Policjant jako świadek w postępowaniu karnym

Pytanie:

"Prokurator wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego i sąd to podtrzymał. Jako uzasadnienie podał, że sprawca (mąż) powiedział, iż zrobił to nieumyślnie. Oparł ten wniosek na fałszywych zeznaniach męża, mówiących, że "wyjechał z budynku do chorej matki spuścił wodę z c.o. i rozerwana instalacja w całym budynku to niezamierzony efekt działania". Tymczasem zniszczenia były efektem rozpalenia w środku zimy (-30 st. C) w c.o. , w nieogrzewanym budynku. Wyjazd zaś nastąpił w dniu uszkodzenia i nie do matki, a do wynajętego mieszkania. Mogę udowodnić kłamstwo męża w sprawie wyjazdu (cały czas chodził do pracy, matka mieszka w Elblągu, a rzecz działa sie na Śląsku). Jeśli mąż zostanie ukarany za składanie fałszywych zeznań, to czy to może wpłynąć na postanowienie sądu? Jeśli zgłoszę fakt składania fałszywych zeznań na rozprawie (też o zniszczenia - włamanie do budynku), to czy sąd zobowiązany jest przekazać sprawę prokuraturze, a prokuratura podjąć działania? Czy na rozprawie sądowej oceniającej słuszność decyzji prokuratury co do odmowy wszczęcia postępowania mogę wnioskować o przesłuchanie świadków (policjanta, który był świadkiem poczynań męża)?"

Odpowiedź prawnika: Policjant jako świadek w postępowaniu karnym

Postanowienie sądu w zakresie utrzymania w mocy postanowienia prokuratora o umorzeniu postępowania przygotowawczego jest wiążące i nie ma możliwości jego wzruszenia. Postanowienie takie kończy postępowanie – jego wydanie wyłącza możliwość dalszego biegu tego postępowania. Oczywiście nie uniemożliwia to ponownego złożenia zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Jednakże i w tym przypadku prokurator może uznać, iż nie zachodzą podstawy do wszczęcia, czy też dalszego prowadzenia postępowania przygotowawczego. Ukaranie małżonka w nowym postępowaniu w sprawie o składanie fałszywych zeznań, nie będzie więc miało wpływu na postanowienie sądu w zakresie utrzymania w mocy postanowienia o umorzeniu postępowania.

W toku postępowania karnego mogą wyjść na jaw okoliczności uzasadniające popełnienie przez oskarżonego innego czynu zabronionego, nie objętego dotychczasowym aktem oskarżenia, jednocześnie będące podstawą do wszczęcia i prowadzenie postępowania co do tego czynu. W takim przypadku oskarżyciel – prokurator zarzuca oskarżonemu popełnienie innego – nowego czynu i ustnie formułuje akt oskarżenia, a sąd za zgodą oskarżonego rozpoznaje ten zarzut na tej samej rozprawie. Sąd odmawia przyjęcia do rozpoznania nowego zarzutu jeżeli zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania przygotowawczego (art. 398 kpk). Może także odroczyć w tym zakresie postępowanie, dając możliwość przygotowania oskarżonemu linii obrony. Nie wyrażenie przez oskarżonego zgody skutkuje odroczeniem rozprawy i wniesieniem dodatkowego aktu oskarżenia przez prokuratora. W świetle powyższego należy wskazać, iż na wszczęcie postępowania w zakresie składania fałszywych zeznań będą miały wpływ różne okoliczności. Prawo przewiduje możliwość rozszerzenia aktu oskarżenia o nowy czyn jak i wszczęcie odrębnego postępowania karnego w tym zakresie.

Według przepisu art. 177 § 1 kpk, każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania. Nadto kodeks stanowi, iż świadkami nie mogą być obrońca lub adwokat co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę (po zatrzymaniu osoby podejrzewanej o popełnienie czynu zabronionego) jak i duchowni co do faktów, o których dowiedzieli się podczas spowiedzi (art. 178 kpk). Kodeks nie wyłącza więc z kręgu świadków policjantów prowadzących właściwe czynności. Na temat tej kwestii wypowiadał się także Sąd Apelacyjny w Krakowie w orzeczeniu z dnia 15 stycznia 1997 roku (sygn. II AKa 286/96): „Nie zawsze nietrafne jest dopuszczenie dowodu z zeznań policjantów wykonujących czynności śledcze; przede wszystkim lepiej jest, gdy uzyska się większy materiał dowodowy, pozwalający wnioskować o wiarygodności dowodów. In concreto zeznania policjantów i prokuratora wyjaśniły wątpliwości, co do wiarygodności zeznań pokrzywdzonej, w tym co do rozpoznania przez nią sprawców”.

Oczywiście kwestia dopuszczenia dowodu z zeznań policjanta należy wyłącznie do sądu prowadzącego postępowanie. Należy dodać, że odmowa nie oznacza niemożności późniejszego powoływania takiego dowodu.


Grzegorz Pawelec

Adwokat

Wpisany na listę adwokatów Krakowskiej Izby Adwokackiej.


Przez wiele lat szef redakcji serwisu e-prawnik.pl, aktualnie prowadzi własną Kancelarię Adwokacką w Krakowie, w ramach której świadczy pomoc prawną na rzecz przedsiębiorców.


Specjalizuje się w szeroko pojętej cywilistyce oraz prawie nowych technologii (e-commerce, prawo internetu). Reprezentuje także klientów indywidualnych w sprawach ubezpieczeniowych i karnych.


Autor licznych artykułów o tematyce prawniczej, publikowanych nie tylko na stronach serwisu e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika