Czy kwota pierwotnej ceny samochodu wraz z odsetkami, wypłacona klientowi w wyniku wykonania wyroku (...)

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w lipcu 1997 r. Spółka sprzedała klientowi samochód marki fiat punto za kwotę 33.500,00 zł. Spółka poinformowała, że w lipcu 1997 r., po sprzedaży przedmiotowego samochodu, kwotę 33.500,00 zł ujęła w przychodach podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych oraz odprowadziła należny, związany z tym podatek dochodowy.

Z uwagi na wady pojazdu, klient złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy i w tym zakresie skierował sprawę na drogę postępowania sądowego. Wyrokiem z dnia 24.05.2005 r. sąd zasądził od Spółki na rzecz klienta należność, w której między innymi zawarta jest kwota pierwotnej ceny samochodu, tj. 33.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami z jednoczesnym wydaniem przez klienta samochodu marki fiat punto. Instancja odwoławcza utrzymała wyrok pierwszej instancji w mocy, oddalając złożoną przez Spółkę apelację. Na przełomie maja i czerwca 2006 r. klient zwrócił samochód a firma wypłaciła zasądzone należności, w tym cenę samochodu z odsetkami. Zwrócony samochód przedstawia obecnie wartość ok. 5?6 tys. zł.

W związku z powyższym, Spółka zwróciła się z zapytaniem dotyczącym sposobu przyjęcia samochodu na stan firmy oraz jego zaksięgowania i zakwalifikowania wypłaconej klientowi kwoty w pozostałe koszty operacyjne. W piśmie z dnia 4.10.2006 r. Spółka poinformowała, iż (cyt.) ?cofa złożony wniosek w zakresie przyjęcia samochodu na stan firmy, tj. jak podano w uzasadnieniu wniosku z dnia 18.09.2006 r., na stan środków trwałych w budowie.?

Spółka wyjaśniła, iż sformułowanie ?przyjęcie samochodu na stan firmy? oznacza przyjęcie samochodu fiat punto na stan środków trwałych w budowie w wartości 5.000,00 zł, wycenionej przez komisję na podstawie protokołu przyjęcia. Samochód został przyjęty na stan środków trwałych w budowie, ponieważ obecnie nie nadaje się do użytku i konieczne jest najpierw przeprowadzenie gruntownego remontu, po dokonaniu usprawnienia, pojazd zostanie przyjęty na stan środków trwałych firmy. Jednocześnie wartość samochodu w kwocie 5.000,00 zł zaliczona została do pozostałych przychodów operacyjnych podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W opinii Spółki, samochód winien być przyjęty według wartości rynkowej, tj. 5?6 tys. zł według protokołu wyceny oraz prawomocnego wyroku sądu. Kwota wypłacona klientowi winna być zakwalifikowana do pozostałych kosztów operacyjnych niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. W przypadku uzyskania rekompensaty w drodze regresu od dostawcy wadliwego samochodu, uzyskana kwota winna, zdaniem Wnioskodawcy, stanowić dochód niepodlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pod pojęciem wartości rynkowej Wnioskodawca, jak wyjaśnił, rozumie wartość, za którą w dniu przyjęcia, czyli 31.05.2006 r., możliwe jest zbycie przedmiotowego samochodu przy uwzględnieniu czasu oraz zużycia eksploatacyjnego. Wartość ta została przez komisję ustalona na 5.000,00 zł, czego dowodzi protokół załączony do uzupełnienia wniosku.

Przez uzyskanie rekompensaty w drodze regresu od dostawcy wadliwego samochodu należy rozumieć uzyskanie od dostawcy wadliwego samochodu, kwoty należności rekompensującej szkodę doznaną przez sprzedawcę, tj. Wnioskodawcę, na skutek wypłaty kupującemu ? Klientowi zasądzonych należności w związku z odstąpieniem od umowy na skutek bezspornie stwierdzonych wad pojazdu.

Odpowiedzialność dostawcy wadliwego samochodu jest odpowiedzialnością z tytułu nienależytego wykonania umowy, a wypłacona klientowi należność mogłaby być z tytułu przysługującego regresu dochodzona w drodze postępowania sądowego, w razie odmowy zapłaty przez dostawcę.

W piśmie z dnia 4.10.2006 r. Wnioskodawca poinformował, iż z uwagi na zmianę decyzji o charakterze użytkowania przedmiotowego samochodu, zdecydował na podstawie prawomocnego wyroku sądu przyjąć go jako towar handlowy, który po usprawnieniu będzie przedmiotem dalszej odsprzedaży.

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, stwierdza się co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszt uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Organ podatkowy zwraca uwagę na fakt, iż zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w przywołanym przepisie art. 15 ust. 1 ww. ustawy nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Najwłaściwsza i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

? przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu), oraz

? potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu.

