Jak ustalić wysokość odszkodowania przy zakazie konkurencji? - opinia prawna

Stan faktyczny

Z moim poprzednim pracodawca wiązała mnie umowa o zakazie konkurencji, na mocy której należne mi odszkodowanie miało być wypłacone jednorazowo po zakończeniu 2-letniego okresu karencji. Po upływie tego terminu pracodawca wypłacił mi odszkodowanie stanowiące wyłącznie równowartość 25 % sumy płacy zasadniczej wypłaconej mi w okresie ostatnich 2 lat zatrudnienia u niego. Tymczasem dyspozycja zawarta w art. 101 § 3 KP nakazuje wyliczyć wysokość odszkodowania na bazie "wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji". Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że należałoby w moim przypadku znacząco zweryfikować kwotę odszkodowania, gdyż w czasie ostatnich 2 lat zatrudnienia, poza wynagrodzeniem zasadniczym, mój pracodawca wypłacił mi: 1. premie uznaniowe 2. premie regulaminowe 3. ekwiwalent urlopowy wynikający z przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę (de facto zmiana formy prawnej ciągle tego samego pracodawcy) 4. opłacał mi polisę ubezpieczeniowa (od tego dochodu płaciłem podatek dochodowy, a po moim odejściu polisa została mi przekazana mając swoją wartość pieniężną) 5. odprawę regulującą na drodze odrębnego porozumienia pomiędzy mną a pracodawcą warunki finansowe mojego odejścia. Na tą odprawę złożyły się: 1/ uzgodniona wielokrotność miesięcznego wynagrodzenia równa ilości lat pracy u niego. Była to niezapisana w Regulaminie Wynagradzania, choć powszechnie stosowana u tego pracodawcy zasada, 2/ ustawowa odprawa ekonomiczna, 3/ świadczenie, jakie otrzymałbym w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę (umowa została rozwiązana na mocy porozumienia stron) Umowa o pracę z moim b. pracodawca w następujący sposób definiowała moje wynagrodzenie miesięczne : a/ pensja podstawowa b/ premie i dodatki zgodne z przepisami obowiązującymi u Pracodawcy. Uważam, że należne mi odszkodowanie winno być wyliczone z uwzględnieniem wszystkich wyżej wymienionych składników wynagrodzenia wg pkt 1 - 5, gdyż w rzeczywistości mój b. pracodawca mi je wypłacił w ramach wiążącego nas stosunku pracy. Uprzejmie proszę zatem o odpowiedz, czy słusznie postąpił mój b. pracodawca posługując się wyłącznie wynagrodzeniem zasadniczym przy ustaleniu podstawy odszkodowania, czy tez ja mam racje uznając, że wszystkie lub choćby niektóre składniki wypłaconego mi wynagrodzenia powinny tę podstawę powiększyć. Proszę o powołanie się w odpowiedzi na stosowne orzecznictwo.

Porady prawne

Porada prawna

Niniejsza porada prawna stanowi omówienie problemu ustalania w oparciu o przepis art. 1012 § 3 kodeksu pracy podstawy do wyliczenia odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy.

Kwestia ustalania podstawy wyliczenia odszkodowania nie została rozstrzygnięta w przepisach kodeksu pracy dotyczących zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Przepis art.101 2 § 3 kodeksu pracy (dalej k. p.) stanowi wyłącznie, że odszkodowanie, o którym mowa w § 1, nie może być niższe niż 25 % wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Wynika z niego i to nie ulega wątpliwości, że podstawą do wyliczenia odszkodowania za powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy jest wynagrodzenie otrzymane przez pracownika na co zresztą zwraca Pan uwagę.

Należy jednak zauważyć, że dla ustalenia podstawy wyliczenia odszkodowania w Pańskim przypadku nie jest istotne przesądzenie, iż chodzi o wynagrodzenie otrzymane, ale ustalenie jakie składnik określa się mianem wynagrodzenia. Zdefiniowanie pojęcia: „wynagrodzenie” jest więc kluczowe dla przesądzenia od jakiej wielkości ogólnej winno się obliczyć w Pańskim przypadku odszkodowanie. Od tego co mieści się w pojęciu wynagrodzenia będzie zależeć w konsekwencji wysokość Pańskiego odszkodowania. W pierwszej kolejności należy więc ustalić jakie składniki wchodzą w skład wynagrodzenia to jest czy na wynagrodzenie składa się wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze czy też objąć tym pojęciem należy premie i inne składniki.

