Oznaczenie daty płatności weksla uzależnionej od dnia zawiadomienia o jego wypełnieniu - opinia prawna
Stan faktyczny
W Porozumieniu do weksla in blanco z dnia 15 czerwca 2007 roku Wystawca upoważnił firmę do uzupełnienia weksla o wszystkie brakujące elementy ustawowe weksla własnego, a mianowicie miejsca wystawienia weksla - Warszawa, daty wystawienia weksla - odpowiadająca dacie zawarcia porozumienia, daty płatności weksla - 30 dni od dnia pisemnego powiadomienia wystawcy o wypełnieniu weksla przez remitenta, kwoty wekslowej wyrażonej cyframi i słownie - w wysokości niezapłaconego świadczenia pieniężnego wraz z należnymi odsetkami w wysokości ustawowej wynikającego z wystawionych faktur sprzedaży i not księgowych, remitenta - imię i nazwisko właściciela firmy, miejsca płatności - odpowiadające siedzibie firmy. Ponadto firma ma prawo do umieszczenia na wekslu zastrzeżenia Wystawcy "bez protestu" dokonanego w trybie art. 45 w związku z art. 103 prawa wekslowego, zwalniającego posiadacza od protestu z powodu niezapłacenia weksla, przedłożenia uzupełnionego w sposób opisany powyżej weksla Wystawcy do zapłaty w terminie określonym w treści weksla, wykonania zwrotnego poszukiwania z powodu nie zapłacenia weksla w trybie art. 43 i nast. w związku z art. 103 Prawa wekslowego. Weksel ten został podpisany przez poręczyciela. W kolejnym paragrafie Porozumienia jest zapis, iż firma obowiązana jest zawiadomić Wystawcę o uzupełnieniu weksla in blanco za pomocą listu poleconego lub przez kuriera, na ostatni znany adres Wystawcy. Informacje o uzupełnieniu weksla firma powinna wysłać co najmniej na 30 dnia przed terminem realizacji weksla. W Porozumieniu znajduje się również zapis o treści: „Wystawca oświadcza, że znany jest mu zakres zobowiązania z tytułu uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu wekslowego oraz, że stosowną opłatę uiścił bądź uiści w terminie 14 dni od wezwania przez firmę”. Chcąc skierować zawiadomienie o uzupełnieniu weksla, powinnam wskazać w nim m.in. datę płatności oraz kwotę wekslową. Jednakże w opisywanym przypadku jest to niemożliwe, gdyż zarówno określenie daty płatności, jak i kwoty wekslowej, jest ściśle powiązane z datą odbioru zawiadomienia - ponieważ od niej zostanie uzależnione określenie daty płatności oraz okres naliczania odsetek, co ma wpływ na łączną kwotę wekslową.
Czy możliwe jest zatem jak gdyby częściowe uzupełnienie weksla, z pominięciem wskazania daty płatności i sumy wekslowej, umieszczenie w zawiadomieniu o uzupełnieniu weksla informacji, że data płatności i kwota wekslowa zostanie określona w momencie uzyskania informacji o dniu odbioru przez Wystawcę zawiadomienia o uzupełnieniu? Jeśli jest to niezgodne z prawem rozwiązanie, proszę o wskazanie właściwego postępowania. Ponadto proszę o określenie terminów dokonania dalszych czynności, tj. kiedy należałoby wysłać wezwanie i kiedy oraz w jaki sposób powinno nastąpić przedstawienie wekslu i czy przedstawienie Wystawcy będzie konieczne, jeśli miejsce płatności zostanie wskazane na siedzibę firmy. Ponadto proszę o wskazanie, w którym miejscu weksla powinno umieścić się klauzulę "bez protestu" oraz wyjaśnienie, kto wobec treści zapisu w Porozumieniu odnośnie opłaty skarbowej, powinien dokonać uzupełniającej opłaty w przypadku uzupełnienia weksla o kwotę wyższą, niż ta do której był opłacony weksel. Czy przy wypełnianiu weksla właściwy będzie zapis "na zlecenie" , czy może należy go wykreślić i wpisać "na rzecz"?
Opinia prawna
Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku Prawo wekslowe (Dz. U. 1936, nr 37 poz. 282 ze zmianami).
Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Klient posiada weksel in blanco, który może w określonych przypadkach wypełnić zgodnie z treścią zawartej pomiędzy wystawcą weksla a remitentem deklaracją wekslową. Wypełnieniu podlega cała treść weksla wraz z datą płatności oraz wysokością zobowiązania wekslowego.
Płatność weksla ma nastąpić w terminie 30 dni od dnia poinformowania wystawcy weksla o jego wypełnieniu. W analizowanym przypadku kwota zobowiązania wekslowego zawiera w sobie kwotę główną oraz odsetki w wysokości odsetek ustawowych. W związku z koniecznością określenia wysokości odsetek, zawiadomienie o wypełnieniu weksla powinno wskazywać ich wysokość na dzień przypadający na 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. W chwili obecnej na rynku usług kurierskich dostępne są usługi dostarczenia określonej przesyłki w tym samym dniu, ewentualnie w dniu następnym. Tym samym nie jest prawdą, że nie będzie znana data dostarczenia zawiadomienia o wypełnieniu weksla. Jeżeli więc umowa z firmą kurierską będzie określała dzień doręczenia zawiadomienia, wartość zobowiązania wekslowego można bez większych problemów obliczyć.
Termin wysłania wezwania do zapłaty (zawiadomienia o wysokości zobowiązania wekslowego) pozostaje w całości w gestii uprawnionego z weksla (remitenta). To on bowiem określa moment, w którym zechce z weksla skorzystać. Weksel powinien wskazywać także datę płatności. W analizowanym przypadku datą tą powinna być data 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o wypełnieniu weksla. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby wskazać datę późniejszą. Zakreślenie terminu 30 – dniowego ma takie znaczenie, że weksel nie może być przedstawiony do zapłaty wcześniej.
Klauzula bez protestu powinna być wpisana na wekslu w miejscu objętym podpisem wystawcy weksla tak, aby nie było wątpliwości, że wystawca zgodził się na taką klauzulę.
Jeżeli chodzi o zawartą w deklaracji wekslowej klauzulę wskazującą na obowiązek wystawcy weksla „dopłaty” kwoty opłaty skarbowej, należy wyjaśnić, że brak takiej opłaty nie powoduje nieważności weksla. W związku z powyższym obowiązek dopłaty spoczywa na wystawcy, a ewentualne uzupełnienie tej dopłaty przez remitenta skutkuje powstaniem po jego stronie uprawnienia do domagania się zwrotu zapłaconej kwoty.
Klauzula „na zlecenie” jest standardową klauzulą zawartą w drukach wekslowych i oznacza podmiot, który uprawniony jest do przedstawienia weksla do zapłaty. Brak indosu weksla na podmiot trzeci oznacza, że zapłata ma nastąpić na rzecz remitenta, czyli na Państwa Firmę. Nie należy dokonywać w treści weksla żadnych skreśleń.
Weksel powinien być płatny w miejscu płatności wskazanym w treści weksla. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, remitent ma możliwość wskazania miejsca płatności odpowiadającego siedzibie Firmy – remitenta. Wobec tego przedstawienie weksla płatnego w oznaczonym dniu (30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o wypełnieniu weksla) powinno nastąpić w miejscu określonym jako miejsce płatności. Oznacza to, że w dniu płatności weksla powinien on być w tym miejscu przedstawiony do zapłaty. Przyjmuje się dość powszechnie, że wniesienie lub też doręczenie pozwu nie zastępuje przedstawienia do zapłaty. Przedstawienie weksla do zapłaty polega na umożliwieniu trasatowi przez posiadacza weksla zapoznania się z oryginałem weksla w miejscu płatności (tak wyrok SN z 21.3.2001 r., III CKN 322/00, MoP Nr 2/2002, s. 77– 78).
Warto także dodać, iż weksel nie musi zostać przedstawiony osobiście i bezpośrednio dłużnikowi głównemu. Przyjmuje się bowiem, iż wystarczające będzie poinformowanie o możliwości wykupienia weksla wraz ze wskazaniem miejsca w którym może się zapoznać z treścią wypełnionego weksla. Tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia z dnia 31 marca 2006 r. (IV CSK 132/2005) - spełnienie przewidzianego w art. 38 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe (Dz. U. 1936 r. Nr 37 poz. 282) wymogu przedstawienia weksla do zapłaty nie łączy się koniecznością jego fizycznego okazania „do oczu” dłużnikowi głównemu. Wystarczające jest w tej mierze stworzenie wystawcy weksla własnego przez posiadacza weksla realnej możliwości zapoznania się z oryginałem weksla w miejscu jego płatności.
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?