Zaznaczyć jednak należy, iż możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż wydatek ten spodziewanego przychodu nie przysporzy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż na mocy wyroku sądu pierwszej instancji z dnia 24.05.2005 r., który został utrzymany w mocy przez wyrok instancji odwoławczej, Spółka została zobowiązana do zapłaty kwoty obejmującej wartość uprzednio sprzedanego przez Nią samochodu wraz z odsetkami; jednocześnie sąd nakazał klientowi Spółki zwrot na Jej rzecz przedmiotowego samochodu. Wyrok sądu został wykonany na przełomie maja i czerwca 2006r. Ze stanu faktycznego opisanego we wniosku wynika, iż przedmiotowy samochód został sprzedany w lipcu 1997 r. za kwotę 33.500,00 zł, którą to kwotę Spółka ujęła w przychodach podlegających opodatkowaniu.

W opinii organu podatkowego opisany powyżej wydatek, ponoszony z racji odstąpienia przez kontrahenta Podatnika od umowy, jest wydatkiem związanym z obowiązkiem zwrotu otrzymanego świadczenia. Zdaniem organu podatkowego powyższe determinuje stwierdzenie, iż wydatek tego rodzaju nie zalicza się do tej kategorii wydatków, które mogą mieć wpływ na osiągany przychód, w konsekwencji zatem, zgodnie z powołanym przepisem art. 15 ust. 1 ustawy, nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu.

Wnioskodawca podniósł również w zapytaniu następującą kwestię, iż w przypadku uzyskania rekompensaty w drodze regresu od dostawcy wadliwego samochodu, uzyskana kwota winna, zdaniem Wnioskodawcy, stanowić dochód niepodlegający opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak wyjaśniła Spółka, odpowiedzialność dostawcy wadliwego samochodu jest odpowiedzialnością z tytułu nienależytego wykonania umowy, a wypłacona klientowi należność mogłaby być z tytułu przysługującego regresu dochodzona w drodze postępowania sądowego, w razie odmowy zapłaty przez dostawcę.

W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii należy przypomnieć przepis art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, na mocy którego do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia ?zwrot wydatków?, natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (?Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN 2003r.), ?zwrot? to oddanie, zwrócenie czegoś, spłata, a ?wydatek? to suma, która ma być wydana albo suma wydana na coś. Zatem wyrażenie ?zwrot wydatków? dotyczy kwot poniesionych przez podmiot, które następnie zostały temu podmiotowi zwrócone.

Rozważenia wymaga zatem, czy kwota uzyskana przez Spółkę od dostawcy wadliwego samochodu stanowi zwrot wydatków, poniesionych przez Spółkę w wykonaniu wyroku sądu, o którym mowa powyżej? Niewątpliwie odpowiedzialność Wnioskodawcy wobec klienta, nabywcy samochodu, jak i odpowiedzialność dostawcy samochodu wobec Spółki, zasadza się na przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), a w szczególności na przepisach art. 556 i nast. Kodeksu cywilnego, bowiem z wyroków sądu pierwszej instancji oraz instancji odwoławczej, wraz z uzasadnieniem, wynika, iż klient Spółki złożył oświadczenie od odstąpieniu od umowy w dniu 12.07.1998 r. (organ podatkowy celowo zatem pominął przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego, Dz. U. z 2002r. Nr 141, poz. 1176 ze zm., bowiem ustawa ta weszła w życie 1.01.2003 r.).

Zgodnie z przepisem art. 556 § 1 Kodeksu cywilnego, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). Przepis art. 560 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego stanowi, iż jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Ze stanu faktycznego, przedstawionego we wniosku wynika, że nabywca samochodu skorzystał z tego uprawnienia, następnie zaś Spółka rozważa zwrócenie się z roszczeniem regresowym do dostawcy samochodu.

W ocenie organu podatkowego, uzyskanie przez Wnioskodawcę ? w drodze regresu ? ewentualnej rekompensaty od dostawcy wadliwego samochodu, można uznać za zwrot wydatków w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z uwagi na okoliczność, iż jak wykazano powyżej, odpowiedzialność Wnioskodawcy wobec klienta, nabywcy samochodu, jak i odpowiedzialność dostawcy samochodu wobec Spółki opiera się na tożsamym stanie faktycznym (sprzedaż wadliwego samochodu) oraz tych samych zasadach określonych w przepisach art. 556 i nast. Kodeksu cywilnego. Bez zaistnienia okoliczności, w której Wnioskodawca został zmuszony uwzględnić odpowiedzialność roszczenia klienta, sam Wnioskodawca nie dochodziłby odpowiedzialności dostawcy samochodu z tego tytułu (tj. wad pojazdu).

Tutejszy organ podatkowy informuje, iż odpowiedź na pytanie Spółki dotyczące kwestii rozpoznania przychodu podatkowego w wysokości wartości rynkowej zwróconego samochodu, zostanie udzielona w odrębnym postanowieniu.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.