Podatnik zwraca się z zapytaniem, czy czynność polegająca na obciążeniu Zarządzającego częścią (...)

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego

Uzasadnienie

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej paliw.

Sprzedaż paliw odbywa się m.in. na stacjach, co do których Podatnik posiada tytuł prawny, lecz stacje te są wydzierżawiane przez Spółkę tzw. Zarządzającym Stacjami (dzierżawcom), którzy 'prowadzą' je w ramach własnej działalności gospodarczej, na zasadach określonych w umowie.

W odniesieniu do sprzedaży paliwa i innych towarów oznaczonych znakiem Spółki, Zarządzający działa w imieniu i na rachunek Podatnika, jest ponadto uprawniony do pobierania należności z tytułu sprzedaży produktów Spółki. Jednocześnie w odniesieniu do sprzedaży pozostałych towarów (tzw. asortymentu Zarządzającego), Zarządzający dokonuje tej sprzedaży na własny rachunek (w ramach prowadzonej działalności gospodarczej).

Zawarta z Zarządzającym umowa przewiduje (jako jedną z dopuszczalnych form płatności) płatność kartami kredytowymi. Rozliczanie w/wym. płatności pomiędzy konkretnym bankiem, Spółką i Zarządzającym odbywa się poprzez rachunek bankowy Spółki tzn. bank przelewa kwotę z tytułu realizacji transakcji przy użyciu kart płatniczych przy czym pobiera opłatę prowizyjną, a następnie Spółka przelewa odpowiednią kwotę (pomniejszoną o proporcjonalną część prowizji bankowej) na rachunek Zarządzającego.

Występują zatem sytuacje, gdy klient dokonujący zakupu zarówno paliwa lub produktów Spółki, jak i innych towarów (sprzedawanych przez Zarządzającego) reguluje całą należność wynikającą z powyższej transakcji kartą płatniczą, przy czym opłata prowizyjna jest pobierana przez bank od całej wartości transakcji.

Wobec powyższego, w celu współmiernego rozłożenia kosztów (opłaty prowizyjnej), Spółka uwzględnia proporcjonalnie w/wym. prowizję bankową (od wartości realizowanego przez Zarządzającego obrotu) w rozliczeniach z Zarządzającym, w związku z czym ostatecznie ponosi ją ten Zarządzający.

Podatnik zwraca się z zapytaniem, czy czynność polegająca na obciążeniu Zarządzającego częścią kwoty prowizji za realizowanie płatności przy pomocy karty płatniczej, winna być udokumentowana notą obciążeniową czy też fakturą VAT.

Zdaniem Podatnika, ponieważ do opisanej sytuacji nie mają zastosowania przepisy ustawy o VAT, a zatem wystarczającym dokumentem stanowiącym dla Podatnika i Zarządzającego (dzierżawcy) podstawę do wzajemnego rozliczenia jest wystawiona przez Spółkę nota obciążeniowa.

Po przeanalizowaniu wniosku Podatnika, mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa tut. Organ podatkowy stwierdza, co następuje:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka wydzierżawia stacje paliw Zarządzającym (dzierżawcom).

Zarządzający dokonuje sprzedaży paliwa i innych towarów oznaczonych znakiem Spółki, jak również własnego asortymentu.

Zawarta z Zarządzającym umowa przewiduje płatność kartami kredytowymi, natomiast rozliczanie w/wym. płatności pomiędzy konkretnym bankiem, Spółką i Zarządzającym odbywa się poprzez rachunek bankowy Spółki tzn. bank przelewa kwotę z tytułu realizacji transakcji przy użyciu kart płatniczych pomniejszoną o opłatę prowizyjną, a następnie Spółka przelewa odpowiednią kwotę na rachunek Zarządzającego. Jednocześnie Spółka proporcjonalnie obciąża Zarządzającego częścią kwoty prowizji za realizowanie płatności przy pomocy karty płatniczej, tj. w odniesieniu do sprzedaży towarów, dokonywanej przez Zarządzającego na własny rachunek (tzw. asortymentu Zarządzającego).

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Zgodnie z postanowieniami art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa powyżej, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa powyżej, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez 'świadczenie' rozumie się określone zachowanie dłużnika polegające na działaniu lub zaniechaniu działania. W opisanej sytuacji pojęcie 'świadczenia' należy wobec tego rozpatrywać wyłącznie w aspekcie działania nie zaś zaniechania.

Mając powyższe na uwadze należy przyjąć, że ze świadczeniem usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT będziemy mieli do czynienia w przypadku istnienia stosunku zobowiązaniowego pomiędzy Zarządzającym, a Podatnikiem.

Przepis art. 356 § 1 Kodeksu cywilnego wskazuje, że wierzyciel może żądać osobistego świadczenia dłużnika tylko wtedy, gdy to wynika z treści czynności prawnej, z ustawy albo właściwości świadczenia.

W opisanym stanie faktycznym Podatnik zwraca Zarządzającemu odpowiednią kwotę należną z tytułu sprzedaży asortymentu Zarządzającego, obciążając jednocześnie proporcjonalnie Zarządzającego częścią kwoty prowizji za realizowanie płatności przy pomocy karty płatniczej.

A zatem Zarządzający zwraca Podatnikowi koszty (proporcjonalną część prowizji bankowej), które Podatnik ponosi z tytułu płatności przez klientów kartami kredytowymi za zakupione na stacji paliw towary.

W opisanym stanie faktycznym zobowiązanie Zarządzającego (w zakresie zwrotu kosztów z tytułu poniesionych przez Podatnika opłat bankowych) nie dotyczy jednak świadczenia mającego charakter usługi lecz świadczenia pieniężnego w postaci zwrotu kosztów - tj. rozliczenia części, w której powinien je ponieść Zarządzający - to na jego bowiem rzecz (w tej części) usługę świadczył bank.

Jeżeli zwrot kosztów dokonywany przez Zarządzającego stanowi świadczenie pieniężne bez konieczności wykonywania w zamian określonego zobowiązania, wówczas w ocenie tut. Organu podatkowego nie istnieje podmiot będący bezpośrednim beneficjentem tego zobowiązania.

Takie 'świadczenie' podlega bowiem opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Mając powyższe na uwadze, w opinii tut. Organu podatkowego, zwrot kosztów (prowizji bankowej) poniesionych przez Podatnika w opisanym przypadku jest jednostronnym ekwiwalentem pieniężnym wynikającym ze zobowiązania Zarządzającego do zwrotu na rzecz Podatnika przedmiotowych kosztów, a zatem nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W miejscu tym należy zwrócić uwagę na treść art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Jak stwierdzono powyżej, w przedstawionym stanie faktycznym nie dochodzi do sprzedaży pomiędzy Podatnikiem a Zarządzającym, a jedynie do rozliczenia finansowego związanego z pobraną przez bank opłatą prowizyjną, które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz do którego nie mają zastosowania przepisy ustawy o VAT.

Reasumując, w przedstawionym stanie faktycznym, brak jest podstaw do wystawienia przez Podatnika faktury VAT dokumentującej obciążenie Zarządzającego częścią kwoty prowizji za realizowanie płatności przy pomocy karty płatniczej.

Skoro zatem, w opisanej sytuacji nie mają zastosowania przepisy ustawy o VAT, to wystarczającym dokumentem stanowiącym dla Podatnika i Zarządzającego podstawę do wzajemnego rozliczenia może być wystawiona przez Spółkę nota obciążeniowa.