należności jako nieściągalnej i zaliczenia jej w koszty uzyskania przychodu, lecz spółka w chwili przejęcia miała prawo spodziewać się, że takie prawo w przyszłości powstanie. Na sytuację spółki jako następcy prawnego należy patrzeć tak, jakby przesłanki, które w przeszłości dotknęły spółkę przejętą dotyczyły jej samej, co przemawia za możliwością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych w sytuacji, gdy została ona zaliczona do przychodów podatkowych w spółce przejętej, zaś okoliczności uzasadniające uznanie jej za nieściągalną wystąpiły już u następcy prawnego ?

Porady prawne

2.Spółka przejęła wierzytelności wątpliwe, które zostały objęte odpisami aktualizującymi stanowiącymi podatkowy koszt uzyskania przychodów w spółce przejętej. Czy z chwilą ustania przyczyn dokonywania odpisów aktualizujących przez następce prawnego, odpis należy rozwiązać z przychodem podatkowym i ponownie taką należność zaliczyć do kosztów podatkowych, posiadając odpowiednie udokumentowanie jej nieściągalności ?

Zdaniem spółki odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej (w części zaliczonej uprzednio do przychodów należnych), na którą spółka przejęta dokonała odpisów aktualizujących i zaliczyła je do swoich kosztów uzyskania przychodów, podlegać będzie zaliczeniu do kosztów podatkowych u następcy prawnego. Jednocześnie o kwotę odpisu aktualizującego zaliczonego uprzednio do koszów uzyskania przychodów zwiększeniu podlegać będzie przychód spółki będącej następcą prawnym. Powyższe wynika z przepisu art. 93 Ordynacji podatkowej, który mówi, że następca prawny wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki spółki przejętej.

3. Czy rozwiązanie rezerw w spółce przejmującej, które utworzone zostały w spółce przejętej na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości i nie stanowiły wówczas podatkowych kosztów uzyskania przychodów, stanowić będzie dla spółki (następcy prawnego) przychód wolny od podatku ?

Rezerwy powyższe utworzone zostały zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości na okoliczności przewidywanych strat dotyczących przyszłych robót poprawkowych w ramach gwarancji w związku z wykonywanymi kontraktami o roboty budowlane i nie stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem podatnika, rozwiązanie powyższych rezerw przez następcę prawnego nie stanowi przychodów podatkowych ponieważ w chwili ich tworzenia w spółce przejętej, nie podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Prawo to podlega sukcesji, co wynika również z art. 93 Ordynacji podatkowej.

4. Czy niepodatkowe odpisy aktualizujące należności utworzone w spółce przejętej będą wolne od opodatkowania w momencie ich rozwiązania ?

Zdaniem Spółki wartość odpisów aktualizujących zawiązanych w spółce przejętej, nie uznanych za koszt podatkowy nie będzie przychodem podatkowym w spółce przejmującej w momencie ich rozwiązania z jakiejkolwiek przyczyny. W myśl art. 12 ust. 1 pkt 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych tylko równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, stanowi przychód podatkowy. Przepisy szczególne także nie wyłączają w tym zakresie sukcesji uniwersalnej, wynikającej z art. 93 Ordynacji podatkowej.

W odpowiedzi na powyższe Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź - Polesie stwierdza, co następuje:

Prawa i obowiązki następców prawnych reguluje art. 93 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zgodnie z którym osoba prawna łącząca się przez przejęcie innej osoby prawnej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek. Przepisy ordynacji regulujące prawa i obowiązki następców prawnych stanowią lex generalis wobec unormowania tego zagadnienia w poszczególnych ustawach podatkowych, które stanowią lex specialis.

Ad. 1. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie wyłącza z praw i obowiązków przejmowanych w drodze sukcesji możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne. Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów takiej wierzytelności reguluje art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz 654 ze zm.), zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2 tj:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Spółka przejmująca może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów należności nieściągalne, zarachowane jako przychody należne w spółce przejętej, gdy nieściągalność tej wierzytelności będzie udokumentowana zgodnie z art. 16 ust. 2 w/w ustawy

Ad. 2.Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 12 określa rodzaje przychodów.

Art. 12 ust. 1 pkt 4d określa, że przychodem jest wartość należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Art. 12 ust. 1 pkt 4e określa, że przychodem jest równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów.

W przypadku ustania przyczyn dokonywania odpisów aktualizujących wartość należności istotną sprawą jest udokumentowanie nieściągalności takiej wierzytelności.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2W przypadku ustania przyczyn dokonywania odpisów aktualizujących w spółce przejmującej, przy braku udokumentowania nieściągalności wierzytelności, równowartość odpisu będzie przychodem podatkowym zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4e w/w ustawy, który stanowi, iż przychodem jest równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów.

Gdyby z chwilą ustania przyczyn dokonywania odpisów aktualizujących wierzytelność spółka przejmującs miała udokumentowaną nieściągalność wierzytelności zgodnie z art. 16 ust. 2 w/w ustawy, wówczas może zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów, jednocześnie zwiększając przychód o uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy z 15 lutego 1992 o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepisy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie wyłączają w tym zakresie sukcesji uniwersalnej wynikającej z art. 93 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.).

Ad. 3. Przychodem należnym jest równowartość rozwiązanych lub zmniejszonych rezerw zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5a. Zatem rozwiązanie rezerw w spółce przejmującej, które utworzone zostały w spółce przejętej i nie stanowiły wówczas podatkowych kosztów uzyskania przychodów, stanowić będzie dla następcy prawnego przychód wolny od podatku. Prawo to podlega sukcesji co wynika z art. 93 Ordynacji podatkowej i nie jest ograniczone przez ustawę z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.)

Ad. 4.Rozwiązanie u następcy prawnego, odpisów aktualizujących należności utworzonych i nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w spółce przejętej, nie będzie stanowić dla następcy prawnego przychodu podatkowego. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - przychód podatkowy stanowi tylko równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Przepisy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie wyłączają w tym zakresie sukcesji uniwersalnej wynikającej z art. 93 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.).

Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Przedmiotowa interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika