Spadek po samoistnych posiadaczach - zasiedzenie

Pytanie:

"Moi rodzice kupili ziemię na umowę (bez zachowania formy aktu notarialnego) przed rokiem 70. Od tamtego czasu zamieszkali na niej oraz pobudowali budynek rodziny. Płacili też podatki. Zamieszkali tam wraz z dziećmi. W roku 1989 zmarł mój ojciec, a w 1996 matka. W rejestrze gruntu widnieli jako samoistni posiadacze. Po ich śmierci w budynku zamieszkało jedno z dzieci wraz ze swoją rodziną. Ja mieszkam w innym miejscu, tak jak pozostałe moje rodzeństwo. Aktualnie chciałbym uporządkować sprawy. Mam orzeczenie sądu o nabyciu spadku z 2009 roku, ale nie wiem jak uzyskać współwłasność do ziemi, której rodzice byli samoistnymi posiadaczami, a na której mieszka aktualnie mój brat z żoną i dziećmi. Podatki za ziemię, której posiadaczami samoistnymi byli rodzice płacę cały czas. Pytanie: Jaka jest procedura uzyskania przez mnie współwłasności w tym przypadku i czy jest możliwa? Rodzice byli samoistnymi posiadaczami, ale ja na tej działce nie mieszkam. Mieszka mój brat. Nie jest ona niczyją własnością. Jaka jest procedura uzyskania przez mnie współwłasności w tym przypadku i czy jest możliwa? "

Odpowiedź prawnika: Spadek po samoistnych posiadaczach - zasiedzenie

Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Stwierdzenie zasiedzenia przez sąd jest stwierdzeniem deklaratoryjnym, stwierdzającym tylko, że poprzez upływ czasu dana osoba nabyła własność nieruchomości. Zasiedzenie następuje na rzecz osoby, która w chwili upływu ostatniego dnia terminu zasiedzenia jest (była) samoistnym posiadaczem nieruchomości. Ponadto kodeks cywilny przewiduje możliwość doliczania okresu samotnego posiadania przez osoby będące spadkobiercami samoistnego posiadacza.
Zgodnie z art. 176 kc, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza. „Zasada, że spadkobierca może doliczyć okres, w jakim rzecz znajdowała się w samoistnym posiadaniu jego spadkodawcy, ma zastosowanie tak do dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego. Zaznaczyć też trzeba, że spadkobierca osoby, która uzyskała posiadanie nieruchomości, lecz do chwili śmierci nie nabyła jej przez zasiedzenie, może żądać stwierdzenia zasiedzenia na swoją rzecz z zaliczeniem okresu posiadania spadkodawcy w takiej części, w jakiej dziedziczy". (tak SN w orzeczeniu z dnia 13 lipca 1993 r. II CRN 90/93). „Dziedziczenie posiadania rzeczy polega na przejściu na spadkobierców - z mocy prawa, z chwilą otwarcia spadku - wszystkich skutków prawnych, jakie wynikały z jej posiadania przez spadkodawcę, nie zależy natomiast od tego, czy spadkobiercy objęli w faktyczne władztwo rzecz znajdującą się dotychczas w posiadaniu spadkodawcy, a więc czy kontynuują jego posiadanie" (tak: SN w postanowieniu z dnia z dnia 28 kwietnia 1999 r., sygn., akt. I CKU 105/98). Jak wskazuje się w orzecznictwie, przepis ten nie będzie miał zastosowania do sytuacji, kiedy zasiedzenie nastąpiło już na rzecz poprzedniego samoistnego posiadacza (przypominamy, że zasiedzenie następuje z mocy upływu czasu, a postanowienie sądowe potwierdza jedynie ten fakt).

Z powyższego wynika co następuje. Istnieje możliwość nabycia przez Panią/Pana współwłasności nieruchomości. W tym celu należy złożyć wniosek o stwierdzenie zasiedzenia. Inaczej jednak będzie się przedstawiać kwestia zasiedzenia w stosunku do Pani/Pana ojca, a inaczej w stosunku do Pani/Pana matki. Jeżeli upływ 30 lat minął jeszcze za życia matki, zasiedziała  ona nieruchomość w odpowiedniej części, jej spadkobiercy mogą więc wystąpić o zasiedzenie części nieruchomości w jej imieniu, na jej rzecz (do czasu zasiedzenia należy doliczyć okres posiadania nieruchomości wspólnie z ojcem). Jeżeli zostanie ustalone, że Pani/Pana matka zasiedziała określoną część nieruchomości - Państwo jako spadkobiercy ustawowi na wskutek dziedziczenia staniecie się jej współwłaścicielami. Natomiast, w stosunku do Pani/Pana ojca okres zasiedzenia nie upłynął gdy on żył. W związku z powyższym stosowne udziały będą zasiadywać jego spadkobiercy (doliczając okresy posiadania przez ojca)  i wnioskować powinni o nabycie tej części w drodze zasiedzenia (w udziałach wynikających ze spadkobrania) bezpośrednio na swoją rzecz.


Zespół prawników
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika