Czy zażalenie wniesione do niewłaściwego sądu podlega odrzuceniu?

W dniu 15 maja 2013 roku Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów (czyli w składzie powiększonym, po przedstawieniu sprawy przez skład trzech sędziów), rozpatrywał następujące zagadnienie: Czy zażalenie wniesione do niewłaściwego sądu podlega odrzuceniu? Po rozpatrzeniu sprawy Sąd Najwyższy podjął uchwałę:

Sąd niewłaściwy, do którego skierowano zażalenie, przekazuje je do rozpoznania sądowi właściwemu (art. 200 § 1 w związku z art. 391 § 1 i art. 397 § 2 k.p.c.).

Najważniejsze motywy orzeczenia przedstawiają się następująco. Warunki skuteczności zażalenia to zachowanie formy, terminu oraz uiszczenie opłaty. Stosownie do art. 370 k.p.c. (w wypadku zażalenia - w związku z art. 397 § 2 k.p.c.), odrzucenie zażalenia może nastąpić z powodu niespełnienia tych warunków albo wtedy, gdy jest ono „z innych przyczyn niedopuszczalne”. Nie można jednak uznać, że zażalenie wniesione do niewłaściwego sądu oznacza "uruchomienie" niewłaściwego, czyli niedopuszczalnego zażalenia. Niewłaściwość sądu nie była nigdy łączona z niedopuszczalnością środka odwoławczego. Nie można też uznać, że zażalenie wniesione do sądu niewłaściwego obarczone jest tak istotną wadą, iż staje nie bezwzględnie bezskuteczne. Zażalenie jest bardzo mało sformalizowane i nie ma podstaw, by doszukiwać się tu kategorii wad istotnych, których niespełnienie dyskwalifikuje jego skuteczność.

Porady prawne

Poza niedopuszczalnością "z innych przyczyn", podstawą odrzucenia na podstawie art. 370 k.p.c. wniesionego w terminie i należycie opłaconego środka odwoławczego jest nieusunięcie w terminie jego braków formalnych. Uchybienie polegające na wadliwym oznaczeniu sądu, do którego zażalenie jest skierowane, nie jest brakiem formalnym i nie podlega procedurze naprawczej przewidzianej w art. 130 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. Tym samym nie może stać się przyczyną odrzucenia zażalenia.

Brak podstaw do odrzucenia zażalenia nie przesądza jeszcze, co sąd niewłaściwy ma z nim zrobić. Pojawiła się koncepcja, by wniesienie zażalenia do sądu niewłaściwego uznać za oczywistą niedokładność i nadać mu bieg w trybie właściwym (art. 130 § 1 k.p.c.). Ten pogląd Sąd Najwyższy odrzucił, bowiem niedokładność, która wymaga zmiany treści pisma, nie jest "oczywista". Skierowanie zażalenia do sądu niewłaściwego nie jest zresztą omyłka pisarską, lecz wynika z błędnego przekonania skarżącego.

Sąd Najwyższy nie zgodził się również z koncepcją, by przedstawienie zażalenia sądowi właściwemu następowało na podstawie art. 395 § 1 k.p.c. Na przeszkodzie znów stoi okoliczność, iż skierowanie zażalenia do sądu niewłaściwego nie może być uznane za wadę nieistotną.

Za właściwe rozwiązanie Sąd Najwyższy uznał przekazanie zażalenia na podstawie art. 200 k.p.c. Przepis ten dotyczy właściwości rzeczowej i miejscowej sądu pierwszej instancji. W postępowaniu apelacyjnym stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji (art. 391 § 1 k.p.c.), a w postępowaniu zażaleniowym – odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym (art. 397 § 2 k.p.c.). Nie ma przeszkód, by na tej podstawie stosować odpowiednio art. 200 k.p.c. Co prawda przepis ten mówi o "sprawie", ale termin ten  ma kilka znaczeń i jednym z nich jest "sprawa" w znaczeniu techniczno-procesowym, którą stanowi zespół czynności procesowych stron i sądu rozpoczętych wniesieniem pozwu (wniosku) i zakończonych wydaniem prawomocnego wyroku.

Sąd Najwyższy zastrzegł, że o przekazaniu może orzec jedynie sąd, do którego zażalenie skierowano, a nie sąd, za pośrednictwem którego je wniesiono. Taka decyzja procesowa może nastąpić tylko w formie postanowienia. Nie ma przy tym znaczenia, czy uchybienia dopuścił się profesjonalny pełnomocnik (adwokat, radca prawny) czy działająca osobiście, należycie pouczona, strona.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2013 roku, sygn. akt III CZP 91/12, www.sn.pl


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika