Domniemanie z księgi wieczystej można obalić
W sprawie o zasiedzenie nieruchomości wnioskodawcy starali się wykazać, że działka w okresie biegu terminu zasiedzenia nie była własnością Skarbu Państwa, jak to wynikało z księgi wieczystej, lecz innej osoby. Sąd drugiej instancji uznał jednak, że kwestię prawa własności spornej działki przesądza prawomocny wpis w księdze wieczystej, prowadzonej dla tej nieruchomości. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 roku Nr 124, poz. 1361) domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Sprawa na skutek skargi kasacyjnej trafiła do Sądu Najwyższego, który stwierdził, że
W postępowaniu o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie dopuszczalne jest obalenie domniemania przewidzianego w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 roku Nr 124, poz. 1361).
W uzasadnieniu SN wskazał, że przewidziane w art. 3 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece domniemanie jawności materialnej ksiąg wieczystych, zwane także domniemaniem wiarygodności ksiąg wieczystych, ma charakter domniemania wzruszalnego. To oznacza, że wspomniane domniemanie może być obalone przez przeprowadzenie dowodu przeciwnego. Obalenie przewidzianego w art. 3 ustawy domniemania jest możliwe w każdym innym - poza sprawą o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 ustawy) - postępowaniu sądowym jako przesłanka rozstrzygnięcia, w tym także w postępowaniu o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie. Wprawdzie dopuszczalność obalenia omawianego domniemania w innym postępowaniu sądowym niż w sprawie o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym budziła wątpliwości w praktyce sądowej, jednakże zostały one już wyjaśnione w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1993 roku, sygn. akt III CZP 14/93 (OSNCP 1993, nr 11, poz. 196). Ta uchwała zyskała aprobatę w doktrynie prawniczej, a zawarte w niej rozstrzygnięcie znalazło potwierdzenie także w późniejszym orzecznictwie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2000 roku, sygn. akt III CKN 390/00, niepublikowany, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2001 roku, sygn. akt III CKN 325/00, niepublikowany).
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2011 roku, sygn. akt III CSK 146/10, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Zbiór Dodatkowy 2011 - Numer D, poz. 89
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?