Niepochlebne opinie w internecie na temat innej osoby a odpowiedzialność karna

Odpowiedź prawnika: Niepochlebne opinie w internecie na temat innej osoby a odpowiedzialność karna

     Materię odpowiedzialności karnej za pomówienie (zniesławienie) reguluje art. 212 kodeksu karnego. Przedmiotem tego artykułu jest cześć (zewnętrzna), a zatem dobre imię podmiotu rozumiane jako ocena jego wartości w pojęciu innych ludzi. Cześć jako kategoria normatywna oznacza przysługujące każdemu podmiotowi domniemanie o jego uczciwości, właściwym postępowaniu i posiadaniu cech
koniecznych do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania zawodu lub prowadzenia określonej działalności.

Art. 212 chroni nie tylko cześć innej osoby, ale także grupy osób, instytucji, osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Cześć podmiotu podlega ochronie również wówczas, gdy ma on w społeczności złą opinię, nawet opartą na obiektywnych przesłankach. Strona przedmiotowa czynu polega na pomówieniu określonego w art. 212 podmiotu o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć go (pomniejszyć jego wartość, upokorzyć, zhańbić) w opinii publicznej (wobec większej, bliżej nieokreślonej liczby osób) lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Pomawiany podmiot nie musi być wskazany imiennie, jeżeli, biorąc pod uwagę inne okoliczności, można go zidentyfikować (wyrok SN z 23 października 1936 r., 2 K. 852/36, RPEiS 1937, nr 4, s. 848). Sprawca pomawia inny podmiot o postępowanie, które może narazić go na poniżenie w opinii publicznej, jeżeli podnosi lub rozgłasza zarzut np. niemoralnego lub niezgodnego z prawem zachowania się podmiotu. Pomówienie, odnoszące się do właściwości danego podmiotu, które może spowodować taką reakcję opinii publicznej, może dotyczyć np. poziomu intelektualnego, cech charakteru pomawianego podmiotu. Natomiast wskazanie takiego postępowania lub właściwości, które mogą narazić pomawiany podmiot na utratę zaufania potrzebnego do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia działalności określonego rodzaju, zależy w dużej mierze od rozpatrywanego przypadku. Przestępstwo zniesławienia ma charakter formalny, co oznacza, że do uznania go za dokonane nie jest koniecznie wystąpienie skutku w postaci poniżenia w opinii publicznej pomawianego podmiotu lub utraty przez niego zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub działalności, wystarczy samo podjęcie działań przez sprawcę.

  Inaczej niż jest to w przypadku ochrony dóbr osobistych, nie mamy domniemania bezprawności zachowania pomawiającego, które obliguje go do wykazania, że użyte przez niego sformułowania są obiektywnie uzasadnione. Pomówienie w samej swojej definicji ( jak wspomniano wyżej), zawiera zarzuty negatywnego zachowania się, które jest niesłuszne i tym samym krzywdzące i niesprawiedliwe dla osoby pomawianej. Jeżeli więc, podobnie jak w wypadku naruszenia dóbr osobistych, zarzuty mają merytoryczną podstawę, stanowią dopuszczalna krytykę - nie stanowią pomówienia ( por. wyrok SN z 11 grudnia 1996 r., III KKN 98/96 Pal. 1997, nr 9-10 oraz wyrok SN z 13 grudnia 1994 r., WR 207/94, OSNKW 1995, nr 5-6, poz. 32). W wypadku posłużenia się, do popełnienia przedmiotowego przestępstwa, środkami masowego komunikowania, takimi jak np. prasa, radio, telewizja, internet zagrożenie karne jest surowsze i wynosi oprócz grzywny i kary ograniczenia wolności, pozbawienie wolności do lat dwóch. Przestępstwo to ścigane jest z oskarżenia prywatnego a wiec nie z urzędu i do wszczęcia postępowania potrzebny jest akt oskarżenia pochodzący od pokrzywdzonego.