Kto decyduje o prawach wyborczych do Parlamentu Europejskiego?

Trybunał orzekł w wyroku, co następuje:

1. Osoby posiadające obywatelstwo państwa członkowskiego i przebywające lub mające miejsce zamieszkania na terytorium wchodzącym w skład krajów i terytoriów zamorskich, o którym mowa w art. 299 ust. 3 TWE, mogą powoływać się na prawa przyznane obywatelom Unii w części drugiej Traktatu WE.
2. O ile na obecnym etapie rozwoju prawa wspólnotowego nic nie stoi na przeszkodzie, aby państwa członkowskie - pod warunkiem że nie naruszają prawa wspólnotowego - określiły zasady prawa głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego, odwołując się do kryterium miejsca zamieszkania na terytorium, na którym organizowane są wybory, zasada równego traktowania sprzeciwia się, aby przyjęte kryteria prowadziły do różnego traktowania obywateli znajdujących się w porównywalnych sytuacjach bez obiektywnego uzasadnienia takiej różnicy.
3. Krajowy porządek prawny każdego państwa członkowskiego ma określać środki umożliwiające naprawienie szkody [rechtsherstel] w stosunku do osoby, która z uwagi na przepis krajowy sprzeczny z prawem wspólnotowym nie została wpisana na listy wyborcze w wyborach członków Parlamentu Europejskiego z dnia 10 czerwca 2004 r. i w związku z tym została wykluczona z udziału w tych wyborach. Środki te, które mogą obejmować odszkodowanie z tytułu przypisywalnej państwu szkody wywołanej naruszeniem prawa wspólnotowego, muszą być zgodne z zasadą równoważności i skuteczności.

Trybunał przyznał więc, iż osoby posiadające obywatelstwo państwa członkowskiego i osiadłe lub zamieszkujące na terytorium wchodzącym w skład KTZ, mogą powoływać się na prawa przyznane obywatelom Unii.

ETS stwierdził ponadto, że określenie osób, którym przysługuje prawo głosowania i kandydowania należy do kompetencji każdego państwa członkowskiego pod warunkiem, że nie narusza ono prawa wspólnotowego. Kryterium dotyczące zamieszkania - zdaniem Trybunału - może być przyjęte przy określaniu osób posiadających prawo głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego.

Różnica w traktowaniu obywatela niderlandzkiego zamieszkującego na Antylach Holenderskich lub na Arubie w porównaniu z obywatelem niderlandzkim zamieszkującym w państwie trzecim musi być uzasadniona w sposób obiektywny. Trybunał przyznał, że cel ustawodawcy niderlandzkiego, jakim jest przyznanie prawa głosowania i kandydowania obywatelom niderlandzkim, którzy posiadają lub posiadali więzi z Niderlandami, mieści się w zakresie uprawnień dyskrecjonalnych tego ustawodawcy w odniesieniu do organizacji wyborów. Jednak rząd niderlandzki nie wykazał w wystarczający sposób, że podnoszona różnica w traktowaniu między obywatelami niderlandzkimi zamieszkującymi w państwie trzecim oraz tymi, którzy zamieszkują na Antylach Holenderskich lub na Arubie jest obiektywnie uzasadniona i że nie stanowi ona naruszenia zasady równego traktowania.

Z orzeczenia tego wynika zatem, iż to do państw członkowskich należy określenie osób, którym przysługuje prawo głosowania i kandydowania w wyborach do parlamentu europejskiego. W tym zakresie państwa członkowskie muszą jednak przestrzegać prawa wspólnotowego, a zwłaszcza zasady równego traktowania.

Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 września 2006 r. w sprawie C‑300/04 - M.G. Eman, O.B. Sevinger przeciwko College van burgemeester en wethouders van Den Haag (Holandia); http://curia.europa.eu