Czy obowiązek podatkowy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych powstaje z chwilą przekazania (...)

Czy obowiązek podatkowy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych powstaje z chwilą przekazania środków pieniężnych na konto nadzorcy sądowego wykonującego obowiązki w postępowaniu upadłościowym? Czy płatnikiem podatku jest nadzorca sądowy?

W dniu 5 czerwca 2006r. Spółka Akcyjna w upadłości złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, który następnie został uzupełniony w dniu 23 czerwca 2006r.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż na podstawie postanowienia Sądu nadzorca sądowy wykonywał swoje obowiązki w postępowaniu upadłościowym. Sąd postanowił przyznać nadzorcy wynagrodzenie w wysokości 51.000 zł i z tego tytułu zasądzić od dłużnika - Wnioskującej na rzecz nadzorcy sądowego kwotę 29.000 zł. Na tej podstawie nadzorca sądowy wystawił rachunek z tytułu wynagrodzenia za wykonane czynności na kwotę 29.000 zł brutto. Nadzorcy nie łączył stosunek pracy z Wnioskodawcą, nie wykonywał też czynności w ramach działalności gospodarczej. Wynagrodzenie z tytułu wykonania czynności nadzorcy sądowego zaliczyć należy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Z uwagi na niezapłacenie wynagrodzenia przez Wnioskodawcę w obowiązującym terminie płatności, sprawa została skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, w którym Komornik Sądowy w grudniu 2004 roku wyegzekwował kwotę 28.338,88 zł. W dniu 5 stycznia 2005 roku kwota 22.070,07 zł (po potrąceniu kosztów egzekucyjnych), została przekazana na konto bankowe byłego już nadzorcy sądowego.

Porady prawne

W związku ze stanem faktycznym opisanym powyżej, powstała wątpliwość, w jakim momencie powstał obowiązek podatkowy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych i kto winien być płatnikiem tego podatku ?

Zdaniem Wnioskującej, obowiązek podatkowy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych powstał z chwilą przekazania środków pieniężnych na konto nadzorcy sądowego i płatnikiem podatku winien być nadzorca sądowy, a nie Wnioskodawca. Ponadto, upadły - Wnioskująca Spółka, nie wypłacała wyżej wskazanego wynagrodzenia, a więc nie może być płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, stwierdza się, co następuje :

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy wskazuje jako źródło przychodów, m.in. działalność wykonywaną osobiście. Jednocześnie, art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy podatkowej wskazuje, iż źródłem przychodów jest także stosunek pracy.

Stosownie do art. 12 ust. 1 wskazanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednocześnie, w myśl art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

By dokonać analizy w zakresie wystąpienia obowiązków płatniczych należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na definicję stosunku pracy. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje tego pojęcia, zatem należy się odwołać do definicji zawartej w ustawie z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (tekst jednolity z 1998r. Dz. U. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Zgodnie z zawartą w art. 22 § 1 ustawy Kodeks pracy definicją, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosunek pracy charakteryzuje się zatem zasadą podporządkowania, polegającą na obowiązku stosowania się pracownika do poleceń pracodawcy, w granicach obowiązującego regulaminu pracy oraz zasadą ciągłości pracy, w myśl której, zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy nie polega na jednorazowym wykonaniu określonej czynności, lecz wiąże się z wykonywaniem określonych czynności w powtarzających się odstępach czasu, w okresie trwania więzi pracownika z pracodawcą.

Funkcja nadzorcy sądowego, zgodnie z ustawą z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003r. Nr 60, poz. 535 ze zm.), ustanowiona jest przez Sąd w drodze stosownego postanowienia. Nadzorca sądowy działa w zasadzie w imieniu i na polecenie Sądu. Sposób powoływania nadzorcy sądowego w drodze postanowienia wyklucza jakąkolwiek więź prawną pomiędzy nadzorcą sądowym, a dłużnikiem lub wierzycielem. Nadzorca nie ma więc prawa pobierać jakichkolwiek świadczeń zarówno od dłużnika jak i od wierzyciela. Jest on osobą całkowicie niezależną i podlegającą - w myśl wskazanej ustawy - wyłącznie nadzorowi sędziego - komisarza. Czynności wchodzące w zakres funkcji nadzorcy sądowego są wykonywane dla Sądu, albowiem postępowanie układowe jest prowadzone przez Sąd, z tym, że przy pomocy nadzorcy sądowego, działającego pod kontrolą sędziego - komisarza.

Wykonywanie obowiązków nadzorcy sądowego odbywa się na podstawie szczególnego rodzaju stosunku prawnego, w którym można upatrywać podobieństwa do umowy zlecenia. Nawiązany stosunek prawny nie może być w żadnym stopniu utożsamiany ze stosunkiem pracy, bowiem brak jest tutaj podstawowej cechy, jaką stosunek pracy wykazuje, a mianowicie podporządkowania. Swoistość więzi prawnej między Sądem, a nadzorcą tkwi w tym, iż wynagrodzenie za wykonanie funkcji nadzorcy nie jest przedmiotem umowy, lecz orzeczenia Sądu. Ponadto, wynagrodzenie nadzorcy ma charakter jednorazowy, a nie ciągły jak w przypadku stosunku pracy.

Wskazane powyżej argumenty przesądzają o tym, iż w przedmiotowej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy art. 10 ust. 1 pkt 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, tutejszy organ podatkowy wskazuje, iż obowiązki płatnicze pracodawców zawarte zostały w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie ze wskazanym przepisem, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej 'zakładami pracy', są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z kolei treść art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności osobom określonym w art. 3 ust. 1, z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b.

W przedstawionym stanie faktycznym, Komornik Sądowy wyegzekwował należność od upadłej Spółki z tytułu wykonania czynności nadzorcy sądowego. Kwota należności została przekazana na rachunek bankowy nadzorcy.

W opinii organu podatkowego, w przedstawionym stanie faktycznym po stronie Wnioskodawcy nie powstaną obowiązki płatnicze, o których mowa w art. 31 ustawy podatkowej. Przepis art. 31 ustawy podatkowej nie znajdzie zastosowania, bowiem podmiotem dokonującym wypłaty wynagrodzenia na rzecz nadzorcy sądowego nie jest Wnioskująca Spółka. Zastosowania nie znajdzie także przepis art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż to nie Wnioskująca Spółka dokonywała wypłaty należności wynikającej z przepisu art. 13 pkt 6 ustawy podatkowej. Wypłata należności dla nadzorcy sądowego została dokonana w drodze egzekucji przeprowadzonej przez Komornika Sądowego na podstawie postanowienia Sądu.

Mając na względzie przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa stwierdzić należy, iż Wnioskująca nie jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, nie dokonywała Ona wypłaty wskazanej należności dla nadzorcy sądowego.

Przedmiotowa interpretacja, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego, przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika