Czy ministerialne wytyczne do sprawdzania prac z egzaminu zawodowego są nieprawidłowe?

Proponuję zbiorową analizę poprawności wytycznych do sprawdzania rozwiązań zadań egzaminacyjnych.
Połączenie wiedzy i kompetencji wielu osób pozwoliło by lepiej weryfikować zarzuty, a zarazem pogłębiło by wiedzę zainteresowanych o egzaminach.

Śledząc od kilku lat zadania z egzaminu zawodowego, można odnieść wrażenie, że zdanie tego egzaminu (zwłaszcza dla adwokatów) nabrało charakteru zdarzenia losowego, w którym bezzasadnie faworyzowani byli by ci, którzy rozwiązują kazusy egzaminacyjne ściśle pod wytyczne przygotowane dla sprawdzających, a każde odstępstwo od wskazań wytycznych było by ujemnie oceniane i to także niezależnie od wadliwości tych wytycznych.

Powyższe stwierdzenie jest oczywiście słuszne, o ile słuszne są podnoszone zastrzeżenia do wytycznych do sprawdzania prac (nazwanych Opisem istotnych ...).


Dlatego, dla rozpoczęcia analizy poprawności wytycznych, zgłaszam następujące propozycje zarzutów i proszę o ich merytoryczną ocenę, a także o ewentualne dopisywanie do zapoczątkowanej przeze mnie listy kolejnych propozycji zarzutów dla innych zadań egzaminacyjnych.

Zadanie z zakresu prawa cywilnego egzaminu adwokackiego z 2015 roku:

1. Umowa przedsiÄ™biorcy ze spółdzielniÄ… jest umowÄ… o roboty budowlane, która podlegaÅ‚a by reżimowi ustawy prawo budowlane. Prawo budowlane w procesie budowy wyróżnia podmioty: zamawiajÄ…cego, kierownika budowy (wykonawcÄ™) i inspektora nadzoru inwestorskiego. Zgodnie z treÅ›ciÄ… kazusu spółdzielnia w procesie budowy Å‚Ä…czyÅ‚a dwie funkcje – zamawiajÄ…cego i inspektora nadzoru inwestorskiego. PrzesÅ‚anka zwolnienia z odpowiedzialnoÅ›ci zamawiajÄ…cego z przepisu art. 429 K.c. dotyczy tylko i wyÅ‚Ä…cznie wykonawstwa. Gdyby spółdzielnia nie powierzyÅ‚a wykonawstwa profesjonaliÅ›cie tylko sama wykonywaÅ‚a prace, to ponosiÅ‚a by odpowiedzialność cywilnÄ… za szkody zaistniaÅ‚e w zwiÄ…zku z wykonawstwem. Ponieważ jednak prace wykonywaÅ‚ profesjonalista, odpowiedzialność spółdzielni w tym zakresie jest wyÅ‚Ä…czona. Natomiast nie jest wyÅ‚Ä…czona odpowiedzialność spółdzielni zwiÄ…zana z obowiÄ…zkami nadzoru inwestorskiego (art. 25 ustawy Prawo budowlane). Spółdzielnia nie powierzyÅ‚a nadzoru inwestorskiego profesjonaliÅ›cie, tylko prowadziÅ‚a ten nadzór we wÅ‚asnym zakresie. Ponieważ nadzór ten byÅ‚ sprawowany nieprawidÅ‚owo, spółdzielnia, obok wykonawcy, powinna ponieść odpowiedzialność cywilnÄ… za szkody.

Konkluzje: wytyczne do sprawdzania prac były by błędne, bowiem przepis art. 429 K.c. nie zwolnił spółdzielni z odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z wadliwie wykonywanymi obowiązkami nadzoru inwestorskiego;
prawidłowe rozwiązanie kazusu wymagało wniesienia apelacji względem obu pozwanych (wykonawcy i spółdzielni)

2. Źródłem odpowiedzialności wykonawcy miało być uchybienie obowiązkowi zabezpieczenia placu budowy ustanowionym rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. Jednakże ani to rozporządzenie, ani treść kazusu w tym umowa spółdzielni z wykonawcą, nie nałożyły na wykonawcę taki obowiązek. Obowiązek ten wynika dopiero z ustawy Prawo budowlane (art. 22 ustawy), o której sporządzając wytyczne chyba "zapomniano".

Konkluzje: kazus jest niekompletny, bowiem nie odpowiada obowiÄ…zujÄ…cemu stanowi prawnemu;
na wykonawcy - zgodnie z treścią kazusu - nie spoczywał by obowiązek, przypisany mu wytycznymi do sprawdzania i przy tak sformułowanej treści kazusy i ścisłym przestrzeganie zakresu kazusu, odpowiedzialność wykonawcy można upatrywać ale np. w zasadzie ryzyka (art. 435 K.c.);
prawidłowe rozwiązania kazusu wymagało odwołania do przepisów Prawa budowlanego


Zadanie z zakresu prawa handlowego egzaminu adwokackiego z 2015:
1. W wytycznych do sprawdzania prac zawarto paradogmat, że dniem zaistnienia podstawy do ogłoszenia upadłości jest dzień zaprzestania na stałe płacenia wszystkich wymagalnych zobowiązań pieniężnych;
paradogmat ten absolutnie nie nadaje się na generalną zasadę, co łatwo wykazać na prostym przykładzie: gdyby spółka zaciągająca zobowiązania (bez możliwości ich wykonania - zapłaty), płaciła jedynie regularnie czynsz za najem biura, to - jak wynikało by z wytycznych do sprawdzania prac - nigdy by nie zaistniała podstawa ogłoszenia upadłości;
paradygmat dnia zaprzestania na stałe płacenia, jako dzień zaistnienia podstawy do ogłoszenia upadłości, nie znajduje również zastosowania ad casum, bowiem w treści kazusu brak jest przesłanek dla takiego jednoznacznego założenia, a zatem paradogmat ten jest dowolnym ustaleniem autorów wytycznych.

Konkluzja: treść kazusu nie dawałaby podstaw do przyjęcia założenia o wyłączeniu odpowiedzialności pierwszego w kolejność członka jednoosobowego zarządu spółki Beta, a zatem prawidłowe rozwiązanie - zgodnie ze sztuką maksymalnie zabezpieczające interes powoda - winno obejmować dwóch pozwanych: pierwszego i drugiego członka jednoosobowego zarządu spółki Beta

2. W treści kazusu podano, że pierwszy i drugi członek jednoosobowego zarządu spółki Beta są właścicielami nieruchomości. Do treści kazusu nie dołączono odpisów z odpowiednich rejestrów dla tych nieruchomości, a zatem dostępna jest tylko informacja, jaki rodzaj prawa rzeczowego (to jest: własność) przysługuje pozwanym, nie wiadomo jednak, jaka jest forma tych ich praw rzeczowych. Z tego powodu, wybór konkretnej formy własności pozwanych należał do zdających. A ponieważ możliwe są tu formy: własność (indywidualnej) i współwłasność (w tym łączna), to możliwe były by różne formy zabezpieczenia roszczenia powoda przez sąd. Mogło się zatem pojawić zarówno zabezpieczenie, jak dla zobowiązań pieniężnych, jak i dla niepieniężnych (przy założeniu formy współwłasności łącznej).

Konkluzja: treść kazusu (lakoniczny opis zamiast odpisów z rejestrów) nie daje podstaw do jednoznacznego wskazania tylko jednego rodzaju zabezpieczenia, to jest z art. 747 pkt 2 i 3 K.c. odpowiednio dla pierwszego i drugiego obowiÄ…zanego, bowiem możliwe jest również – w przypadku zaÅ‚ożenia współwÅ‚asnoÅ›ci Å‚Ä…cznej - wnioskowanie zabezpieczenia przysÅ‚ugujÄ…cego na mocy przepisów tytuÅ‚u III PostÄ™powania zabezpieczajÄ…cego K.c.