Logowanie

Rejestracja

Poprzez założenie konta Użytkownika w serwisie e-prawnik.pl wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celu wykonania zobowiązań przez Legalsupport sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, przy ul. Gabrieli Zapolskiej 36, kod poczt. 30-126, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie, NIP 676-21-64-973, kapitał zakładowy 133.000,00 zł, zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
Równocześnie akceptuję regulamin serwisu e-Prawnik.pl

Bezpłatny dostęp tylko dla zarejestrowanych

masz już konto?

  • Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych i akceptuję Regulamin serwisu e-Prawnik.pl (więcej)

  • Wyrażam zgodę na otrzymywanie od Legalsupport sp. z o.o. informacji handlowej (więcej)


2006-11-05, 23:08

jak księgujecie w KPiR opłaty i prowizje bankowe?

skromnygeniusz@op.pl

Byłem święcie przekonany, że trzeba zrobić dowód wewnętrzny a na nim nanieść
kwoty wynikające z wyciągu bankowego. Ku mojemu zdziwieniu, paragraf 14
rozporządzenia o KPiR pkt 2 zawiera katalog zawężający i mówi że dowody mogą
dotyczyć WYŁACZNIE dziewięciu grup wydatków i nie wymienia opłat bankowych.

Okey, mogę drukować sobie 12 transakcji obciążająych mnie prowizją 0,99zł
za dokonanie przelewu. Ale czy to ma jakikolwiek sens? Nie lepiej byłoby
sporządzić jeden dowód wewnętrzny? A wygląda na to, że Minister Finansów
mi tego zabronił...

pozdr
Aleksander

--

Aby odpowiadać na forum musisz się zalogować!


Odpowiedzi do: jak księgujecie w KPiR opłaty i prowizje bankowe?

  • skromnygeniusz@op.pl 2006-11-06, 00:13

    Re: jak księgujecie w KPiR opłaty i prowizje bankowe?

    > Byłem święcie przekonany, że trzeba zrobić dowód wewnętrzny a na nim nanieść
    > kwoty wynikające z wyciągu bankowego. Ku mojemu zdziwieniu, paragraf 14
    > rozporządzenia o KPiR pkt 2 zawiera katalog zawężający i mówi że dowody mogą
    > dotyczyć WYŁACZNIE dziewięciu grup wydatków i nie wymienia opłat bankowych.
    >
    > Okey, mogę drukować sobie 12 transakcji obciążająych mnie prowizją 0,99zł
    > za dokonanie przelewu. Ale czy to ma jakikolwiek sens? Nie lepiej byłoby
    > sporządzić jeden dowód wewnętrzny? A wygląda na to, że Minister Finansów
    > mi tego zabronił...

    na forum dyskusyjnym www.podatki.pl znalazłem temat dot. tej sprawy
    temat 5477 - ksiegowanie oplat bankowych 24-03-2006 użytkowniczka Coma napisała:

    Nazwij to "zestawieniem zbiorczym opłat bankowych" i masz problem z głowy.
    Faktycznie rozporządzenie nie przewiduje możliwości księgowania dowodem
    wewnętrznym opłat bankowych, ale w praktyce nie zdarza się by kontrola
    skarbowa zakwestionowa księgowanie opłat bankowych dowodem wewnętrznym.

    W zasadzie, jeśli już czepiamy się słówek, to paragraf 13 rozp. o KPiR
    mówi tylko o dziennych zestawieniach dowodów i ogranicza to do faktur sprzedaży

    Nie wiem, czy to ważne, ale nie znalazłem w rozporządzeniu o KPiR żadnego
    zdania pozwalającego na sporzadzenie przez podatnika jakiegokolwiek dokumentu,
    niezależnie od nazwy, który wyszczególniałby poniesione opłaty.

    pozdr
    Aleksander






    --

  • t 2006-11-06, 00:37

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op

    Dnia 06-11-2006 o 00:13:35 napisał(a):

    >
    > Nie wiem, czy to ważne, ale nie znalazłem w rozporządzeniu o KPiR żadnego
    > zdania pozwalającego na sporzadzenie przez podatnika jakiegokolwiek
    > dokumentu,
    > niezależnie od nazwy, który wyszczególniałby poniesione opłaty.

