Choroba a prawo do płatnego urlopu

W niedawnym wyroku Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS) dokonał wykładni dotyczącej prawa do corocznego płatnego urlopu przyznanego na mocy dyrektywy wspólnotowej o czasie pracy (art. 7 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy, Dz.U. L 299, s. 9). Wykładnia ta została dokonana na wniosek Landesarbeitsgericht Düsseldorf (Niemcy) i House of Lords (Zjednoczone Królestwo) w sprawach dotyczących prawa do corocznego płatnego urlopu pracowników przebywających na zwolnieniu chorobowym.

Landesarbeitsgericht rozpoznaje sprawę o odszkodowanie na rzecz pracownika, który nie mógł skorzystać z prawa do corocznego płatnego urlopu z powodu niezdolności do pracy i w wyniku tej niezdolności przeszedł na rentę. Na mocy właściwych przepisów niemieckich prawo pracownika do niewykorzystanego corocznego urlopu płatnego wygasa z upływem odpowiedniego roku kalendarzowego, a najpóźniej z upływem okresu dozwolonego przeniesienia urlopu, który to okres wynosi trzy miesiące, chyba że zbiorowy układ pracy wprowadza w tym względzie odstępstwo na korzyść pracownika. W razie niezdolności pracownika do pracy do końca tego okresu dozwolonego przeniesienia niewykorzystany coroczny urlop płatny nie podlega rekompensacie w postaci wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w chwili ustania stosunku pracy.

Porady prawne

Oprócz analogicznego roszczenia o odszkodowanie z tytułu corocznego urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego podczas okresu rozliczeniowego ustalonego przez prawo brytyjskie, House of Lords rozpoznaje sprawę pracownika, który w trakcie nieokreślonego czasowo zwolnienia chorobowego złożył wniosek u swojego pracodawcy o udzielenie kilku dni corocznego płatnego urlopu w terminie dwóch miesięcy od chwili złożenia wniosku.

Trybunał (wielka izba) orzekł, co następuje:

1)      Artykuł 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy powinien być interpretowany w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie przepisom lub praktykom krajowym, zgodnie z którymi pracownik przebywający na zwolnieniu chorobowym nie jest uprawniony do skorzystania z corocznego płatnego urlopu w okresie objętym zwolnieniem chorobowym.

2)      Artykuł 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88 powinien być interpretowany w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom lub praktykom krajowym przewidującym wygaśnięcie prawa do corocznego płatnego urlopu wraz z końcem okresu rozliczeniowego lub okresu dozwolonego przeniesienia ustalonego przez prawo krajowe, nawet jeśli pracownik przebywał na zwolnieniu chorobowym przez całość lub część okresu rozliczeniowego, a jego niezdolność do pracy trwała aż do ustania stosunku pracy, ze względu na co nie mógł skorzystać ze swojego prawa do corocznego płatnego urlopu.

3)      Artykuł 7 ust. 2 dyrektywy 2003/08 powinien być interpretowany w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom lub praktykom krajowym przewidującym w razie ustania stosunku pracy brak wypłaty jakiegokolwiek ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany coroczny płatny urlop na rzecz pracownika, który przebywał na zwolnieniu chorobowym przez całość lub część okresu rozliczeniowego bądź okresu dozwolonego przeniesienia, ze względu na co nie mógł skorzystać ze swojego prawa do corocznego płatnego urlopu. W celu obliczenia wspomnianego ekwiwalentu pieniężnego zwykłe wynagrodzenie pracownika - czyli to, które musi być wypłacane w trakcie okresu odpoczynku odpowiadającemu corocznemu płatnemu urlopowi - jest również rozstrzygające.

W swoim orzeczeniu ETS przypomniał przy tym, iż prawo do zwolnienia chorobowego i sposób wykonywania tego prawa nie są regulowane przez prawo wspólnotowe. Jeśli chodzi o prawo do corocznego płatnego urlopu, to państwa członkowskie określają warunki wykonania i transpozycji tego prawa w drodze sprecyzowania konkretnych okoliczności, w których pracownicy mogą korzystać z prawa do corocznego płatnego urlopu, jednak bez możliwości poddania jakimkolwiek warunkom samego istnienia tego prawa.

W tych okolicznościach, prawo do corocznego płatnego urlopu przyznane na mocy dyrektywy o czasie pracy nie stoi, co do zasady, na przeszkodzie ani zezwoleniu na skorzystanie z corocznego płatnego urlopu w czasie zwolnienia lekarskiego, ani zakazowi takiego skorzystania, z zastrzeżeniem jednakże, że w takim przypadku dany pracownik ma możliwość skorzystania ze swojego prawa do urlopu w innym okresie.

Choć różne państwa członkowskie same regulują sposób stosowania prawa do corocznego płatnego urlopu, to sposób przenoszenia niewykorzystanego urlopu podlega jednak określonym ograniczeniom.

Trybunał podniósł, iż prawo do corocznego płatnego urlopu pracownika przebywającego na prawidłowo udzielonym zwolnieniu chorobowym nie może zostać uzależnione od warunku polegającego na obowiązku rzeczywistego świadczenia pracy w okresie rozliczeniowym ustalonym w danym państwie członkowskim. Ustawodawstwo państwa członkowskiego może więc przewidywać utratę prawa do corocznego płatnego urlopu po upływie okresu rozliczeniowego lub okresu dozwolonego przeniesienia tylko pod warunkiem, że dany pracownik miał faktyczną możliwość skorzystania z prawa do urlopu.

ETS uznał tymczasem, iż pracownik, który przebywa na zwolnieniu chorobowym przez cały okres rozliczeniowy, a nawet dłużej, niż wynosi okres dozwolonego przeniesienia ustalony w prawie krajowym, zostaje pozbawiony jakiejkolwiek możliwości skorzystania z corocznego płatnego urlopu. Odnosi się to także do pracownika, który pracował przez część okresu rozliczeniowego przed udaniem się na zwolnienie chorobowe.

Trybunał orzekł, że prawo do corocznego płatnego urlopu nie powinno wygasać wraz z końcem okresu rozliczeniowego czy okresu dozwolonego przeniesienia ustalonego przez prawo krajowe, jeśli pracownik przebywał na zwolnieniu chorobowym przez całość lub część okresu rozliczeniowego, a jego niezdolność do pracy trwała aż do ustania stosunku pracy, ze względu na co nie mógł skorzystać ze swojego prawa do corocznego płatnego urlopu. Pracownik nie traci prawa do corocznego płatnego urlopu, z którego nie mógł skorzystać z powodu choroby. Uprawniony jest do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany coroczny urlop wypoczynkowy.

Co do ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego przy ustaniu stosunku pracy za coroczny płatny urlop, z którego pracownik nie mógł skorzystać, ETS orzekł, że ekwiwalent powinien być obliczony w taki sposób, aby pracownik ten znalazł się w sytuacji porównywalnej z sytuacją, w jakiej pracownik znajdowałby się, gdyby skorzystał z tego prawa podczas trwania stosunku pracy. Wynika z tego, że zwykłe wynagrodzenie pracownika - czyli to, które musi być wypłacane w trakcie okresu odpoczynku odpowiadającemu corocznemu płatnemu urlopowi - jest również rozstrzygające dla obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany coroczny urlop w razie ustania stosunku pracy.

Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 20 stycznia 2009 r. w sprawach połączonych C-350/06 i C-520/06 - Schultz-Hoff przeciwko Deutsche Rentenversicherung Bund (Niemcy) oraz Stringer i in. przeciwko Her Majesty's Revenue and Customs (Zjednoczone Królestwo); http://curia.europa.eu


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika