Rodzinna spółka cywilna

Odpowiedź prawnika: Rodzinna spółka cywilna

Wspólnik spółki cywilnej może wypowiedzieć w formie pisemnej umowę spółki zawartą na czas nieoznaczony wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego. Jeżeli pozostali wspólnicy zgadzają się na wystąpienie tego wspólnika, można też dokonać zmiany umowy. Występujący wspólnik ma roszczenie w stosunku do pozostałych wspólników o wypłatę mu w pieniądzu wartości jego wkładu wniesionego do spółki oznaczoną w umowie spółki. Rzeczy, które wspólnik wniósł do spółki tylko do używania podlegają zwrotowi w naturze. Wspólnikowi występującemu ze spółki wypłaca się w pieniądzu taką część majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wszystkich wkładów, w jakiej wspólnik ten uczestniczył w zyskach spółki. Występujący ze spółki wspólnik ma także prawo do niewypłaconego w poprzednich latach zysku. Zgodnie bowiem z zasada określoną w art. 868 § 2 k.c., wspólnik ma prawo żądać podziału i wypłaty zysku osiągniętego przez spółkę z końcem każdego roku obrachunkowego. W braku takich wypłat, wspólnik występując ze spółki ma o nie roszczenie. Podsumowując, występującemu wspólnikowi zwraca się:

1. pieniądzu wartość jego wkładu wniesionego do spółki

2. w pieniądzu jego udział w majątku spółki pozostałym po odliczeniu wszystkich wkładów

3. w pieniądzu część niewypłaconego w ubiegłych latach zysku

4. w naturze - rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania.

Prawo dopuszcza przeniesienie praw i obowiązków wynikających z uczestnictwa w spółce na rzecz innej osoby chociaż nie jest to „zbycie udziału”. Pojęcie udziału w spółce cywilnej oznacza udział w zysku. Jeżeli  ustępujący wspólnik (mąż) nie chce uzyskać z tego tytułu żadnych korzyści i praktycznie chce wystąpić ze spółki „za darmo”, prawo nie stoi temu na przeszkodzie. W przypadku, gdy ustępujący wspólnik nie uzyskuje przychodu z tytułu przeniesienia praw i obowiązków w spółce podmiotem, który uzyska przychód z tego tytułu będą pozostali wspólnicy, którzy zwolnieni są obowiązku świadczenia. U wspólników tych powstaje przychód w postaci nieodpłatnego świadczenia.

Należy podkreślić, że przychód ten powstanie tylko wówczas, gdy istnieje nadwyżka aktywów spółki nad jej pasywami. Jeżeli ustępujący wspólnik nie życzyłby sobie wypłaty jakichkolwiek kwot, może zawrzeć z osobą, która przystąpiła do spółki umowę darowizny, na podstawie, której daruje jej swe prawa i obowiązki z tytułu udziału w spółce. Firmą spółki cywilnej są imiona i nazwiska jej wspólników (np. „Jan Kowalski Piotr Nowak spółka cywilna”), oczywiście można uzupełnić firmę o wszystkie te dodatki, które możliwe są w przypadku firmy osoby fizycznej. Jeżeli jeden ze wspólników występuje ze spółki, jej nazwa powinna zostać odpowiednio zmieniona. Mąż może nadal prowadzić dokumentację spółki. Warto jednak zastanowić się w tym wypadku nad tym, na jakiej podstawie będzie świadczona ta praca. Mąż może też reprezentować spółkę, jednak potrzebne będzie do tego pełnomocnictwo od wspólników. Nie będzie możliwe jednak udzielenie pełnomocnictwa, na mocy którego mąż miałby podejmować wszelkie czynności związane z prowadzeniem spraw spółki (czynności prawne, czynności przed sądem, czy organami administracji), byłaby to bowiem prokura. Można jednak udzielić pełnomocnictwa rodzajowego – do czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki, z ograniczeniem do określonej kwoty. Po zaprzestaniu działalności w związku z wystąpieniem ze spółki, mąż ma obowiązek zgłosić ten fakt w ciągu 14 dni do ewidencji działalności gospodarczej. Organ ewidencyjny przekazuje decyzję o wykreśleniu wpisu, w terminie 14 dni od dnia w którym decyzja o wykreśleniu wpisu stała się ostateczna, właściwemu urzędowi statystycznemu oraz urzędowi skarbowemu. Należy też złożyć do US oświadczenie o zaprzestaniu prowadzenia działalności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na którego podstawie przedsiębiorca zostaje wykreślony z rejestru podatników. Następnym ważnym krokiem jest wyrejestrowanie przedsiębiorcy z ewidencji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przestaje on być płatnikiem składek na ubezpieczenie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w stosunku do siebie. W razie nie zgłoszenia zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, ZUS będzie w dalszym ciągu naliczał składki na ubezpieczenie społeczne, według ostatnio złożonej deklaracji. Warto jednak zwrócić uwagę, że w opisywanym przypadku powstać może inny tytuł obowiązkowego ubezpieczenia społecznego. Jeżeli mąż będzie pomagał w firmie i nie będzie związany z nią żadną umową, będzie uważany za osobę współpracującą. Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolnicza działalność lub zleceniobiorcami uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.