    Powiem tak, nie miałem kontroli ale z tego co czytam i słucham
    to wychodzi mi że ropozrządzenie minister pisał w wannie(żeby lekko
    powiedzieć)
    i sporo kwiatków które nijak do realiów się mają tam zasiał.
    Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?
    Nie ma jasno powiedziane więc się ludziska wyteżają i jeden robi tak a
    inny siak.

    Jest kilka wyroków które mówią że wadliwość dowodu księgowego nie
    przekreśla
    prawidłowości zaliczenia w koszt, więc i kontroler zapewne nie będzie
    specjalnie
    się czepiał czegoś co obronisz jak KUP na 100%(vide te zbiorcze dowody na
    prowizje bankowe)
    - chociaż mandat można pewnie dostać.

    pozdrawiam
    t

  • Gotfryd Smolik news 2006-11-06, 10:59

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op

    On Mon, 6 Nov 2006, t wrote:

    > Powiem tak, nie miałem kontroli ale z tego co czytam i słucham
    > to wychodzi mi że ropozrządzenie minister pisał w wannie(żeby lekko
    > powiedzieć)

    :)

    > Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?

    Dla przychodu sprawa jest jasna: par.14 KPiR ogranicza pole
    manewru tylko dla kosztów, dla przychodów można sobie wystawić
    DW na cokolwiek :)
    Dla kosztów jest poważniej... ale rozporządzenie nie może naruszać
    ustawy, przepis jest niekonstytucyjny :>

    > Jest kilka wyroków które mówią że wadliwość dowodu księgowego nie przekreśla
    > prawidłowości zaliczenia w koszt, więc i kontroler zapewne nie będzie
    > specjalnie
    > się czepiał czegoś co obronisz jak KUP na 100%(vide te zbiorcze dowody na
    > prowizje bankowe)
    > - chociaż mandat można pewnie dostać.

    IMVHO jak owe prowizje będą leżały pod ręką (w postaci wydruków) to
    mandat byłby czepianiem się :] - nikt takiego przypadku nigdy nie
    podał.

    pzdr, Gotfryd

  • Gotfryd Smolik news 2006-11-06, 10:44

    Re: jak księgujecie w KPiR opłaty i pr

    On Sun, 5 Nov 2006, skromnygeniusz@op.pl wrote:

    > Byłem święcie przekonany, że trzeba zrobić dowód wewnętrzny a na nim nanieść
    > kwoty wynikające z wyciągu bankowego. Ku mojemu zdziwieniu, paragraf 14
    > rozporządzenia o KPiR pkt 2 zawiera katalog zawężający i mówi że dowody mogą
    > dotyczyć WYŁACZNIE dziewięciu grup wydatków i nie wymienia opłat bankowych.

    Tak, bo te księguje się "wprost".

    > Okey, mogę drukować sobie 12 transakcji obciążająych mnie prowizją 0,99zł
    > za dokonanie przelewu.

    I tak robię.
    Oczywiście ujmuję to jednym zapisem w KPiR, z listą identyfikatorów
    transakcji - razem z kwotą przychodu z odsetek (jeśli w danym banku
    jest) - pod pozycją "rozliczenie przychodów i opłat prowadzenia konta
    bankowego".

    > Ale czy to ma jakikolwiek sens? Nie lepiej byłoby
    > sporządzić jeden dowód wewnętrzny?

    Przecież do takiego DW musiałbyś i tak mieć dowody pierwotne :)
    Masz "paragon z jednostki dokonującej sprzedaży detalicznej".
    Albo "dowody opłat związanych z wydatkami na lokal".
    Wystawiając DW nie wpisujesz tam przecież wartości "z kapelusza",
    tylko masz dowody pierwotne poniesienia wydatku.
    Takie DW jak na dietę delegacyjną (że są "gołym" DW) są rzadkie i do
    tego ew. US może żadać "dowodu że miała miejsce" (IMO bilet na
    przejazd jest dobrym dowodem :], zeznanie kontrahenta również).

    pzdr, Gotfryd

  • Gotfryd Smolik news 2006-11-06, 10:51

    Re: jak księgujecie w KPiR opłaty i pr

    On Mon, 6 Nov 2006, skromnygeniusz@op.pl wrote:

    > Nie wiem, czy to ważne, ale nie znalazłem w rozporządzeniu o KPiR żadnego
    > zdania pozwalającego na sporzadzenie przez podatnika jakiegokolwiek dokumentu,
    > niezależnie od nazwy, który wyszczególniałby poniesione opłaty.

    ???
    Par.14.2 - lista rzeczy na które wolno wystawiać DW *kosztowe*.
    Na inne nie wolno (mają być dowody zewnętrzne).
    Chyba że masz na myśli "opłaty bankowe" :) - no to te księguje się
    wprost.
    Oczywiście DW na *przychody* można sobie wystawiać różne :)

    I rzecz o której wspominasz: wystawienie zbędnego DW nie stanowi
    podstawy do uznania księgi za "nierzetelną".
    Natomiast IMO może być problem jak się wystawi DW a nie ma
    "prawidłowego" dowodu poniesienia kosztu.
    Przykładowo: czasami się spotyka że ktoś wystawia DW celem ujecia
    amortyzacji (zamiast wpisać pozycję EST) - zbędne DW problemem
    nie będzie, ale brak EST i owszem :O
    W omawianym przypadku, to czy ktos sobie spis operacji bankowych
    nazwie "zestawieniem" jest bez znaczenia - to JEST DW, dowód
    wystawiany wewnętrznie, i nie stanowi dowodu księgowego.
    Ale jeśli podatnik *ma* dowody poniesienia kosztu - czyli owe
    dowody opłat bankowych - to nie widać powodu żeby go "ugryźć".
    Chyba że za marnowanie papieru ;)

    pzdr, Gotfryd

  • t 2006-11-06, 12:17

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op

    Dnia 06-11-2006 o 10:59:19 Gotfryd Smolik news
    napisał(a):

    > On Mon, 6 Nov 2006, t wrote:
    >
    >> Powiem tak, nie miałem kontroli ale z tego co czytam i słucham
    >> to wychodzi mi że ropozrządzenie minister pisał w wannie(żeby lekko
    >> powiedzieć)
    >
    > :)
    >
    >> Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?
    >
    > Dla przychodu sprawa jest jasna: par.14 KPiR ogranicza pole
    > manewru tylko dla kosztów, dla przychodów można sobie wystawić
    > DW na cokolwiek :)

    Właśnie to jest ciekawe - mógłby minister te swoje enumeracje &*&^&*
    bo wystarczyłoby zostawić paragraf na dane które mają być na dowodzie
    księgowym,
    napisać że dokumenty bankowe i pocztowe sa dowdami same w sobie,
    zrobić listę tego co _nie_ może być dk - a resztę zostawić do inwencji
    własnej podatników -
    w końcu oni sami wiedzą najlepiej jakie mają dokumenty i sami chcą
    jak najlepiej udokumentować swoje operacje, a czasami po prostu nie da się
    wpasować posiadanych papierków w widzimisię ministra...

    > Dla kosztów jest poważniej... ale rozporządzenie nie może naruszać
    > ustawy, przepis jest niekonstytucyjny :>
    >

    Tyle że przykładowo ja mam sporo roboty w DG i nie mam czasu na nadgodziny
    w NSA :D

    pozdrawiam
    t

  • gonia 2006-11-06, 13:09

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op?aty i prowi

    Użytkownik Gotfryd Smolik news napisał:

    >
    >> Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?
    >
    >
    > Dla przychodu sprawa jest jasna: par.14 KPiR ogranicza pole
    > manewru tylko dla kosztów, dla przychodów można sobie wystawić
    > DW na cokolwiek :)

    a kto powiedział, że róznice mogą być tylko dodatnie?;-)

