Rozwiązywanie skarg konsumenckich na dużą skalę

27 listopada 2008 r. Komisja Europejska opublikowała zieloną księgę w sprawie dochodzenia zbiorowych roszczeń konsumentów. Dotyczy ona ułatwiania skutecznego dochodzenia odszkodowań w sytuacjach, kiedy duża liczba konsumentów została poszkodowana przez jednego przedsiębiorcę.  

Komisja Europejska uznała, że w miarę rozwijania rynków konsumenckich potencjalnie duża liczba konsumentów może zostać poszkodowana przez te same lub podobne praktyki jednego przedsiębiorcy. Łamanie przepisów w zakresie praw konsumentów może obejmować naliczanie wygórowanych i nieuzasadnionych opłat - poprzez stosowanie ukrytych lub zawyżonych cen - wprowadzanie w błąd w reklamach na stronach internetowych lub niedostarczanie obowiązkowych informacji o produktach finansowych. Jeżeli te rodzaje nielegalnych praktyk dotyczą dużej liczby konsumentów, mogą powodować znaczne szkody dla konsumentów i zakłócenia na rynkach oraz sprzyjać nieuczciwej konkurencji.

Konsumenci mogą zwrócić się do sądu, aby indywidualnie dochodzić swoich roszczeń. Roszczenia zbiorowe mogłyby zatem w zasadzie być stosowane przy dużej liczbie roszczeń indywidualnych. Jednak badania przeprowadzone przez Komisję wskazują, że obecnie, kiedy konsumenci poszkodowani przez nieuczciwe praktyki chcą złożyć skargę, muszą stawić czoła licznym barierom związanym z dostępem do środków prawnych, ich skutecznością i przystępnością. Obecnie 13 państw członkowskich stosuje różne krajowe systemy dające konsumentom możliwość dochodzenia swoich roszczeń zbiorowo.

Nowoopublikowana zielona księga identyfikuje bariery w stosowaniu przez konsumentów środków dochodzenia roszczeń pod względem dostępu do nich, ich skuteczności i przystępności, a także przedstawia różne rozwiązania zmierzające do zlikwidowania luk. Pod dyskusję poddano kilka rozwiązań lub połączenie różnych elementów tych rozwiązań:
1) brak natychmiastowego działania,
2) współpraca między państwami członkowskimi rozszerzająca krajowe systemy roszczeń zbiorowych na konsumentów z innych państw członkowskich, bez wprowadzania mechanizmu roszczeń zbiorowych,
3) połączenie instrumentów politycznych w celu zwiększenia możliwości konsumentów w zakresie dochodzenia odszkodowań (w tym alternatywne metody rozwiązywania konsumenckich sporów zbiorowych, upoważnienie krajowych organów egzekwowania prawa do żądania od przedsiębiorstw wypłaty odszkodowań konsumentom i rozszerzające drobne roszczenia w celu rozstrzygania roszczeń zbiorowych),
4) wprowadzenie wiążących lub niewiążących środków dla procedur sądowych w zakresie roszczeń zbiorowych we wszystkich państwach członkowskich.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl