Zakres postępowania rozwodowego
Pytanie:
"Czy mogę w sądzie na rozprawie o rozwód bez orzekania o winie wnieść wniosek o przebadanie żony (pozwanej) pod kątem psychiatrycznym Podejrzewam, że ma schizofrenię."
Odpowiedź prawnika: Zakres postępowania rozwodowego
Generalnie osoba występująca w roli strony postępowania (powód i pozwany) powinna stosować zasadę zgłaszania wszelkich dowodów, które mogą – jej zdaniem – przesądzić o korzystnym dla niej wyniku procesu. Ostatecznie bowiem i tak sąd decyduje o tym, czy zostanie dany dowód w sprawie przeprowadzony, czy też nie. Należy jednak pamiętać, że zwykle strona, na wniosek której zostanie przeprowadzony dowód, np. z opinii biegłego poniesie też koszty jego przeprowadzenia. Nie należy też zgłaszać dowodów, które w ogóle nie mają związku z przedmiotem sprawy, by nie narazić się na zarzut powodowania przewlekłości postępowania.
W każdej sprawie rozwodowej poza dowodem z przesłuchania stron mogą być przeprowadzone wszelkie inne dowody (np. z zeznań świadka, dokumentów), zależnie od tego, na jakie okoliczności powołują się małżonkowie chcąc udowodnić rozkład pożycia lub brak takiego rozkładu. Celowość przeprowadzenia dowodu z badania psychiatrycznego jednego z rozwodzących się małżonków zostanie ostatecznie oceniona przez sąd, który mając jeszcze inne dowody zgromadzone w sprawie oceni, czy taki dowód jest potrzebny. Nie można zatem z góry bez szczegółowej analizy akt sprawy jednoznacznie stwierdzić, że taki dowód jest niezbędny dla sprawy. Można natomiast powiedzieć, że jeśli sąd dopuści taki dowód, to jego wynik może być w niektórych sprawach przesądzający dla wyniku sprawy i dla określenia winy. Jeśli bowiem okaże się, że jeden z małżonków cierpi na chorobę psychiczną, ale małżonkowie mają zdrowe dziecko i przynajmniej przez kilka lat funkcjonowali jako rodzina, po czym mąż wyprowadził się, a żona nie chce rozwodu lub żąda uznania winy męża, wówczas sąd może uznać, że mąż opuścił chorą żonę, a zatem jest winny rozkładu pożycia. Nie będzie wtedy miało znaczenia to, że mąż żąda rozwodu bez orzekania o winie chyba, że żona też wniosła o nie orzekanie o winie. Należy w tym miejscu wskazać, że uznanie winy męża ma taki skutek, iż od męża winnego lub współwinnego rozkładu pożycia żona może żądać alimentów, np. jest chora i nie może pracować. Generalnie w praktyce sądowej choroba psychiczna nie jest uznawana za przyczynę rozkładu pożycia małżeństwa. Wszak trudno uznać, że małżonek chory psychicznie jest winny rozkładu pożycia dlatego, że choroba wywołuje u niego określone zachowania, skoro małżonek zdrowy przez jakiś czas akceptuje zachowanie chorego małżonka, a dopiero po jakimś czasie podejmuje decyzję o rozstaniu.
Dalsze duże ryzyko związane udowodnieniem, że żona cierpi na chorobę psychiczna polega na tym, że sąd może uznać, iż orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego szczególnie, gdy, np. przez kilka lat mąż prowadził życie małżeńskie i rodzinne z żoną pomimo, iż podejrzewał, że jest chora, ale to znosił, pomagał jej. Sąd może zatem uznać, że zostawienie chorej żony byłoby wbrew obyczajom moralnym i społecznym. Wszak małżonkowie są zobowiązani pomagać sobie w chorobie. Jeśli choroba ujawniałby się później, np. po wyprowadzeniu się męża z domu, nie sposób przyjąć, by wpłynęła na rozkład pożycia i nie miałaby znaczenia dla rozstrzygnięcia rozwodowego. Przy rozwodzie udowodnienie choroby psychicznej może natomiast wskazywać na trwałość (brak szans na powrót do wspólnego życia) rozkładu pożycia, ale nie przesądza o tym szczególnie, gdy małżonkowie razem żyli mimo choroby żony. Może też przesądzać o przyznaniu opieki nad dzieckiem zdrowemu mężowi, ale tylko jeśli żona rzeczywiście jest tak chora, że nie jest w stanie opiekować się dzieckiem i nie robiła tego do tej pory.Zasadniczo zatem dowód z badania psychiatrycznego małżonka przy rozwodzie (jeśli już dojdzie do jego przeprowadzenia przez sąd) jest dość ryzykowny. Praktyczne zastosowanie znajduje on w procesach o unieważnienia małżeństwa, jeśli choroba psychiczna istniała w chwili jego zawierania, ale szanse na unieważnienie są nikłe, gdy jest zdrowe dziecko i małżonkowie przez kilka lat żyli razem.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?