  • Gotfryd Smolik news 2006-11-07, 11:41

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op?aty i prowi

    On Mon, 6 Nov 2006, gonia wrote:

    >>> Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?
    >>
    >> Dla przychodu sprawa jest jasna: par.14 KPiR ogranicza pole
    >> manewru tylko dla kosztów, dla przychodów można sobie wystawić
    >> DW na cokolwiek :)
    >
    > a kto powiedział, że róznice mogą być tylko dodatnie?;-)

    Ale ustawa nie uzależnia wpisania różnicy kursowej do kosztów lub
    przychodów od jej "kierunku", tylko od tego czy koryguje przychód
    czy koszt.
    Oczywiście że mogą być ujemne rónice - ale to nie powód żeby
    np. nie wystawić DW na ujemny przychód :)

    pzdr, Gotfryd

  • gonia 2006-11-07, 13:04

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op?aty i prowi

    Użytkownik Gotfryd Smolik news napisał:

    > On Mon, 6 Nov 2006, gonia wrote:
    >
    >>>> Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?
    >>>
    >>>
    >>> Dla przychodu sprawa jest jasna: par.14 KPiR ogranicza pole
    >>> manewru tylko dla kosztów, dla przychodów można sobie wystawić
    >>> DW na cokolwiek :)
    >>
    >>
    >> a kto powiedział, że róznice mogą być tylko dodatnie?;-)
    >
    >
    > Ale ustawa nie uzależnia wpisania różnicy kursowej do kosztów lub
    > przychodów od jej "kierunku", tylko od tego czy koryguje przychód
    > czy koszt.
    > Oczywiście że mogą być ujemne rónice - ale to nie powód żeby
    > np. nie wystawić DW na ujemny przychód :)


    ??
    to oczywiście żart?








  • t 2006-11-07, 14:16

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op

    Dnia 07-11-2006 o 13:04:28 gonia napisał(a):

    > Użytkownik Gotfryd Smolik news napisał:
    >
    >> On Mon, 6 Nov 2006, gonia wrote:
    >>
    >>>>> Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?
    >>>>
    >>>>
    >>>> Dla przychodu sprawa jest jasna: par.14 KPiR ogranicza pole
    >>>> manewru tylko dla kosztów, dla przychodów można sobie wystawić
    >>>> DW na cokolwiek :)
    >>>
    >>>
    >>> a kto powiedział, że róznice mogą być tylko dodatnie?;-)
    >> Ale ustawa nie uzależnia wpisania różnicy kursowej do kosztów lub
    >> przychodów od jej "kierunku", tylko od tego czy koryguje przychód
    >> czy koszt.
    >> Oczywiście że mogą być ujemne rónice - ale to nie powód żeby
    >> np. nie wystawić DW na ujemny przychód :)
    >
    >
    > ??
    > to oczywiście żart?
    >

    Dlaczego? Jak mam rozliczyć ujemne przychody z tytułu różnic kursowych?

  • Gotfryd Smolik news 2006-11-07, 23:37

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op?aty i prowi

    On Tue, 7 Nov 2006, gonia wrote:

    > Użytkownik Gotfryd Smolik news napisał:
    >>> a kto powiedział, że róznice mogą być tylko dodatnie?;-)
    >>
    >> Ale ustawa nie uzależnia wpisania różnicy kursowej do kosztów lub
    >> przychodów od jej "kierunku", tylko od tego czy koryguje przychód
    >> czy koszt.
    >> Oczywiście że mogą być ujemne rónice - ale to nie powód żeby
    >> np. nie wystawić DW na ujemny przychód :)
    >
    > ??
    > to oczywiście żart?

    A niby dlaczego?
    Taki sam ujemny przychód jak występuje np. przy fakturze korygującej
    przy zwrocie - do wpisania "na czerwono" do kolumny "przychód".
    Zajrzyj do ustawy - korekta "dewizowego" przychodu koryguje przychód,
    korekta "dewizowego" kosztu koryguje koszt.

    pzdr, Gotfryd

  • gonia 2006-11-08, 09:41

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op?aty i prowi

    Użytkownik Gotfryd Smolik news napisał:

    > On Tue, 7 Nov 2006, gonia wrote:
    >
    >> Użytkownik Gotfryd Smolik news napisał:
    >>
    >>>> a kto powiedział, że róznice mogą być tylko dodatnie?;-)
    >>>
    >>>
    >>> Ale ustawa nie uzależnia wpisania różnicy kursowej do kosztów lub
    >>> przychodów od jej "kierunku", tylko od tego czy koryguje przychód
    >>> czy koszt.
    >>> Oczywiście że mogą być ujemne rónice - ale to nie powód żeby
    >>> np. nie wystawić DW na ujemny przychód :)
    >>
    >>
    >> ??
    >> to oczywiście żart?
    >
    >
    > A niby dlaczego?
    > Taki sam ujemny przychód jak występuje np. przy fakturze korygującej
    > przy zwrocie - do wpisania "na czerwono" do kolumny "przychód".
    > Zajrzyj do ustawy - korekta "dewizowego" przychodu koryguje przychód,
    > korekta "dewizowego" kosztu koryguje koszt.
    >

    Tak mówi ustawa podatkowa, ustawa o rachunkowości widzi jedynie jedynie
    powstający z tego tytułu koszt albo przychód, i zapewniam , że w
    księgach handlowych jest to co prawda do przeprowadzenia, ale może byc
    bardzo trudne, np. w sytuacji, jeżeli na kontach z kontrahentami
    pojawiają się jakieś nadpłaty.

    ----------------------------------------------
    Ale przypominam , że wcześniej:



    >>> Przykłądowo - jakbyś zaksięgował różnice kursowe - tzn na czym?
    >>
    >>
    >> Dla przychodu sprawa jest jasna: par.14 KPiR ogranicza pole
    >> manewru tylko dla kosztów, dla przychodów można sobie wystawić
    >> DW na cokolwiek :)
    >
    ---------------------------------------------------------------

    czyli rozwiązałeś tylko problem róznic kursowych od przychodów, uznając,
    że różnice dotyczące kosztó mogą je jedynie obniżać, więc problemu
    kosztu nie ma?;-)

    Poza tym powstają jeszcze róznice od środków własnych na rachunkach
    bankowych, i tutaj juz nie możesz podatkowo dojść, czy dotyczą one
    przychodów czy kosztów, więc rachunkowe jedne będą stanowiły przychód,
    drugie koszt, o którym właśnie ktoś wcześniej wspomniał

    i to miałam głównie na myśli.

    Co nie zmienia faktu, że bez względu na to,jak zaksięgujesz te różnice,
    wyjdzie ci podatkowo na jedno, o ile będziesz pilnował limitów
    związanych z przychodami np. reprezentacji i reklamy. Żaden kontorlujący
    nie będzie się bawił w korygowanie kosztów i przychodów na te konkretnie
    związane z nimi związane, bo podatek wyjdzie taki sam.

  • Gotfryd Smolik news 2006-11-09, 01:31

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op?aty i prowi

    On Wed, 8 Nov 2006, gonia wrote:

    [...korekta przychodu...]
    > Tak mówi ustawa podatkowa, ustawa o rachunkowości widzi jedynie jedynie
    > powstający z tego tytułu koszt albo przychód, i zapewniam , że w księgach
    > handlowych jest to co prawda do przeprowadzenia, ale może byc bardzo trudne,

    Nie mam pojęcia :)
    Ale dla podatku tak ma wyjść i już.
    I na KPiR nie widzę problemu - DW na ujemny przychód...

    > Ale przypominam , że wcześniej:

    ...również wcześniej napisałem że JEST problem, bo w tym zakresie
    rozporządzenie o KPiR jest niekonstytucjne.

