Klauzule na fakturze

Pytanie:

"Często czytam zapisy na fakturach kontrahentów, że obowiązuje właściwość sądu dostawcy, za opóźnienie zapłaty należne są odsetki maksymalnie przewidziane przez prawo, faktura jest jednocześnie wezwaniem do zapłaty. Chętnie wprowadzilibyśmy takie klauzule na naszych fakturach. Czy takie zapisy mają moc prawną? Jak to należy zrobić, by takie zapisy miały moc prawną w wypadku braku lub opóźnienia zapłaty?"

Odpowiedź prawnika: Klauzule na fakturze

Na wstępie należy podkreślić, iż faktura nie jest umową ani jej częścią, choć w praktyce często faktury mogą  powtarzać postanowienia zawartej przez strony umowy. Z całą pewnością klauzule na fakturze nie mogą zmieniać postanowień umowy. Faktura może jednak zawierać pewne klauzule, które mimo ich jednostronnego wprowadzenia, będą obowiązywać obie strony.

Jeśli chodzi o kwestię właściwości sądu, to zgodnie z art. 46 kodeksu postępowania cywilnego strony mogą umówić się na piśmie o poddanie określonemu sądowi sporów, które mogą wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Postanowienie takie musiałoby jednak być zawarte w umowie. W tym miejscu należy jednak wskazać, iż nie można wykluczyć zastosowania przez dostawcę właściwości przemiennej. Zgodnie z art. 34 kpc powództwo o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, jako też o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy wytoczyć można przed sąd miejsca jej wykonania. W razie wątpliwości miejsce wykonania umowy powinno być stwierdzone dokumentem. Jeśli umowa nie stanowi inaczej świadczenie pieniężne powinno być wykonane w siedzibie wierzyciela. Jednak gdy zaplata nastąpić ma na rachunek bankowy uznać należy, że  miejscem wykonania zobowiązania jest to miejsce, w którym znajduje się rachunek bankowy wierzyciela (tak uchwała SN z 20 listopada 1992 r., III CZP 138/92, OSN 1993, nr 6, poz. 96, uchwała SN z 4 stycznia 1995 r., III CZP 164/94, PUG 1995, nr 5, s. 20). W każdym razie jednak klauzula umieszczona na fakturze nie może zmieniać powyższych zasad ustalania właściwości przemiennej.

Jeśli umowa nie zawiera postanowień w zakresie odsetek za zwłokę w zapłacie, zgodnie z którymi dostawcy należą się odsetki maksymalne, to zawarcie takiej klauzuli na fakturze będzie bezskuteczne. W takim przypadku dostawy będą się należały jedynie odsetki ustawowe. Roszczenie o nie przysługuje bez względu na to, czy strony zastrzegły je w umowie, zapisano to na fakturze itp.

Jeśli umowa nie zawiera postanowień co do terminu zapłaty, roszczenie o nią staje się wymagalne po wezwaniu przez wierzyciela. W związku z powyższym pojawiły się wątpliwości czy wystawienie faktury należy traktować jako wezwanie do zapłaty.  W kwestii tej wypowiedział się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 23 października 2001 r. I CKN 323/99 – faktura, w której został określony termin jej płatności, sporządzona przez pracownika wierzyciela, do którego obowiązków należało sporządzanie takich czynności, jest wezwaniem do zapłaty. Naszym zdaniem pośrednio z tego orzeczenia można wyciągnąć wniosek, iż również faktury nie wskazują na określony termin płatności może być traktowana jako wezwanie do zapłaty, jeśli zawiera wyraźne oświadczenie w tym zakresie.

Te klauzule, które nie odnoszą skutku w razie umieszczenia ich wyłącznie na fakturze (tj. o właściwości sądu czy odsetkach maksymalnych) dla swej skuteczności wymagają wprowadzenia do umowy, przy czym o właściwość sądu może być, ale nie musi, zawarta odrębna umowa.


Zespół prawników
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika