Czy zasądzone koszty sądowe Spółka powinna zakwalifikować do przychodów określonych w art. 12 (...)

Z przedstawionego w nim stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca dochodzi od kontrahentów, na drodze sądowej, należności pieniężnych w związku z niewykonaniem przez tych kontrahentów umów zawieranych ze Spółką. W nakazie zapłaty/wyroku sądowym, sąd zasądza na rzecz Spółki zarówno należność główną - kwotę należności z niewykonanej umowy, jak również koszty sądowe, które zostały poniesione przez Spółkę w celu dochodzenia swoich praw.

Na tle powyższych okoliczności, Spółka przedstawiła następujące wątpliwości:

- Czy zasądzone koszty sądowe należy zakwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej (określonych w art. 12 ust. 3 ustawy) ? wówczas podlegałyby one opodatkowaniu w momencie ich zasądzenia, a dokładnie w momencie uprawomocnienia się orzeczenia sądu...

- Czy zasądzone koszty sądowe Spółka powinna zakwalifikować do innych przychodów (określonych w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy) ? wówczas podlegałyby opodatkowaniu w dniu ich otrzymania (na zasadzie kasowej)...

W opinii Podatnika, koszty sądowe zasądzone na Jego rzecz stanowią przychód podatkowy dopiero w momencie ich faktycznego otrzymania ? zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy.

Zdaniem Spółki, za przychód związany z działalnością gospodarczą może być uznana jedynie zasądzona wierzytelność główna, która była dochodzona przed sądem, oraz związane z nią odsetki i inne świadczenia uboczne o podobnym charakterze. Wnioskodawca wskazuje, iż koszty sądowe nie mają jednak cech charakterystycznych przypisywanych świadczeniom ubocznym, jakimi są odsetki, dlatego też nie można zaklasyfikować ich jako przychodów należnych, określonych w art. 12 ust. 3 ustawy. Koszty sądowe zalicza się bowiem do kosztów procesu i obejmują one koszty niezbędne do celowego dochodzenia prawa i celowej obrony. Zdaniem Podatnika, koszty te zachowują ściśle procesowy charakter, a zatem błędne byłoby zaliczenie ich do świadczeń o charakterze zbliżonym do należności odsetkowych, ponieważ cechy oraz cel istnienia obu kategorii są zupełnie różne.

Ustosunkowując się do przedstawionych powyżej kwestii, stwierdza się co następuje:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Stosownie natomiast do art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy podatkowej, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. (?).

Regulując zagadnienia dotyczące przychodu związanego z działalnością gospodarczą ustawodawca podniósł, iż przychodem tym jest kwota należna, niezależnie od tego czy została faktycznie otrzymana. Jako przychód należny powinno się traktować kwoty jakie są należne podatnikowi, czyli takie środki, których wydania podatnik może żądać od kontrahenta. Dla celów podatkowych nie ma generalnie znaczenia fakt, czy podatnik takie środki rzeczywiście otrzymał.

W przedmiotowej sprawie kryterium decydującym będzie zatem określenie, czy zasądzone koszty sądowe stanowią przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, a więc czy Podatnik podejmując działalność gospodarczą zmierza wprost do osiągnięcia efektu, jakim będzie uzyskanie przychodu w postaci zasądzonych kosztów sądowych, co skutkowałoby obowiązkiem zaliczenia zasądzonych kwot w oparciu o przepis art. 12 ust. 3 ustawy podatkowej.

W przekonaniu organu podatkowego, okoliczność, iż koszty sądowe zostały zasądzone w związku z dochodzeniem na drodze sądowej wierzytelności ujętych w przychodach w oparciu o art. 12 ust. 3 ustawy podatkowej, nie przesądza o klasyfikacji tychże kosztów jako przychodów podatkowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Nie można bowiem zasadnie wywieść, iż zasądzone koszty sądowe stanowią świadczenie uboczne dochodzonej wierzytelności. Zgodnie z ukształtowanym poglądem nauki prawa cywilnego świadczenia uboczne wspomagają realizację świadczenia głównego lub je uzupełniają. Świadczenia te mogą, lecz nie muszą składać się na treść zobowiązania. Przykładem świadczeń akcesoryjnych (ubocznych) są odsetki.

Podkreślić należy, iż koszty sądowe, obejmujące opłaty sądowe oraz zwrot wydatków, stanowią część składową kosztów procesu, niezbędnych do celowego dochodzenia prawa i celowej obrony (ustawa z dnia 13 czerwca 1967r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz. U. Nr 9, poz. 88 ze zm. oraz art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego - Dz. U. z 1964r. Nr 43, poz. 296 ze zm.).

Zatem istota kosztów sądowych wskazuje na ich wyłącznie procesowy charakter, co wyklucza uznanie ich za świadczenie uboczne (akcesoryjne) względem dochodzonej wierzytelności, normowane przepisami prawa materialnego.

Konkludując, stwierdzić należy, iż koszty sądowe zasądzone na rzecz Podatnika w związku z dochodzeniem przez niego wierzytelności związanych z działalnością gospodarczą, powinny zostać zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu w oparciu o regulacje art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.