Sprawca i ubezpieczyciel odpowiadają in solidum
Powód domagał się od pozwanego zapłaty odszkodowania za skutki wypadku. Pozwany był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej, a ubezpieczyciel był w procesie interwenientem ubocznym. Wcześniej powód wytoczył powództwo przeciwko ubezpieczycielowi. W tamtym postępowaniu zawarł z ubezpieczycielem ugodę i cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia. W ugodzie ustalono, że kwota 74.000 zł wyczerpuje wszelkie roszczenia, tak dotychczasowe, jak i przyszłe, z tytułu zaistniałej szkody oraz jej następstw i trybu ich dochodzenia. Teraz powód domagał się jednak dodatkowej kwoty, bezpośrednio od sprawcy szkody. Pojawiła się wątpliwość, jak traktować ww. ugodę. Sprawa na skutek skargi kasacyjnej trafiła do Sądu Najwyższego, który stwierdził, że
Cofnięcie przez poszkodowanego pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia w sprawie przeciwko ubezpieczycielowi o odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym – po zawarciu z nim ugody – nie oznacza zrzeczenia się roszczenia także w stosunku do sprawcy szkody (ubezpieczonego), jednakże roszczenie to wygasa, jeżeli ubezpieczyciel, wykonując ugodę, spełnił świadczenie w całości.
W uzasadnieniu Sąd Najwyższy przypomniał, że odpowiedzialność sprawcy szkody i ubezpieczyciela jest odpowiedzialnością in solidum. Istota zobowiązania in solidum polega na tym, że dłużnicy z różnych tytułów prawnych zobowiązani są do spełnienia na rzecz tego samego wierzyciela identycznego świadczenia, z tym skutkiem, że spełnienie świadczenia przez jednego dłużnika zwalnia drugiego.
Sprawca szkody odpowiada na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych, natomiast ubezpieczyciel na podstawie umowy między sprawcą a ubezpieczycielem. Na podstawie art. 822 § 4 k.c. poszkodowany może żądać naprawienia szkody bezpośrednio od ubezpieczyciela. Ma zatem dwa odrębne roszczenia, ale między nimi zachodzi ścisła współzależność polegająca na tym, że oba roszczenia istnieją obok siebie dopóty, dopóki jedno z nich nie zostanie całkowicie zaspokojone. Poszkodowany nie może uzyskać dwóch odszkodowań.
Zdaniem Sądu Najwyższego cofnięcie pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia odnosiło się tylko do ubezpieczyciela, a nie do sprawcy (ubezpieczonego), zatem nie mogło stanowić przyczyny oddalenia powództwa. Przyczynę taką stanowić jednak mogła wspomniana wyżej ugoda. Zawarcie ugody wyczerpującej wszelkie roszczenia, tak dotychczasowe, jak i przyszłe, z tytułu zaistniałej szkody oraz jej następstw, pozbawiło powoda możliwości skutecznego dochodzenia dalszego odszkodowania. W następstwie wykonania tej ugody roszczenie przysługujące powodowi wobec ubezpieczyciela zostało całkowicie zaspokojone, powodując jednocześnie wygaśnięcie drugiego roszczenia w stosunku do ubezpieczonego. Takiego skutku nie wywołuje samo oświadczenie o cofnięciu pozwu i zrzeczeniu się roszczenia w stosunku do ubezpieczyciela, złożone po zawarciu z nim ugody.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2011 roku, sygn. akt II CSK 86/11, OSNC 2012/4, poz. 55
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?