    > Poza tym powstają jeszcze róznice od środków własnych na rachunkach
    > bankowych, i tutaj juz nie możesz podatkowo dojść, czy dotyczą one przychodów
    > czy kosztów,
    > więc rachunkowe jedne będą stanowiły przychód, drugie koszt,

    Zgoda. Z wnioskiem j.w. - rozporządzenie nie moze uchylać przepisów
    ustawy...

    > Co nie zmienia faktu, że bez względu na to,jak zaksięgujesz te różnice,
    > wyjdzie ci podatkowo na jedno,

    Zgoda :)
    Idzie tylko o to, ujemny przychód to nic dziwnego :)
    Oprócz oczywiscie problemu z DW jako takimi. A raczej ministrem finansów
    i owym rozporządzeniem...

    pzdr, Gotfryd

  • gonia 2006-11-09, 09:29

    Re: jak ksi?gujecie w KPiR op?aty i prowi

    Użytkownik Gotfryd Smolik news napisał:

    >
    >> Co nie zmienia faktu, że bez względu na to,jak zaksięgujesz te
    >> różnice, wyjdzie ci podatkowo na jedno,
    >
    >
    > Zgoda :)
    > Idzie tylko o to, ujemny przychód to nic dziwnego :)
    > Oprócz oczywiscie problemu z DW jako takimi. A raczej ministrem finansów
    > i owym rozporządzeniem...
    >

    ale ja sie nie dziwiłam na ujemne przychody! wyjaśnienie odnośnie ustaw
    tak przy okazji było.
    I nie dziwiłam się na niekontytucyjność, cały nasz kraj takową stoi;D

    ale dobrze, że z resztą się zgadzamy, aż dziw;-)

Pomoc prawna online

Opinie naszych klientów

  • Ilona

    ocena usługi:

  • K

    ocena usługi:

    Szybka i konkretna pomoc dziękuję
  • K

    ocena usługi:

    Szybka i konkretna pomoc dziękuję
  • Martyna

    ocena usługi:

  • hi

    ocena usługi:

  • Tadeusz

    ocena usługi:

  • Tadeusz

    ocena usługi:

  • Tadeusz

    ocena usługi:

  • Tadeusz

    ocena usługi:

  • Pajączek

    ocena usługi:

    Bardzo szybka obsługa
  • Marzena

    ocena usługi:

    Jestem bardzo zadowolona z Państwa usługi. Już drugi raz pomogliście mi profesjonalnie. Polecam wszystkim korzystanie z Państwa usług!
  • Marzena

    ocena usługi:

    Jestem bardzo zadowolona z Państwa usługi. Już drugi raz pomogliście mi profesjonalnie. Polecam wszystkim korzystanie z Państwa usług!
  • Marzena

    ocena usługi:

    Jestem bardzo zadowolona z Państwa usługi. Już drugi raz pomogliście mi profesjonalnie. Polecam wszystkim korzystanie z Państwa usług!
  • Mariusz Sperczyński

    ocena usługi:

    Otrzymałem bardzo rzetelną, wyczerpującą odpowiedź. Nie mam wątpliwości z ew. dalszą interpretacją zagadnienia wskazanego w zapytaniu. Jako przedsiębiorca i jako osoba prywatna jestem bardzo zadowolony. Dziękuję i polecam!
  • Mariusz Sperczyński

    ocena usługi:

    Otrzymałem bardzo rzetelną, wyczerpującą odpowiedź. Nie mam wątpliwości z ew. dalszą interpretacją zagadnienia wskazanego w zapytaniu. Jako przedsiębiorca i jako osoba prywatna jestem bardzo zadowolony. Dziękuję i polecam!
  • Mariusz Sperczyński

    ocena usługi:

    Otrzymałem bardzo rzetelną, wyczerpującą odpowiedź. Nie mam wątpliwości z ew. dalszą interpretacją zagadnienia wskazanego w zapytaniu. Jako przedsiębiorca i jako osoba prywatna jestem bardzo zadowolony. Dziękuję i polecam!
  • Agnieszka

    ocena usługi:





Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.

Zadaj pytanie – porady prawne w 24h już od 30zł

* pola wymagane