Czy ponoszone wydatki, związane z dofinansowaniem stołówki zakładowej dla 400 osób na zasadzie częściowego (...)

Przedstawiając stan faktyczny w sprawie, Podatnik wskazał, że Spółka jako Zleceniodawca zawarła umowę z firmą X Sp. z o.o. jako Zleceniobiorcą na prowadzenie pełnej obsługi stołówki zakładowej dla 400 osób na zasadzie częściowego dofinansowania. § 2 przedmiotowej umowy wskazywał na dwa rodzaje kosztów ponoszonych przez Spółkę, związanych z prowadzeniem stołówki:

- dofinansowanie w kwocie 5.500 zł w skali miesiąca,

- ryczałty za miesięczne zużycia herbaty, cukru oraz soku w kwocie 1.800 zł.

Wnioskodawca staje wobec konieczności rozstrzygnięcia kwalifikacji ww. kosztów jako stanowiących lub nie koszt uzyskania przychodu.

Spółka wyjaśniła, że jako działająca w grupie i funkcjonująca pod nazwą, zawierającą powszechnie znany znak towarowy, dla przejrzystości zasad działalności, w tym w szczególności zachowania stricte produkcyjnego charakteru tej działalności, w zakresie prowadzenia stołówki zakładowej zleciła prowadzenie tej działalności firmie zewnętrznej, spełniającej optymalne warunki do wykonywania tego rodzaju usług. Dla zapewnienia właściwego funkcjonowania stołówki zakładowej oraz zobowiązania przez prowadzącego stołówkę do zachowania rynkowego poziomu cen na artykuły spożywcze sprzedawane na stołówce, jak również z uwagi na fakt położenia firmy w środowisku industrialnym i niemożliwością korzystania przez pracowników firmy z usług podmiotów zewnętrznych z uwagi na zbyt duże odległości pomiędzy siedzibą firmy, a zewnętrznymi punktami usługowymi, Spółka zobowiązała się do dofinansowania prowadzenia stołówki w kwocie 5.500 zł miesięcznie oraz w kwocie 1.800 zł tytułem miesięcznego ryczałtu za zużycie herbaty, cukru oraz soku.

W opinii Podatnika przedmiotowe dofinansowanie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z uwagi na fakt, że koszt ponoszony przez Spółkę jest kosztem związanym z Jej działalnością. Podstawą do takiego wnioskowania jest art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z wykształconą w oparciu o powyżej przywołany artykuł doktryną, wydatek poniesiony przez Spółkę w związku z dofinansowaniem prowadzenia stołówki przez samodzielny podmiot gospodarczy na terenie zakładu Spółki stanowi dla Niej koszt uzyskania przychodu. Ponadto Wnioskujący wskazał, że ponoszony przez Niego wydatek ma charakter rzeczywisty (definitywny). Spółka ponosi analizowany wydatek w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Bezpośredni związek kosztu z prowadzoną przez Podatnika działalnością gospodarczą wywieść należy z faktu, iż związek ten dotyczy zarówno kosztów o charakterze bezpośrednim, związanych z wytworzeniem wyrobów lub usług, jak i z kosztami o charakterze pośrednim. Do tych ostatnich zaliczyć należy koszty ogólnego zarządu, za które doktryna powszechnie uznaje koszty świadczeń na rzecz pracowników.

W przedmiotowym stanie faktycznym dofinansowanie poniesione przez Spółkę na rzecz prowadzącej stołówkę zakładową firmy zewnętrznej jest kosztem pośrednim i ma wpływ na jakość i efektywność działalności gospodarczej Podatnika. Za taką interpretacją przedmiotowego przepisu przemawia również wykształcone w przedmiocie orzecznictwo.

Wnioskodawca dofinansował prowadzenie stołówki zakładowej w celu uzyskania przychodów. Wychodząc od analizy generalnej przedmiotowej kwestii wskazać należy, że warunkiem sine qua non zaliczenia danego wydatku do kosztu uzyskania przychodu jest poniesienie go w celu uzyskania przychodu. Z kolei poniesienie wydatku w celu uzyskania przychodu należy rozumieć w ten sposób, że wydatek ten jest niezbędny dla uzyskania danego przychodu lub przynajmniej pożyteczny w sensie potencjalnej możliwości (wpływu) na wygenerowanie przychodu. Podatnik wskazał, że aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów należy ocenić jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz możliwość osiągnięcia przychodu. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu z danego źródła.