Na potrzeby przepisów o zakazie konkurencji nie stworzono definicji wynagrodzenia. Celem ustalenia czym jest wynagrodzenie należy sięgnąć do przepisów kodeksu pracy o wynagrodzeniu a raczej do orzecznictwa i doktryny gdyż same przepisy nie regulują tej kwestii (za wyjątkiem pracowników sfery budżetowej). Co należy podkreślić nie wszystkie dodatki do wynagrodzenia są jednocześnie składnikami wynagrodzenia. I tak do składników wynagrodzenia za pracę zalicza się wynagrodzenie podstawowe (zasadnicze) oraz następujące rodzaje składników uzupełniających dodatki stawkowe - np: za wysługę lat, premie i prowizje.

Przy określaniu co składa się na dane wynagrodzenie ważna jest jednak przede wszystkim analiza postanowień umowy o pracę oraz jeśli takowy został wprowadzony u danego pracodawcy, obowiązującego regulaminu wynagradzania.

Trudno jest więc kategorycznie stwierdzić co składało się na Pańskie wynagrodzenie nie mając wglądu to powyższych dokumentów. Niemniej jednak podstawa wyliczenia odszkodowania nie została ustalona, zdaniem opiniującego, w sposób prawidłowy. Do podstawy tej winno zostać wliczone nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale również premie regulaminowe czy dodatki. W doktrynie reprezentowany jest też odmienny pogląd w „ Zakaz konkurencji w prawie pracy” Justyna Stencel czytamy: ”jeżeli strony ustalą wysokość odszkodowania procentowo w stosunku do kwoty wynagrodzenia, za podstawę obliczenia odszkodowania należy przyjąć łączną kwotę wynagrodzenia, wynikającego z umowy o pracę, z uwzględnieniem zmian (np: podwyżki). Jedynym problemem mogą być zmienne składniki wynagrodzenia, których wysokości w chwili zawierania umowy o zakazie konkurencji nie sposób przewidzieć. Ich rzeczywista wysokość nie wynika także z umowy o pracę. Tak więc podstawę obliczenia odszkodowania będzie stanowiła kwota wynagrodzenia za pracę, należna zgodnie z umową o pracę z chwili zawierania umowy o zakazie konkurencji (...)”

Co się tyczy premii uznaniowych wskazać należy na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 2000 r. (sygn. akt I PKN/2000). Wyrok ten nie dotyczy co prawda odszkodowania za powstrzymania się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy jednak wskazuje na pewną generalną zasadę do wykorzystania również na potrzeby niniejszej porady. Otóż Sąd Najwyższy stwierdziła, iż: tak zwana premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego. Nie może więc być uwzględniana w wysokości odszkodowania z tytułu wadliwego rozwiązania stosunku pracy, a także wynagrodzenia za okres zawieszenia w czynnościach tymczasowego kierownika przedsiębiorstwa państwowego.

Zdanie opiniującego nie jest również składnikiem wynagrodzenia wartość polisy, o której Pan wspomina chyba, że tego typu świadczenie zostało w regulaminie wynagradzania przewidziane jako jego składnik. Nie jest również składnikiem wynagrodzenia odprawa, którą Pan otrzymał na mocy porozumienia zawartego z pracodawcą co za tym idzie nie uwzględnia się jej przy określaniu wysokości odszkodowania. Wszystkie te jednak wykluczenia są o tyle aktualne o ile tego typu świadczenia nie zostały przewidziane w regulaminie wynagradzania jako składniki wynagrodzenia.

Reasumując aby stwierdzić, które z wymienionych przez Pana składników wlicza się do wynagrodzenia należy sięgnąć do regulaminu wynagradzania. Gdyby jednak Pański były pracodawca nie chciał uwzględnić Pańskich roszczeń jedyną drogą ich dochodzenia będzie droga postępowania sądowego. Sąd w efekcie rozstrzygnie stanowiąca przedmiot sporu kwestię.


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika