Rozwód na odległość

Odpowiedź prawnika: Rozwód na odległość

Niestety w obecnym stanie prawnym przeprowadzenie rozwodu na odległość jest bardzo utrudnione. W sprawach o rozwód i separację sąd obowiązkowo musi przeprowadzić dowód z przesłuchania stron. Jednakże mimo to, że sąd ma taki obowiązek, nie zawsze ma faktycznie możliwość przeprowadzenia takiego dowodu. Mogą w tym bowiem przeszkadzać przyczyny natury faktycznej bądź prawnej. W takim przypadku sąd powinien przesłuchać tylko jedną stronę postępowania. Przeszkody natury faktycznej muszą mieć charakter trwały. Pojawia się więc pytanie, czy pobyt powódki za granicą rzeczywiście uniemożliwia jej przesłuchanie. Zasadniczo pobyt za granicą nie jest przeszkodą do przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron, gdyż strona może być przesłuchana za granicą w drodze pomocy prawnej (tak: teza trzecia orzeczenia SN z 18 kwietnia 1975 r., sygnatura III CRN 404/74, opublikowanego w PiP 1975, nr 10, s. 159). Warto też pamiętać, iż sąd może zawiesić postępowanie w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy. W pozwie rozwodowym słusznym więc będzie zawarcie wniosku o rozpoznanie sprawy pod nieobecność powódki. Postępowanie ulega też zawieszeniu (w tym wypadku zawsze) w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sądowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy rozwodowej. Należy więc pamiętać o odpowiednim usprawiedliwieniu swej nieobecności albo o ustanowieniu pełnomocnika procesowego – przepis nie wymaga bowiem osobistego stawiennictwa. Nie wystarczy tu natomiast wniosek o rozpoznanie sprawy pod nieobecność powoda. Pozostaje jeszcze kwestia posiedzenia pojednawczego. Jest to obowiązkowy element postępowania toczącego się na podstawie pozwu rozwodowego. Jeżeli jednak stawiennictwo stron napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może (ale nie musi) zaniechać posiedzenia pojednawczego i od razu wyznaczyć rozprawę. Konieczny jest do tego wniosek strony o wydanie przez sąd postanowienia o zaniechaniu przeprowadzenia postępowania pojednawczego. Za trudne do przezwyciężenia przeszkody uważa się na przykład długotrwałą chorobę strony, stałe zamieszkiwanie za granicą lub sytuację, w której nie jest znane miejsce pobytu strony (wtedy w jej imieniu występuje kurator procesowy).