Wadium - zabezpieczenie zamawiającego w postępowaniu o zamówienie publiczne (stan prawny obowiązujący do dnia 24 maja 2006 r.)

Kiedy istnieje obowiązek wniesienia wadium?

Ustawa nakłada na wykonawców obowiązek wniesienia wadium w przypadku postępowań o zamówienia publiczne, których wartość przekracza 60.000 Euro. Dotyczy to postępowań prowadzonych w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego oraz negocjacji z ogłoszeniem. Jeżeli natomiast wartość zamówienia publicznego udzielanego w jednym z powyższych trybów nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60.000 euro, zamawiający może żadać wniesienia wadium. Podobnie w postępowaniach prowadzonych w trybie negocjacji bez ogłoszenia oraz aukcji elektronicznej zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium Jest to uprawnienie zamawiającego, który także i w tych postępowaniach może zabezpieczyć swoje interesy poprzez żądanie wniesienia wadium.

Informacja o wadium i jego wysokości powinna być umieszczona w ogłoszeniu o organizacji przetargu lub negocjacji z ogłoszeniem a także w zaproszeniu do składania ofert w trybie negocjacji bez głoszenia. Powinna zawsze się również znaleźć w specyfikacji istotnych warunków zamówienia przekazywanej wykonawcom.

W specyfikacji powinny znajdować się również inne wymagania co do sposobu wniesienia wadium, a więc np: numer rachunku bankowego na który należy przelewać pieniądze, sposób wniesienia wadium w formie innej niż gotówka lub przelew.

Kiedy należy wnieść wadium?

Wykonawcy, obowiązani są wnieść wadium przed upływem terminu składania ofert. Może to nastąpić równocześnie ze złożeniem oferty bądź też później, jednak nie później niż do upływu terminu składani ofert. W trybie aukcji elektronicznej zamawiający może wyznaczyć wykonawcom termin składania wadium, jednak termin ten nie może przypadać niż przed upływem terminu otwarcia aukcji elektronicznej.


Jeżeli zamawiający zwróci się do oferentów o wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, zgoda wykonawcy na przedłużenie terminu jest dopuszczalna z jednoczesnym przedłużeniem ważności wadium. Jeżeli nie jest to możliwe, wykonawcy muszą wnieść nowe wadium na przedłużony okres związania ofertą. Wykonawcy, którzy tego nie uczynią zostaną wykluczeni z postępowania.

Jakie wysokości wadium może żądać zamawiający?

Kwotę wadium określa zamawiający w granicach od 0,5% do 3% wartości zamówienia. Wysokość wadium nie jest uzależniona od ceny proponowanej oferty, ale od wartości szacunkowej zamówienia, którą określa zamawiający. Zamawiający żądając wadium podaje jego określoną wysokość, kwotę, a nie procentowy udział w wartości zamówienia. Wykonawcy nie muszą wiedzieć (i w zasadzie nie powinni wiedzieć) jaka jest szacunkowa wartość zamówienia i jaki jej procent stanowi wadium.

W jakiej formie można wnieść wadium?

Ustawa przewiduje 5 dopuszczalnych form wadium. Zgodnie z ustawą, wadium można wnieść w:

  • pieniądzu,
  • poręczeniach bankowych - poręczenie jest umową, poprzez którą bank zobowiązuje się względem wierzyciela (zamawiającego) wykonać zobowiązanie na wypadek gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Z tym że zobowiązanie banku jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym. Zanim dojdzie do zawarcia umowy poręczenia, wykonawca musi zlecić bankowi dokonanie tej czynności.
  • gwarancjach bankowych. - Podstawą do zawarcia umowy gwarancji jest umowa zlecenia udzielenia gwarancji zawarta między dłużnikiem (dostawcą lub wykonawcą) i bankiem. Umowa gwarancji dochodzi do skutku poprzez złożenie beneficjentowi (zamawiającemu), przez przyszłego gwaranta, oferty i jej przyjęcie. Banki pobierają od dłużnika prowizję za udzielenie gwarancji. Gwarancja bankowa jest jednostronnym zobowiązaniem banku, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku. W umowie powinien być określony termin obowiązywania gwarancji.
  • gwarancjach ubezpieczeniowych,
  • poręczeniach udzielanych przez podmioty - osoby prawne nie działające dla zysku lub przeznaczające zysk wyłącznie na cele statutowe, udzielające poręczeń lub gwarancji spłaty kredytu lub pożyczek zaciąganych przez małych i średnich przedsiębiorców - wyłonione w drodze konkursu, którym Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości udzieliła dotacji (podmioty, o których mowa w art. 6 ust. 3 pkt. 4 lit b ustawy z dnia 9 listopada 200 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Forma, w jakiej wykonawca wnosi wadium zależy od jego wyboru. Dlatego zamawiający nie może żądać wniesienia wadium w ściśle określone formie.

Oferent może wnieść wadium w jednej lub w kilku formach, byleby tylko wniesiona wartość wadium odpowiadała żądanej przez zamawiającego. Oferent także po wniesieniu wadium może zmienić jego formę. Warunkiem jest, aby oferta nie pozostawała nawet przez krótki czas niezabezpieczona. Wadium wnoszone w pieniądzu wpłaca się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego. Wadium wniesione w pieniądzu zamawiający przechowuje na rachunku bankowym.

Kiedy wadium podlega zwrotowi?

Można wyróżnić dwie grupy okoliczności zwrotu wadium. Pierwsza, kiedy do zwrotu nie jest potrzebna inicjatywa oferenta. Zamawiający jest obowiązany niezwłocznie zwrócić wadium, jeżeli:

  • upłynął termin związania ofertą. Termin związania ofertą zamawiający określa w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Dotyczy to także sytuacji, gdy zamawiający zwrócił się do oferentów o zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą, a oferent odmówił przychylenia się do prośby zamawiającego.
  • zawarto umowę i wniesiono zabezpieczenie należytego wykonania umowy. Muszą więc zaistnieć obie okoliczności, czyli zawarcie umowy i wniesienie zabezpieczenia (jeżeli było wymagane).
  • zamawiający unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia, a protesty zostały ostatecznie rozstrzygnięte lub upłynął termin do ich wnoszenia. Zamawiający nie zwraca jednak wadium od razu po unieważnieniu postępowania. Musi najpierw powiadomić pisemnie o tym wykonawców biorących udział w postępowaniu podając podstawę faktyczną i prawną. Następnie musi upłynąć termin do wniesienia protestów (a więc 7 dni od dnia, w którym wykonawca dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia). Jeżeli zostały wniesione protesty, wadium zwracane jest dopiero po ostatecznym ich rozstrzygnięciu. Za ostateczne rozstrzygnięcie protestu uznaje się rozstrzygnięcie przez zamawiającego protestu, od którego nie wniesiono odwołania, a jeżeli wniesiono odwołanie: z dniem doręczenia postanowienia kończące postępowanie odwoławcze albo wyrok zespołu arbitrów. W przypadku postępowań, w których wartości zamówienia dla robót budowlanych przekraczającza równowartość 10.000.000 euro, a dla dostaw lub usług 5.000.000 euro, protest jest ostatecznie rozstrzygnięty z dniem wydania wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przez sąd okręgowy albo z upływem terminu do wniesienia skargi.

Drugą grupę stanowią okoliczności, w których do zwrotu wadium potrzebny jest pisemny wniosek wykonawcy. Zamawiający obowiązany jest zwrócić niezwłocznie wadium na wniosek wykonawcy:

  • który wycofał ofertę przed upływem terminu do składania ofert,
  • którego oferta została odrzucona - w takim przypadku zamawiający ma obowiązek niezwłocznego poinformowania wykonawców o odrzuceniu jego oferty. Powinno ono zawierać uzasadnienie faktyczne lub prawne. Jeżeli wykonawca złoży wniosek o zwrot wadium, utraci prawo do wnoszenia środków odwoławczych w danym postępowaniu. Daje mu to jednak możliwość wcześniejszego odzyskania wadium, nie czekając na upływ terminu związania ofertą.
  • wykluczonego z postępowania

Zamawiający zwraca wadium w takiej formie, w jakiej je otrzymał. Jeżeli wadium wniesiono w pieniądzu, zamawiający zwraca je wraz z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszonym o koszty prowadzenia rachunku oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek wykonawcy.

Kiedy następuje utrata wadium?

Utrata wadium może nastąpić wyłącznie w razie zaistnienia ściśle określonych okoliczności, z którymi ustawa wiąże taki skutek. Następuje to w przypadku, gdy:

  • wykonawca odmówił podpisania umowy na warunkach określonych w ofercie,
  • wykonawca nie wniósł zabezpieczenia należytego wykonania umowy
  • zawarcie umowy stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie wykonawcy,

Pamiętaj, że:

  • Zamawiający może żądać wniesienia wadium w postępowaniach przetargowych, w trybach negocjacji z ogłoszeniem, negocjacji bez ogłoszenia oraz aukcji elektronicznej.
  • Wybór formy wnoszonego wadium należy do wykonawców.
  • Wadium może być wniesione w jednej lub w kilku formach. Warunkiem jest, aby jego wysokość odpowiadała żądanej przez zamawiającego.
  • Brak wadium lub odpowiedniej jego wysokości stanowi podstawę wykluczenia wykonawcy.
  • Złożenie przez wykonawcę, którego oferta została odrzucona lub wykluczonego z postępowania, wniosku o zwrot wadium jest równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wykonawcę prawa do wniesienia protestu
  • Utrata wadium na korzyść zamawiającego może nastąpić wyłącznie w ściśle określonych okolicznościach, z którymi ustawa wiąże taki skutek.
  • Jeżeli zwycięski wykonawca wniósł wadium w pieniądzu, może następnie wyrazić zgodę na zaliczenie kwoty wadium na poczet zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
  • Zamwiajacy wyklucza z postępowania wykonawców, którzy nie wnieśli wadium tym również na przedłużony okres związania ofertą.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych ( Dz. U. 2004 r., Nr 19, poz. 177).

Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika