Czy w odniesieniu do odsetek płaconych przez Podatnika w ramach cash-poolingu znajdą zastosowanie przepisy (...)

Podatnik oraz H AB są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatnik oraz H AB (dalej określane łącznie jako: Spółki) będą posiadały oddzielne rachunki bankowe w Svenska Handelsbanken AB S.A. Oddział w Polsce (dalej: Bank). Bank nie jest podmiotem powiązanym ze Spółkami, w tym z Podatnikiem, w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy opdop. Spółki uzyskały od Banku ofertę skorzystania z kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową w formie tzw. cash pool rzeczywistego, realizowanej w oparciu o Projekt Umowy o prowadzenie rachunków w systemie cash pool (dalej: Umowa) - Wnioskująca załączyła kserokopię Projektu Umowy do wniosku o wydanie interpretacji prawa podatkowego. Usługa cash poolingu oferowana przez Bank będzie miała na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez korzystające z niej Spółki dzięki lepszemu wykorzystaniu sumy dziennych sald na rachunkach bankowych wszystkich Spółek. Zgodnie z Umową, jedna ze Spółek będzie pełnić rolę tzw. Agenta cash poolingu. Agent, poza rachunkiem bankowym, będzie posiadał w Banku również rachunek rozliczeniowy. W ramach kompleksowej usługi cash poolingu każdego ustalonego dnia roboczego o godzinie 14 Bank wykona następujące czynności:

- ustalanie salda na rachunkach bankowych każdej ze Spółek uczestniczących w cash poolingu,

- ustalanie sumy sald na rachunkach bankowych każdej ze Spółek,

- bilansowanie sald na rachunkach bankowych Spółek,

- naliczanie odsetek od salda występującego na rachunku rozliczeniowym Agenta,

- alokacja naliczonych odsetek do poszczególnych Spółek,

- w przypadku salda dodatniego - wypłata odsetek na rzecz poszczególnych Spółek, w przypadku salda ujemnego - obciążanie rachunków bankowych poszczególnych Spółek kwotą odsetek należnych Bankowi.

W zakresie ustalania salda na rachunkach bankowych każdej ze Spółek uczestniczących w cash poolingu, Wnioskująca wyjaśnia w uzupełnieniu podania, że w wyniku tej operacji Spółki zostają podzielone na te, które mają saldo ujemne oraz te, które mają saldo dodatnie. Odnośnie ustalania sumy sald na rachunkach bankowych każdej ze Spółek, Wnioskująca informuje, że w wyniku tej operacji otrzymywany jest wynik z sumowania sald (dodatnich oraz/lub ujemnych) na rachunkach uczestników cash poolingu. W przypadku, gdy suma sald występujących na rachunkach Spółek będzie dodatnia - Bank dokona transferu środków pieniężnych (w kwocie odpowiadającej dodatniej sumie sald) z rachunku uczestnika będącego Agentem na rachunek rozliczeniowy Agenta. W razie gdy kwota wolnych środków na rachunku uczestnika będącego Agentem jest niższa niż kwota, która ma zostać przetransferowana na rachunek rozliczeniowy Agenta, wówczas transfer środków jest dokonywany z wykorzystaniem linii kredytowej udostępnionej w rachunku uczestnika będącego Agentem.

W przypadku, gdy suma sald występujących na rachunkach Spółek będzie ujemna - Bank dokona transferu środków pieniężnych (w kwocie odpowiadającej ujemnej sumie sald) z rachunku rozliczeniowego Agenta na rachunek uczestnika będącego Agentem. W razie gdy kwota wolnych środków na rachunku rozliczeniowym Agenta jest niższa niż kwota, która ma zostać przetransferowana na rachunek uczestnika będącego Agentem, wówczas transfer środków jest dokonywany z wykorzystaniem linii kredytowej udostępnionej w rachunku rozliczeniowym Agenta. Dokonując bilansowania sald na rachunkach Spółek, Bank będzie dokonywał transferu środków pieniężnych pomiędzy rachunkami Spółek o saldach dodatnich oraz rachunkami Spółek o saldach ujemnych w taki sposób, aby w wyniku operacji bilansowania saldo na poszczególnych rachunkach Spółek wynosiło zero. Z początkiem następnego dnia roboczego Bank dokona transferów zwrotnych w taki sposób, aby stan rachunków bankowych Spółek odpowiadał saldom na rachunkach bankowych tych Spółek przed dokonaniem bilansowania sald w dniu poprzednim. Podstawą prawną transferu środków pieniężnych pomiędzy rachunkami Spółek będzie subrogacja, tj. wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty (art. 518 Kodeksu cywilnego). Spłata wierzyciela - zgodnie z Umową - będzie upoważniać posiadaczy rachunków o saldach dodatnich do odsetek związanych z wierzytelnością ustalonych w Umowie. Zgodnie z postanowieniami Umowy, każda ze Spółek będących stroną Umowy udzieli na rzecz Banku nieodwołalnego poręczenia za długi każdej z pozostałych Spółek - stron Umowy, wynikające z kredytów zaciągniętych w rachunkach bankowych objętych Umową.

W zakresie naliczania i alokacji odsetek uzupełnienie wniosku Spółki zawiera następujące wiadomości.

Na koniec dnia roboczego, po zbilansowaniu sald, Bank nalicza odsetki od salda występującego na rachunku rozliczeniowym Agenta. W zależności od rezultatu operacji, opisanych w punkcie dotyczącym ustalania sumy sald na rachunkach Spółek i w punkcie dotyczącym bilansowania sald na rachunkach Spółek, mogą to być odsetki od salda dodatniego lub odsetki od salda ujemnego. W przypadku salda dodatniego odsetki będą naliczane zgodnie z warunkami określonymi w umowie o prowadzenie rachunku rozliczeniowego Agenta. W przypadku salda ujemnego odsetki będą naliczane zgodnie z warunkami określonymi w umowie o kredyt w rachunku rozliczeniowym Agenta. Z początkiem każdego następnego dnia roboczego (o czym była już mowa powyżej), Bank dokona transferów zwrotnych w taki sposób, aby stan rachunków Spółek odpowiadał saldom na rachunkach tych Spółek przed dokonaniem bilansowania sald w dniu poprzednim. Na koniec okresu rozliczeniowego, Bank dokona alokacji odsetek naliczonych od sumy sald na rachunku rozliczeniowym Agenta ze wszystkich dni roboczych tego okresu rozliczeniowego. W tym celu Bank ustala, czy w danym okresie rozliczeniowym dany uczestnik miał globalne saldo (tj. saldo wynikające z sumowania wszystkich sald uczestnika w danym okresie rozliczeniowym) dodatnie czy ujemne oraz alokuje naliczone odsetki do poszczególnych Spółek. W przypadku globalnego salda dodatniego następuje wypłata odsetek na rzecz poszczególnych Spółek, w przypadku globalnego salda ujemnego - obciążanie rachunków bankowych poszczególnych Spółek kwotą odsetek należnych Bankowi.

Szczegółowo, co reguluje Umowa, odsetki są alokowane przez Bank w następujący sposób:

a) w razie, gdy suma sald na rachunku rozliczeniowym Agenta ze wszystkich dni roboczych danego okresu rozliczeniowego ma wartość dodatnią:

- Bank obciąży rachunek uczestnika, którego suma sald w momencie bilansowania we wszystkich dniach roboczych danego okresu rozliczeniowego będzie ujemna, kwotą odsetek obliczonych od tej ujemnej sumy sald w oparciu o ustalony wskaźnik,

- Bank uzna rachunek uczestnika, którego suma sald w momencie bilansowania we wszystkich dniach roboczych danego okresu rozliczeniowego będzie dodatnia, kwotą odsetek obliczonych od tej dodatniej sumy sald w oparciu o ustalony wskaźnik.

b) w razie, gdy suma sald na rachunku rozliczeniowym Agenta ze wszystkich dni roboczych danego okresu rozliczeniowego ma wartość ujemną:

- Bank obciąży rachunek uczestnika, którego suma sald w momencie bilansowania we wszystkich dniach roboczych danego okresu rozliczeniowego będzie ujemna, kwotą odsetek obliczonych od tej ujemnej sumy sald w oparciu o ustalony wskaźnik,

- Bank uzna rachunek uczestnika, którego suma sald w momencie bilansowania we wszystkich dniach roboczych danego okresu rozliczeniowego będzie dodatnia, kwotą odsetek obliczonych od tej dodatniej sumy sald w oparciu o ustalony wskaźnik.

Wszystkie wskazane powyżej operacje wykonywane w ramach Umowy będą realizowane za pośrednictwem Banku. Z tytułu świadczenia usług cash poolingu rzeczywistego, objętych Umową, od poszczególnych Spółek będących stroną Umowy, Bankowi przysługiwało będzie wynagrodzenie w postaci prowizji.

Spółka wskazuje w uzupełnieniu wniosku, że jak wynika z przedstawionych przez nią powyżej zasad, naliczanie/alokacja odsetek dokonywana przez Bank ma na celu z jednej strony dokonanie kalkulacji odsetek należnych Bankowi od całej grupy podmiotów uczestniczących w cash poolingu lub, odpowiednio, odsetek należnych grupie podmiotów uczestniczących w cash poolingu od Banku (w tym celu analizowane jest saldo na rachunku rozliczeniowym Agenta), a z drugiej strony alokacja odsetek obejmuje również ich przyporządkowanie pomiędzy uczestników cash poolingu. Bowiem niezależnie od tego, czy ?saldo ogólne grupy? (tj. saldo na rachunku rozliczeniowym Agenta) jest dodatnie czy ujemne, poszczególni uczestnicy mogą mieć salda dodatnie, bądź ujemne na rachunkach, które podlegają bilansowaniu. Dlatego też, zarówno w przypadku, gdy suma sald na rachunku rozliczeniowym Agenta ze wszystkich dni roboczych danego okresu rozliczeniowego ma wartość dodatnią, jak i ujemną, Bank kalkuluje odsetki należne uczestnikom, których suma sald na rachunku w momencie bilansowania we wszystkich dniach roboczych danego okresu rozliczeniowego będzie dodatnia oraz odsetki należne Bankowi od uczestników, których suma sald na rachunku w momencie bilansowania we wszystkich dniach roboczych danego okresu rozliczeniowego będzie ujemna.

Wnioskująca wskazuje, iż wysokości wskaźnika oprocentowania sald uczestników w przypadku, gdy saldo na rachunku rozliczeniowym Agenta będzie dodatnie/ujemne mogą być różne (i w zamierzeniu bardziej korzystne) od oprocentowania, jakie byłoby zastosowane do Spółek w przypadku gdyby nie uczestniczyły one w systemie cash poolingu. Z perspektywy Banku bowiem, naliczanie odsetek dla uczestników o saldzie dodatnim oraz odpowiednio należnych od uczestników o saldzie ujemnym nie wiąże się w każdym przypadku (a w szczególności w przypadku, gdy saldo na rachunku rozliczeniowym Agenta będzie dodatnie) z kosztem kapitału, a jest związane przede wszystkim z operacjami bilansowania sald na rachunkach Spółek (zerowaniem sald).

Efektywne zarządzanie środkami finansowymi grupy podmiotów, opisane powyżej, jest podstawową cechą cash poolingu. Cash pooling umożliwia bowiem koncentrację środków Spółek uczestniczących w systemie cash poolingu oraz kompensatę przejściowych nadwyżek wykazywanych przez jedne podmioty (Spółki z saldami dodatnimi) z przejściowymi niedoborami wykazywanymi przez inne podmioty (Spółki z saldami ujemnymi).

Umożliwia to globalne minimalizowanie kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W dłuższej perspektywie wszystkie Spółki uczestniczące w cash poolingu powinny uzyskać więc korzyść ekonomiczną wykorzystując Bank jako podmiot świadczący usługę w zakresie zarządzania systemem cash poolingu oraz oferujący w razie potrzeby dodatkowe finansowanie.

Wobec tak przedstawionego stanu faktycznego, Wnioskodawca złożył zapytanie, czy w odniesieniu do odsetek płaconych przez Podatnika znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące niedostatecznej kapitalizacji?

Wnioskująca, zajmując własne stanowisko w sprawie, tytułem wstępu wskazuje dodatkowo, że cash pooling jest kompleksową usługą zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów, polegającą na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunki uczestników) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Usługa cash pooling oferowana przez Bank ma na celu optymalizację zarządzania środkami finansowymi uczestników danej umowy cash poolingu dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald (dodatnich i ujemnych) na rachunkach bankowych każdego uczestnika. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest bardziej korzystny, niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie. Konstrukcja umowy cash pooling może przyjąć zarówno formę faktycznego transferu środków, jak też potrącania sald bez fizycznego przelewu środków pieniężnych pomiędzy rachunkami uczestników umowy cash poolingu (tzw. notional cash pooling). W przedstawionym stanie faktycznym bilansowanie sald w ramach cash poolingu opiera się na faktycznym transferze środków pomiędzy rachunkami.

Ponieważ przepisy polskiego prawa podatkowego nie regulują szczegółowo instytucji prawnej, jaką jest cash pooling, zdaniem Podatnika zastosowanie mają ogólne zasady prawa podatkowego. Opierając się na obowiązujących przepisach prawa oraz orzecznictwie organów podatkowych Spółka stoi na stanowisku, iż odsetki płacone przez Podatnika na podstawie Umowy nie będą podlegały regulacjom dotyczącym niedostatecznej kapitalizacji.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku pożyczek udzielonych spółce przez następujących pożyczkodawców: udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów spółki, lub udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki lub przez spółkę siostrzaną, jeśli ten sam podmiot posiada nie mniej niż 25% udziałów (akcji) pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy - i jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki i wobec podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca osiągnie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki, wówczas część zapłaconych z tytułu takiej pożyczki odsetek w kwocie, jaka przypada na część pożyczki przekraczającą trzykrotność kapitału, nie jest uważana za koszty uzyskania przychodów.

