Nie wszystko można zaskarżyć

Komornik zajął świadczenie emerytalno-rentowe. Dłużnik złożył skargę na czynność komornika. Sąd Rejonowy postanowieniem tę skargę oddalił. Dłużnik złożył zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego, ale Sąd to zażalenie odrzucił. Jak wiadomo, na postanowienie o odrzuceniu zażalenia przysługuje kolejne zażalenie (art. 394 § 1 pkt 11 k.p.c.), i z takiej też możliwości skorzystał dłużnik. Sąd Okręgowy stwierdził, że rozstrzygnięcie tego zagadnienia zależy od oceny, czy zaskarżone postanowienie kończy postępowanie w sprawie (bo na takie postanowienia służy zażalenie), co wywołuje poważne wątpliwości. Sąd Najwyższy, któremu SO przekazał pytanie prawne, w odpowiedzi podjął uchwałę:

Porady prawne

Na postanowienie sądu rejonowego oddalające skargę na czynność komornika polegającą na zajęciu świadczeń emerytalno-rentowych nie przysługuje zażalenie.

Już w przeszłości SN wyraził pogląd, że postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie jest tylko takie, po wydaniu którego przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują dalszego etapu (postanowienie z dnia 17 sierpnia 2005 roku, sygn. akt l CNP 4/05, niepubl.). W niniejszej sprawie SN zwrócił uwagę, że "postanowienie kończące postępowanie w sprawie" należy nieco inaczej rozumieć na gruncie postępowania egzekucyjnego, niż na gruncie postępowania rozpoznawczego; inne są bowiem cele tych postępowań. Nie wolno przy tym zapominać, że zaskarżalność postanowień sądu została w postępowaniu egzekucyjnym zawężona do granic konieczności.

W literaturze dominuje stanowisko, że do egzekucji świadczeń emerytalno-rentowych stosuje się przepisy o egzekucji z wynagrodzenia za pracę, nie zaś przepisy o egzekucji z innych wierzytelności. Zajęcie świadczenia stanowi pierwszą czynność egzekucyjną i polega z jednej strony na zawiadomieniu dłużnika, że do wysokości egzekwowanej należności i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać świadczenia poza częścią wolną od zajęcia ani nim rozporządzać, z drugiej zaś na wezwaniu dłużnika zajętej wierzytelności, tj.

organu spełniającego świadczenie emerytalno-rentowe, do przekazywania zajętego świadczenia oraz złożenia określonych oświadczeń odnoszących się do przedmiotu zajęcia (art. 881 k.p.c., por. także art. 896 k.p.c.).

Nie budziło wątpliwości SN, że w/w czynności te nie kończą egzekucji. Decydujące znaczenie przy tym sposobie prowadzenia egzekucji mają czynności podejmowane po zajęciu, kiedy dłużnik zajętej wierzytelności przekazuje sumy pieniężne bezpośrednio wierzycielowi lub organowi egzekucyjnemu, który następnie - po ewentualnym podziale sumy uzyskanej z egzekucji między kilku wierzycieli - przekazuje je uprawnionym.

Egzekucja ze świadczeń emerytalno-rentowych jest zatem dwufazowa, a zajęcie stanowi jedynie fazę pierwszą. Postanowienie sądu oddalające skargę na czynność komornika, polegającą na zajęciu takiego świadczenia - pisze SN - nie prowadzi do zakończenia tego sposobu egzekucji, a jedynie potwierdza prawidłowość tej czynności egzekucyjnej i otwiera drogę do podejmowania dalszych czynności w postaci potrąceń oraz przekazywania środków pieniężnych, czyli realizacji zajętej wierzytelności.

Na koniec SN zastrzegł, że dodatkowym zabezpieczeniem dłużnika jest możliwość żądania umorzenia egzekucji, jeżeli uważa, że prowadzone przeciwko niemu postępowanie jest niedopuszczalne. Na postanowienie w tym przedmiocie przysługuje zażalenie (art. 828 k.p.c.), co umożliwia instancyjną kontrolę prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 roku, sygn. akt III CZP 106/08


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika