Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie

23.12.2005

Pytanie:

"Teściowa złożyła na policji zawiadomienie o popełnieniu w stosunku do niej przestępstwa polegającego na kierowaniu przeze mnie gróźb karalnych. Rzekomo miało to miejsce na klatce schodowej, gdy przyjechałem w odwiedziny do moich małoletnich córek, które u niej przebywały. Teściowa nie wpuściła mnie do domu, a dwa tygodnie później poszła na policję informując, że jej groziłem ("pobiciem"). Teściowa nie widziała, że o pół piętra wyżej stał mój znajomy, który przy pomocy kamery video rejestrował to zdarzenie. Na materiale video dokładnie widać kto i co mówi, kto i jak się zachowywał od chwili wejścia do klatki schodowej, aż do wyjścia z niej. Teściowa zwyczajnie kazała mi odejść i zamknęła drzwi. Dzięki nagraniu oraz zaznaniu świadka postępowanie o groźby karalne zostało umorzone, natomiast wszczęte zostało w stosunku do teściowej postępowanie z art. 233 § 1 w zw. z art. 238 § 1 kk. Zostałem jeszcze raz przesłuchany, ale tym razem jako pokrzywdzony. Prokurator zabezpieczył oryginał kasety z nagraniem i protokoły z przesłuchania teściowej w poprzedniej sprawie. Czy oprócz sprawy karnej z art. 238 § 1 kk prowadzonej przez prokuraturę, ja mogę nie czekając na wynik tego postępowania, złożyć prywatny akt oskarżenia w związku z pomówieniem mnie, opierając się na tych samych dowodach (tzn. nagranie video i zeznanie świadka)? Czy teściowa może odpowiadać za to samo przestępstwo raz przed prokuratorem, a raz z oskarżenia prywatnego z zupełnie innego artykułu (tzn. 212§ 1kk) i kodeksu cywilnego (naruszenie dóbr osobistych)? Dodam, że wniosek o ściganie z oskarżenia prywatnego jest tym bardziej zasadny, że teściowa wykorzystując sam fakt złożenia doniesienia o rzekomych groźbach, rozpowiadała wśród znajomych, że przeciwko mnie toczy się już "sprawa o groźby", chociaż de facto "przeciwko mnie" nigdy się nie toczyła."

Odpowiedź prawnika: Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie

Art. 238 mówi o przestępstwie polegającym na zawiadomieniu o przestępstwie organ powołany do ścigania, gdy wie się jednocześnie, że przestępstwa nie popełniono. Natomiast pomówienie polega na przypisaniu innej osobie takiego postępowania lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Opisana sytuacja może też wypełniać znamiona przestępstwa pomówienia (aby stwierdzić to jednoznacznie konieczne jest zapoznanie się ze wszelkimi okolicznościami sprawy). Jednakże zgodnie z prawem karnym ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów i wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą. Sąd może jednak orzec inne środki przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów. Z uwagi na fakt, że pomówienie jest ścigane z oskarżenia prywatnego, należy zwrócić uwagę na uchwałę składu 7 sędziów SN z dnia 2 czerwca 1973 r. (K 1/71, OSNKW 1973, nr 9 poz. 115). Zgodnie z nią powyższej konstrukcji zbiegu przepisów nie można stosować wobec przepisów określających przestępstwa, których ściganie nie jest dopuszczalne ze względu na brak skargi uprawnionego oskarżyciela albo wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej. Konieczne więc będzie prywatne oskarżenie. Nie jest wykluczone skierowanie, oprócz oskarżenia prywatnego o pomówienie, także powództwa cywilnego o naruszenie dóbr osobistych.

Zespół prawników
e-prawnik.pl

Odpowiedź prawnika: Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie

Komentarze