W świetle powyższych regulacji podstawową przesłanką stosowania przywołanych przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji jest, aby płatność odsetek była dokonywana z tytułu pożyczki, udzielonej danemu podmiotowi przez określone jednostki powiązane.

Definicja pożyczki została uregulowana w art. 16 ust. 7b ustawy podatkowej, w myśl którego pod pojęciem pożyczki należy rozumieć każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Jak stwierdza Wnioskująca, ze wskazanego przepisu jednoznacznie wynika, że udzielenie pożyczki należy utożsamić z zawarciem umowy oraz udostępnieniem środków finansowych.

W przedstawionym stanie faktycznym, płatność odsetek przez Spółki, w tym przez Podatnika, może mieć miejsce, gdy Spółkom zostanie udzielony kredyt - w postaci debetu na rachunku. Jednocześnie wskazuje się, iż przed dokonywaniem każdorazowego transferu środków pieniężnych przez Bank nie jest wymagana zgoda posiadacza rachunku z dodatnim saldem na przelanie określonej ilość środków celem dokonania zbilansowania sald. Jednocześnie, Podatnik nie wie, czy w przypadku wystąpienia na jego rachunku salda dodatniego posiadane przez niego środki zostaną wykorzystane, czy też nie. Z drugiej strony, w przypadku ich wykorzystania przez Bank w celu zbilansowania sumy sald na rachunkach, transfer środków między rachunkami jest dokonywany w sposób automatyczny, a uczestnik cash poolingu nie może swobodnie dysponować środkami finansowymi z takiego transferu. Nie można zatem mówić o powstaniu stosunku zobowiązaniowego pożyczkobiorcy i pożyczkodawcy między uczestnikami cash poolingu.

Niezależnie od powyższego Spółka podkreśla, iż w analizowanej sytuacji to Bank jest stroną każdej transakcji realizowanej w ramach Umowy, w tym udziela Spółkom kredytu w postaci debetu na rachunku (z uwzględnieniem uzgodnionego limitu kredytowego). Bank pobiera również odsetki od uczestników cash poolingu w przypadku wystąpienia salda ujemnego lub też wypłaca Spółkom odsetki, jeżeli suma sald na rachunkach bankowych będzie dodatnia.

W ramach usługi cash poolingu świadczonej na podstawie Umowy wszelkie transfery środków pieniężnych z tytułu odsetek dokonywane są między Spółkami a Bankiem, który nie jest podmiotem powiązanym ze Spółkami, w tym z Podatnikiem, w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i tym bardziej nie spełnia warunków wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy.

W świetle powyższego, zdaniem Podatnika, w przedstawionym stanie faktycznym nie znajdą zastosowania regulacje dotyczące niedostatecznej kapitalizacji.

Ustosunkowując się do zagadnienia związanego z niedostateczną kapitalizacją, tutejszy organ podatkowy wskazuje, iż pozostałe kwestie związane z podatkiem dochodowym od osób prawnych oraz związane z podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a także z podatkiem od towarów i usług zostaną rozpatrzone w odrębnych postanowieniach.

Zgodnie z regulacją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. (...).

Powyższe oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust.

1 ustawy podatkowej oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, czy też na zachowanie źródła pozyskiwania przychodu. Wydatki ponoszone przez podatnika muszą być celowe, to znaczy ponoszone być muszą dla uzyskania, zwiększenia przychodów podatkowych. Obowiązkiem podatnika, odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu lub funkcjonowaniem tegoż podatnika, zgodnie z dyspozycją powołanego ust. 1 art. 15 ustawy podatkowej.

Stosownie do przepisu art. 16 ust. 1 pkt 11 powyżej cytowanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Wobec treści zacytowanych powyżej przepisów ustawy podatkowej, należy stwierdzić, że za koszty uzyskania przychodu można uznać jedynie faktycznie zapłacone odsetki od pożyczek, które jednocześnie pozostają w związku przyczynowo ? skutkowym z przychodami podatnika osiąganymi z tytułu prowadzonej działalności.

Z kolei w regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy podatkowej, stanowi się, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki ? w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zgodnie z wyżej przywołanym art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy podatkowej, ograniczona została przez ustawodawcę możliwość zaliczania w koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielanych spółce przez podmioty wskazane w tej regulacji, a mianowicie:

a. przez udziałowca, który posiada nie mniej niż 25% udziałów spółki, albo

b. przez kilku udziałowców, którzy łącznie mają nie mniej niż 25% udziałów spółki.

Przepis ten znajduje zastosowanie w przypadkach, kiedy - na dzień zapłaty odsetek - zadłużenie spółki (pożyczkobiorcy) wobec udziałowców tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów oraz wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takich udziałowców, przekroczy określony pułap liczony w stosunku do wielkości kapitału zakładowego pożyczkobiorcy.

Natomiast stosownie do przepisu art. 16 ust.

1 pkt 61 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Z powyższego przepisu ustawy wywieść należy, iż ustawodawca ograniczył możliwość zaliczania w koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielanych spółce przez inny podmiot, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji). Jednocześnie, dla zastosowania tego ograniczenia, musi wystąpić ? na dzień zapłaty odsetek - zadłużenie spółki (pożyczkobiorcy) wobec jej udziałowców (akcjonariuszy) posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec pożyczkodawcy, przekraczające określony pułap liczony w stosunku do wielkości kapitału zakładowego pożyczkobiorcy.

Zdaniem organu podatkowego, w przedmiotowej sprawie należy bliżej przyjrzeć się kwestii zawarcia umowy pożyczki. W art. 16 ust. 7b ustawy podatkowej stwierdza się, iż przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Z przepisu tego wynika, iż za udzielającego pożyczkę uznaje się taki podmiot, który w drodze umowy (jakiejkolwiek) zobowiązał się do przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określoną ilość pieniędzy. Tę samą ilość pieniędzy pożyczkobiorca zobowiązuje się temu podmiotowi zwrócić. Umowa pożyczki jest więc umową zawartą pomiędzy danymi podmiotami i w danym czasie (zawarcia umowy). W przedmiotowej sprawie nie sposób stwierdzić, iż udzielającym Spółce pożyczki / pożyczek jest podmiot, z którym zawarła ona umowę. Umowa cash poolingu zostanie zawarta przez Wnioskującą z Bankiem, a nie z podmiotami, które uczestnicząc w cash poolingu wyrażają gotowość do udzielenia pożyczki Spółce w formie przejęcia (chwilowego) jej zobowiązań wobec Banku. Bank udziela Spółkom uczestniczącym w cash poolingu, w tym Wnioskującej, własnych środków finansowych, z wykorzystaniem linii kredytowej uruchomionej w rachunku rozliczeniowym Agenta. Jednocześnie, podkreślenia wymaga fakt, iż Bank udziela kredytu całej grupie, a nie poszczególnym uczestnikom cash poolingu. Odsetki dla Banku, w związku z sumowaniem sald dodatnich i ujemnych, należne będą od całej grupy podmiotów. Z uwagi na sumowanie sald nie sposób jest stwierdzić, w jakiej części i jaki konkretnie podmiot (inny uczestnik cash poolingu, czy Bank) udzielił w danym dniu Wnioskującej swoich pieniędzy.

Biorąc powyższe pod uwagę, organ podatkowy jest zdania, że umowa cash poolingu nie może być utożsamiana z umową pożyczki. Podmioty uczestniczące w cash poolingu, podpisujące umowę z Bankiem, wyrażają tylko gotowość do niejako użyczenia swoich środków finansowych na określony czas (od końca dnia roboczego do początku następnego dnia roboczego) innym podmiotom uczestniczącym w cash poolingu. Nie jest to gotowość do udzielenia środków finansowych tylko jednemu, konkretnemu podmiotowi z grupy, np. Wnioskującej, bo gdyby tak było, wówczas z łatwością można by ustalić kiedy Wnioskująca i jaką kwotę pożyczyła od tego podmiotu. W chwili zawarcia umowy z Bankiem żaden z podmiotów nie jest w stanie przewidzieć, czy częściej będzie ?użyczał? swoich pieniędzy, czy częściej sam będzie potrzebował takiego ?użyczenia?. Jednocześnie wszystkie rozliczenia w ramach zawartych umów cash poolingu przez poszczególne podmioty są dokonywane przez Bank przy wykorzystaniu rachunku rozliczeniowego Agenta.

Biorąc pod uwagę powyższe, tutejszy organ podatkowy stwierdza, iż prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w przedstawionym stanie faktycznym, odsetki wypłacane w ramach umowy cash poolingu nie podlegają ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż nie mamy tutaj do czynienia z umową pożyczki, o której stanowi art. 16 ust. 7b ustawy.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Referencje

IBPB3/423-315/08/NG, interpretacja indywidualna