W okresie zawieszenia układu pracownik nie nabędzie prawa do nagrody jubileuszowej

nie nabywa prawa do nagrody jubileuszowej pracownik, który przewidziane w zakładowym układzie zbiorowym pracy warunki do tego świadczenia spełnił w okresie zawieszenia układu (art. 241[27] § 1 i 3 k.p.), chyba że co innego wynika z postanowień układu lub porozumienia o zawieszeniu jego stosowania.

Na początku uzasadnieniu SN zauważył, iż pytanie SO zostało błędnie sformułowane; właściwie chodziło bowiem o to, czy zawieszenie stosowania układu zbiorowego pracy oznacza, że pracownicy w okresie zawieszenia zostają pozbawieni uprawnień wynikających z zawieszonych postanowień układu, czy też oznacza, że pracownicy w okresie zawieszenia nabywają uprawnienia wynikające z zawieszonych postanowień układu, a tylko data wymagalności realizacji tych uprawnień zostaje przesunięta na pierwszy dzień po upływie okresu zawieszenia.

Główne argumenty z uzasadnienia przedstawiają się zaś następująco: celem zawieszenia stosowania postanowień układu zbiorowego pracy jest przezwyciężenie trudności finansowych pracodawcy. Jakkolwiek może to oznaczać pogorszenie warunków pracy i płacy, to jednak w sumie takie zawieszenie działa na korzyść ogółu pracowników, gdyż chroni miejsca pracy.

Skoro taki jest cel zawieszenia, to normalnym jest, że zawieszenie z reguły oznacza obniżenie wynagrodzeń oraz innych świadczeń ze strony pracodawcy - te ostatnie mogą być nawet zupełnie zawieszone, a nie tylko obniżone. Zawieszenie stosowania układu oznacza automatyczną zmianę - pogorszenie sytuacji pracownika.

Zawieszenie stosowania postanowień układu działa w ten sposób, iż jego postanowienia ulegają albo uchyleniu albo czasowej modyfikacji. Gdy dochodzi do ich całkowitego uchylenia, to danego postanowienia się nie stosuje, a co za tym idzie - pracownik nie nabywa przewidzianych w nim uprawnień. Nie obowiązuje bowiem przepis stanowiący podstawę takich uprawnień.

Wykładnia, zgodnie z którą zawieszenie stosowania układu zbiorowego prowadzi tylko do przesunięcia daty wymagalności uprawnień, byłaby sprzeczna nie tylko z brzmieniem art. 241[3] § 3 (który wyraźnie stanowi o niestosowaniu z mocy prawa w okresie zawieszenia układu zawieszonych postanowień układowych, a nie o odroczeniu realizacji zobowiązań pracodawcy), ale także z celem instytucji zawieszenia. Samo tylko przesunięcie wymagalności nie poprawiłoby bowiem sytuacji finansowej pracodawcy.

Nie ma żadnych argumentów przemawiających za tym, by postanowienia układu dotyczące nagrody jubileuszowej traktować w inny sposób. Jeśli pracownik nabył prawo do nagrody w chwili, gdy układ był zawieszony, to należy tę sytuację traktować tak, jakby postanowień o nagrodzie zupełnie nie było.

Sąd Najwyższy zastrzegł jednak, iż z brzmienia postanowień o nagrodzie jubileuszowej może wynikać do innego. Otóż odwieszenie stosowania układu w części dotyczącej nagród jubileuszowych stwarza taką sytuację, jakby postanowienia te weszły w życie. Tymczasem postanowienia układu mogą być sformułowane tak, iż pracownik nabywa prawo do nagrody nie w chwili spełnienia określonych warunków (przepracowania odpowiedniego okresu u pracodawcy), lecz w chwili wejścia w życie przepisów układu. Ponadto kwestię tę może regulować porozumienie o zawieszeniu stosowania układu.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. akt II PZP 6/08