Małoletni w pracy.

W uchwale Siedmiu Sędziów - uznanej za zasadę prawną czytamy, że:

Małoletni, który nie ukończywszy 14 lat zawarł umowę o pracę i doznał w związku z zatrudnieniem na skutek wypadku uszczerbku na zdrowiu, uprawniony jest do dochodzenia - przed organami powołanymi do rozstrzygania sporów o roszczenia pracowników ze stosunku pracy - świadczeń na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 20, poz. 105).

Uchwała ta, mimo iż została wydana na gruncie nieco odmiennych przepisów niż obecnie obowiązujące wpływa w sposób znaczący na kierunek interpretacji odnośnie zatrudnienia młodocianych. Uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie, czy małoletni, który nie ukończył 14 lat i zawarł umowę o pracę bez zgody przedstawiciela ustawowego, a doznał uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku w związku z zatrudnieniem, może dochodzić przed sądem powszechnym od podmiotu zatrudniającego roszczeń odszkodowawczych na podstawie przepisów prawa cywilnego?

Aby udzielić odpowiedzi na pytanie, konieczne jest uprzednie rozważenie ważności umowy o pracę zawartej przez małoletniego, który nie ukończył 14 lat. Od tego bowiem będzie zależała właściwość organu do rozpatrywania sprawy. Tylko bowiem przy przyjęciu nieważności umowy o pracę sąd powszechny stanie się właściwy do rozpoznania odszkodowawczych roszczeń cywilnoprawnych z tytułu wypadku, jakiemu uległ małoletni w okresie zatrudnienia.

Obecnie zatrudnienie osób, które nie ukończyły 16 lat, jest zabronione (art. 190 § 2 k.p.). W okresie, gdy wydane zostało przedstawiane orzeczenie zabronione było zatrudnienie osób, które nie ukończyły lat 15, a wyjątek od tej zasady dotyczył tylko małoletniego, który ukończył 14 lat i szkołę podstawową (§ 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy Płac i Spraw Socjalnych z dnia 21 października 1974 r. - Dz. U. Nr 43, poz. 260).

Ustawa z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach pieniężnych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 20, poz. 105) została zastąpiona przez ustawę z 30 października 2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2002 Nr. 199, poz. 1673)

Jednakże przepisy kodeksu pracy nie zawierają wyraźnego zastrzeżenia co do bezwzględnej nieważności umowy o pracę zawartej z małoletnim do lat 14, a według Sądu Najwyższego bliższa analiza całokształtu statusu prawnego małoletniego prowadzi do wniosku, iż ocena jego sytuacji prawnej na podstawie przepisów prawa cywilnego jest dla niego mniej korzystna od sytuacji prawnej ocenianej na podstawie przepisów praca pracy.

Porady prawne
Natomiast pod rządem kodeksu pracy wszelkie oświadczenia woli, choćby nawet prawnie wadliwe, wywołują skutek prawny, a pracownik może tylko dochodzić wynikających stąd roszczeń.

Sąd Najwyższy doszedł więc do wniosku umowę o pracę z małoletnim do lat 14 należy uznać z ważną - przy jednoczesnym założeniu jej wadliwości prawnej. Przyjęcie takiej konstrukcji uzasadnia pogląd, iż wypadek, jakiemu uległ w czasie zatrudnienia małoletni, ma charakter wypadku przy pracy, przy czym ocena prawna roszczeń wynikających z takiego wypadku następuje na podstawie przepisów prawa pracy, a nie przepisów prawa cywilnego.


Uchwała Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 1982 r. - zasada prawna (V PZP 8/81; OSNC 1982/7/94)


Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika