Zniesienie wspólności w trakcie rozwodu

Odpowiedź prawnika: Zniesienie wspólności w trakcie rozwodu

Z opisanego stanu faktycznego, iż najlepiej byłoby w Pana przypadku faktycznie znieść wspólność majątkową małżeńską, a następnie od razu dokonać podziału (skoro chce Pan dokonywać jakiś rozporządzeń majątkowych). Z opisu nie wynika, czy jest Pan z żoną w separacji (oczywiście orzeczonej przez sąd). Jeżeli by tak było, to, wspólność majątkowa małżeńska ustałaby już z dniem orzeczenia separacji, Zakładamy jednak, iż pomiędzy Państwem nie została orzeczona separacja. Skoro pisze Pan, że nie może się Pan porozumieć z żoną, to zapewne wyklucza to możliwość zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej w drodze umowy, czyli tzw. intercyzy zawartej w trakcie trwania małżeństwa (trwa ono dopóki nie zostanie orzeczony rozwód). Z Pana pytania wynika także, iż nie jest Pan zainteresowany skorzystanie z możliwości dokonania podziału majątku już w trakcie postępowania rozwodowego. Taką możliwość daje przepis artykułu 58 paragraf 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z jego treścią „na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu”. W opisanym przypadku pozostaje więc skierowanie żądania zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej do sądu w oparciu o przepis artykułu 52 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać zniesienia przez sąd wspólności majątkowej zarówno ustawowej, jak i umownej. Żądanie to powinno przyjąć formę powództwa o zniesienie wspólności majątkowej. Bardzo istotne jest to, iż de facto jedyną przesłanką zniesienia wspólności majątkowej przez sąd jest istnienie „ważnych powodów”, których niestety nie wskazują wprost same przepisy. W doktrynie prawa rodzinnego „przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia wspólności majątkowej, zwykło się rozumieć - ogólnie mówiąc - wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra”. W Pana przypadku można powołać się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 1967 r., III CRN 252/67, zgodnie z którym „sytuacja, w której małżonek ma podstawy do domagania się rozwodu, stanowi w zasadzie dostateczny powód, w rozumieniu art. 52 § 1, żądania przez tegoż małżonka zniesienia małżeńskiej wspólności majątkowej. Ustalenie, że w małżeństwie stron zaistniał trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, że brak jest jakichkolwiek szans, aby strony nawiązały ze sobą współżycie małżeńskie, i że nic nie stałoby na przeszkodzie orzeczeniu rozwodu w przypadku, gdyby z żądaniem takim wystąpił powód, eliminuje możliwość oddalenia żądania tegoż powoda zniesienia małżeńskiej wspólności majątkowej”. W doktrynie przyjmuje się także, iż ważny powód uzasadniający zniesienie wspólności majątkowej może stanowić separacja faktyczna małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzająca zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Wydaje się, iż to także przemawia na Pana korzyść.