Wnioskodawca wskazał, że praca zatrudnionych u Niego osób stanowi element działalności Spółki i jest niezbędny do osiągnięcia przychodu. Zapewnienie pracownikom firmy posiłków, organizowanych przez zewnętrzną firmę w stołówce Spółki poprzez partycypację w kosztach na zasadzie ?dofinansowania?, należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, gdyż są to koszty związane z funkcjonowaniem firmy, dotyczące całokształtu Jej działalności. Celem dofinansowania jest zagwarantowanie pracownikom odpowiedniego komfortu pracy przekładającego się na efektywność pracy, w tym również w okresie przerwy śniadaniowej poprzez zapewnienie dostępu na terenie zakładu do artykułów spożywczych, umożliwiających przyrządzenie śniadania lub obiadu. Niewątpliwie zapewnienie pracownikom pełnowartościowych posiłków, serwowanych w przerwach śniadaniowych wraz z profesjonalną obsługą i komfortem, umożliwiającym odpoczynek i zebranie sił do dalszej pracy ma znaczący wpływ na zwiększenie jakości i efektywności pracy. Zorganizowana stołówka zakładowa pełni również rolę integrującą pracowników i stanowi forum wymiany poglądów, mających wpływ na redukcję kosztów, związanych z działalnością firmy w ramach tzw. Mudatori (permanentny plan redukcji zbędnych kosztów), co również przyczynia się do zwiększenia efektywności i jakości pracy. Dofinansowanie działań firmy zewnętrznej prowadzącej stołówkę zakładową umożliwia zrealizowanie tego celu. W związku z powyższym niniejsze ?dofinansowanie? stanowi koszt uzyskania przychodu dla Spółki. Poniesienie tego wydatku przez Wnioskodawcę okazuje się niezbędne (a nie tylko potrzebne) dla właściwego efektywnego funkcjonowania Spółki.

Również analiza wykształconego w przedmiotowym stanie faktycznym orzecznictwa wyraźnie wskazuje na prawidłowość przyjętej przez Podatnika kwalifikacji kosztów. Podatnik ma bowiem prawo zaliczyć do kosztów podatkowych wszelkie poniesione koszty, jeżeli wykaże ich związek z prowadzoną działalnością oraz że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiąganych przychodów; naturalnie pod warunkiem, że nie są one wymienione na liście negatywnej.

W przedmiotowym stanie faktycznym ? zdaniem Podatnika - istotne może się również okazać rozstrzygnięcie kwestii zdefiniowania celu osiągnięcia przychodu. Wobec powyżej przedstawionej argumentacji, należy uznać za właściwie zdefiniowany i uzasadniony cel osiągnięcia przychodu również w świetle orzecznictwa, zgodnie z którym zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie ma charakteru formalnego.

Wnioskodawca wyjaśnia, że przyjmuje się zasadę, zgodnie z którą określone przychody powinny być uznane za należne, zaś koszty za poniesione dopiero wówczas, gdy tego rodzaju zdarzenie faktyczne lub prawne wystąpi w rzeczywistości. Zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w żadnym miejscu nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Nawet gdyby bowiem przyjąć, iż koszty z tytułu analizowanego dofinansowania zaliczyć należy do kosztów pośrednich, to również są one kosztami uzyskania przychodów z chwilą ich faktycznego poniesienia.

Podatnik wskazał, że zgodnie z poglądami doktryny, pracodawca, który organizuje posiłki obiadowe dla swoich pracowników może na podstawie art. 15 updop zaliczyć te wydatki ponoszone pośrednio na rzecz pracowników jako koszty uzyskania przychodów, z chwilą ich faktycznego poniesienia.

Za oczywiste ? zdaniem Podatnika - wobec powyżej przedstawionej argumentacji, uznać należy również zakwalifikowanie do kosztów uzyskania przychodów firmy wydatków, związanych z miesięczną zryczałtowaną opłatą za zużycie herbaty, cukru, soku. Dodatkowo przy tego rodzaju koszcie Podatnik podnosi, iż jest to wydatek do jakiego jest zobowiązany w oparciu o rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Podatnik wskazał, że zgodnie z orzecznictwem organów podatkowych, wydatki na artykuły spożywcze: kawę, herbatę, cukier, śmietankę do kawy, wodę pitną, przeznaczone do spożycia przez pracowników w miejscu pracy, jako wydatki ponoszone przez pracodawcę na rzecz pracowników, mogą być zaliczane w ciężar kosztów działalności gospodarczej.

Ustosunkowując się do przedstawionych powyżej kwestii, stwierdza się co następuje:

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszt uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, i to zarówno w zakresie kosztów bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami. Treść powyższej regulacji, będącej w istocie klauzulą generalną, wskazuje, że ustawodawca świadomie użył pojęć niedookreślonych, dopuszczając ich elastyczne stosowanie w zależności od okoliczności faktycznych sprawy. Ponoszone przez podatnika koszty winny realizować cel (jakim jest osiągnięcie przychodów) lub co najmniej winny zakładać go jako realny.

Analiza treści omawianego powyżej przepisu wskazuje na to, że ustawodawca nie uzależnił uznania poniesionych wydatków za koszt uzyskania od konieczności osiągnięcia przychodu.

Podatnik, oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą, winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu, co wcale nie oznacza, że przychód zostanie osiągnięty. Istotne jest by działalnie podatnika oparte było na dostępnej wiedzy o związkach przyczynowych. W związku z tym, oceniając intencję podatnika, należy brać pod uwagę okoliczność, że podatnik w momencie podejmowania decyzji o poniesieniu określonych kosztów mógł racjonalnie i obiektywnie uzasadnić związek kosztu z przychodem.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego, przedstawionego we wniosku Podatnika, tutejszy organ podatkowy w oparciu o zasady logiki i życiowego doświadczenia zauważa, że bez wątpienia wysoka jakość i wydajność pracy zatrudnionych pracowników wpływa na osiąganie przychodów przedsiębiorstwa, zatrudniającego takich pracowników. Praca zatrudnionych pracowników sensu largo, a sensu stricto efekt tej pracy stanowi bowiem element działalności pracodawcy i jest niezbędny do osiągnięcia przez Niego przychodu. Z kolei zaś efektywność i wydajność pracowników uzależniona jest od wielu czynników, w tym m.in. od prawidłowego, pełnowartościowego i regularnego odżywiania, czy umiejętnego wykorzystywania przewidzianych w czasie pracy przerw, mających na celu regenerację. Mając na uwadze wiedzę o przedstawionych powyżej związkach przyczynowo-skutkowych, za w pełni uzasadnione należy uznać starania pracodawcy do zapewnienia pracownikom możliwości przygotowywania, czy spożywania posiłków w trakcie przerw w czasie pracy, jak również zagwarantowania odpowiedniego komfortu przy wykonywaniu ww. czynności. W przedstawionym stanie faktycznym dofinansowanie przez Spółkę działań firmy zewnętrznej, prowadzącej stołówkę zakładową umożliwia zrealizowanie tego celu. Podobny charakter mają również wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę tytułem ryczałtu za miesięczne zużycie herbaty, cukru oraz soku. W opinii tutejszego organu podatkowego ww. wydatki służą (albo co najmniej mogą służyć) osiąganiu przychodu po stronie Spółki, a tym samym stanowią element niezbędny Jej działalności.

Podnieść należy również, że wskazane enumeratywnie przez Wnioskodawcę wydatki nie zostały wymienione przez ustawodawcę w katalogu negatywnym, przewidzianym w przepisie art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej, jako nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Niezależnie od powyższego tutejszy organ podatkowy zauważa, że podatnicy podejmując określone decyzje inwestycyjne, kierują się kryteriami rachunku ekonomicznego i organ podatkowy nie jest władny ingerować w te decyzje w sposób nie przewidziany przez prawo. Skoro zatem, z uwagi na położenie firmy Wnioskodawcy pracownicy w celu zaspokojenia potrzeb żywieniowych w czasie pracy nie mogą korzystać z usług podmiotów zewnętrznych, a w opinii Podatnika zapewnienie pracownikom odpowiedniego komfortu przy przygotowywaniu i spożywaniu posiłków jest niezbędne do osiągnięcia przychodów przez Spółkę, to decyzję Wnioskodawcy o dofinansowaniu prowadzenia stołówki oraz opłacaniu miesięcznego ryczałtu za zużycie herbaty, cukru oraz soku, uznać należy za uzasadnioną ekonomicznie.

Nie bez znaczenia dla oceny wystąpienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy przychodem a poniesionymi wydatkami jest również okoliczność, iż funkcjonowanie stołówki zakładowej pełni rolę integrującą wobec pracowników, na co słusznie wskazał Podatnik we wniosku.

Reasumując, zdaniem tutejszego organu podatkowego, wskazane przez Podatnika w przedstawionym stanie faktycznym wydatki, ponoszone przez Niego w związku z organizacją stołówki zakładowej przez podmiot zewnętrzny, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy. Jednocześnie przedmiotowe wydatki uznać należy jako koszty, mające pośredni związek z przychodem.

Odnosząc się natomiast do stanowiska Podatnika, iż wskazane przez Niego wydatki są kosztami pośrednimi, i jako takie stanowią koszty uzyskania przychodów z chwilą ich faktycznego poniesienia, tutejszy organ podatkowy wskazuje na treść przepisu art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w którym stanowi się, że koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione. Wykładnia ww. przepisu prowadzi m.in. do wniosku że w przypadku, gdy nie jest możliwe przyporządkowanie wydatku do konkretnego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym, koszt potrąca się w całości w okresie jego poniesienia. A zatem wydatki, ponoszone przez Podatnika, opisane w Jego wniosku - jako koszty pośrednie - powinny być odnoszone w ciężar kosztów podatkowych z chwilą ich poniesienia przez Wnioskodawcę.

Podkreślić jednak dodatkowo należy, iż stosownie do przytoczonych regulacji art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej, ciężar dowodu celowości poniesienia kosztów podatkowych spoczywa na podatnikach. Zobligowani są oni do udokumentowania, iż w momencie podejmowania decyzji o zaliczeniu wydatku w ciężar kosztów uzyskania przychodów mogli obiektywnie zakładać, że przedmiotowy koszt wpłynie na generowanie przychodów ? jest celowy.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.