Pełnomocnik - wykaz majątku i doręczenia
Pytanie:
"Urząd Skarbowy pozwał mnie do sądu ("Wniosek o wyjawienie majątku") w związku z zaległościami podatkowymi. Pozew/korespondencje odebrał mój brat podczas mojej nieobecności. Czy korespondencję można uznać za doręczoną? Czy wykaz majątku może dostarczyć mój pełnomocnik i kto może nim być oraz w jakiej formie mogę mu nadać pełnomocnictwo? Czy wykaz ten mogę wysłać pocztą wraz z przyrzeczeniem - czy jednak muszę się pofatygować i pójść do sądu i wyrecytować wszystko ustnie? Przebywam za granicą na stałe w zasadzie, ale nie chciałbym wchodzić w konflikt z prawem i chcę uporządkować to wszystko, jednak nie wiem czy w tym terminie będę mógł się stawić. Czym mogę się usprawiedliwić? Czy sam pobyt za granicą i moja chęć współpracy jest wystarczająca? Czy mogę wyznaczyć za porozumieniem z sądem inny termin, czy jednak dostanę kolejne wezwanie "na za tydzień" a później poślą za mną list gończy? Czy jeśli zapłacę już część zaległych podatków, może to być uznane za akt skruchy i chęć współpracy? "
Odpowiedź prawnika: Pełnomocnik - wykaz majątku i doręczenia
Z opisu sytuacji nie wynika, jaka była przyczyna Pana nieobecności w mieszkaniu, zakładamy więc, że pismo doręczono na rzeczywisty adres Pana zamieszkania (nie chodzi tu o adres zameldowania, lecz miejsce w którym Pan przebywa z zamiarem stałego pobytu). Jeśli tak to zgodnie z art. 138 kpc (Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma) pismo należałoby uznać za doręczone. Aby obalić domniemanie tego doręczenia musiałby Pan wykazać, iż brat nie przekazał Panu pisma mimo, że się do tego zobowiązał.
Jednakże zdaniem Z. Świebody (Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część druga. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Warszawa 2004 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie III) wezwanie na posiedzenie powinno być doręczone do rąk własnych dłużnika, z czego płynie wniosek, że nie można dokonać doręczenia wezwania dłużnikowi w sposób zastępczy (art. 138 k.p.c.). Jeżeli jednak dłużnik wezwania nie przyjmie, to wówczas - jak się wydaje - należy je pozostawić w miejscu doręczenia, a gdyby to było niemożliwe - uprzedzając o tym - w urzędzie pocztowym lub lokalu urzędu gminy (art. 139 § 2 k.p.c.). W wezwaniu dłużnika na posiedzenie powinno być zamieszczone pouczenie o skutkach niestawiennictwa lub odmowy złożenia wykazu majątku.
Jak się wydaje powyższy pogląd dotyczy jednak ściśle wezwania do obowiązkowego stawienia się na posiedzeniu sądu, a nie samego wniosku o wyjawienie majątku. Z uwagi na przebieg procedury, tj. że sąd rozpoznaje wniosek po wezwaniu i wysłuchaniu stron, jeżeli się stawią, a wykaz i przyrzeczenie odbiera niezwłocznie (W uzasadnionych wypadkach sąd może wyznaczyć dłużnikowi termin nie dłuższy niż tydzień), jest to z reguły jedno pismo. W takim razie można spróbować obrony zgodnie z cyt. wyżej poglądem.
Jeśli na stałe mieszka Pan za granicą, to doręczenie nie będzie skuteczne. Jednakże należy pamiętać, że US kieruje się prawdopodobnie danymi wskazanymi przez Pana w zgłoszeniu NIP-3. jeśli tam Pan wskazał adres w Polsce czy co więcej ze względów podatkowych wskazuje Pan to m-ce (tzw. rezydencję), to należałoby powiadomić sąd o faktycznym adresie zamieszkania. Sąd bowiem może przyjąć, że doręczenie było skuteczne.
Teoretycznie jak w każdym postępowaniu także i w tym może Pana reprezentować pełnomocnik procesowy. Jednak z uwagi na wskazany już wyżej przebieg procedury prawdopodobnie sąd zobowiązał pana do stawienia się na posiedzeniu. A w związku z tym ustanowienie pełnomocnika nie uchroni Pana od konieczności pofatygowania się do sądu. Wykaz może być złożony pisemnie lub ustnie (do protokołu), jednak przyrzeczenie może być złożone wyłącznie ustnie.
O skutkach niestawiennictwa powinien Pan zostać poinformowany w piśmie z sądu. Zgodnie z art. 916 kpc jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy się wykazu nie złoży lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca.
W każdym razie może Pan oczywiście usprawiedliwić nieobecność. Sam fakt przebywania za granicą nie jest raczej wystarczającą okolicznością. Musiałby Pan wykazać, że np. nie zdążył Pan zakupić biletu lotniczego.
Warto też zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 214 kpc rozprawa ulega odroczeniu (i to obowiązkowo), jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Może Pan więc zadzwonić do sądu bądź dla bezpieczeństwa wysłać też pismo powołując się na nieprawidłowe doręczenie, jednocześnie sugerując termin posiedzenia sądu (o czym niżej).
Co do ustalenia posiedzenia w sposób opisany w pytaniu, to oczywiście może się Pan zwrócić do sądu choćby telefonicznie. Niestety nawet pisemny wniosek w tej sprawie nie gwarantuje uwzględnienia Pana prośby przez sąd. Tym bardziej, że chodzi kwestię wyjawienia majątku, którego do tego czasu może się Pan wyzbyć. Również wpłacenie części należności niczego nie gwarantuje; sąd może to ocenić pozytywnie albo uznać za chęć przewłoki postępowania.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?