Tryb odwoływania syndyka

27.12.2007

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Tadeusza K. dotyczącą trybu odwołania syndyka.

Sąd Rejonowy odwołał skarżącego Tadeusza K. z funkcji syndyka w postępowaniu upadłościowym Norblin S.A. Skarżący na to postanowienie złożył zażalenie, które sąd okręgowy na posiedzeniu niejawnym oddalił. Zdaniem skarżącego postępowanie sądowe związane z odwołaniem z funkcji syndyka pozbawiło go prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy. Wyłączenie jawności postępowania uniemożliwiło mu bezpośredni udział w rozprawie, a zatem zostało naruszone konstytucyjne prawo do obrony. Skarżący z uwagi na przepisy regulujące tryb odwołania syndyka z pełnionej funkcji został pozbawiony prawa do zajęcia stanowiska w sprawie i składania wniosków dowodowych. Ponadto, zdaniem skarżącego, skład sądu orzekającego w pierwszej instancji nie gwarantował rzetelnego procesu. Postępowanie zostało bowiem wszczęte z inicjatywy sędziego-komisarza, który następnie zasiadał w składzie sądu orzekającego biorąc aktywny udział przy wydaniu orzeczenia przez sąd pierwszej instancji. Sędzia-komisarz pełni w postępowaniu upadłościowym szczególna funkcję: kieruje tokiem postępowania, ma nadzór nad czynnościami syndyka , a w zakresie swojego działania ma prawa i obowiązki sądu.

Po przeprowadzeniu rozprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
- art. 67 § 4 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe w zakresie, w jakim pomija wyłączenie ze składu sądu upadłościowego sędziego-komisarza w postępowaniu o odwołanie syndyka, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
- art. 69 powyższego rozporządzenia w zakresie, w jakim sąd upadłościowy orzeka na posiedzeniu niejawnym o odwołaniu syndyka masy upadłości na podstawie art. 101 § 1 tego rozporządzenia, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
- art. 101 § 1 powyższego rozporządzenia jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał stwierdził, że niejawność posiedzenia sądu upadłościowego przy odwoływaniu syndyka narusza prawo do jawnego rozpatrzenia sprawy przez sprawiedliwy sąd. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego niekonstytucyjne są wszelkie uregulowania, które nie tylko uniemożliwiają, ale także nadmiernie utrudniają skuteczną ochronę praw na drodze sądowej.

Chodzi tu zwłaszcza o utrudnienia wynikające z nieodpowiedniego ukształtowania procedury w konkretnych sprawach. Rozpatrywanie sprawy o odwołanie syndyka na posiedzeniu niejawnym nie wyklucza z góry prawa syndyka do wysłuchania go przez sąd z uwagi na odpowiednie regulacje Prawa upadłościowego. Kształt całej procedury utrudnia jednak w nadmierny sposób wysłuchanie syndyka, co może powodować wydanie niekorzystnego dla niego rozstrzygnięcia. Model procedury odwołania syndyka w Prawie upadłościowym nie gwarantuje minimalnego standardu sprawiedliwości proceduralnej, jakim jest prawo do bycia wysłuchanym i prawo do ustosunkowania się do stawianych merytorycznych zarzutów. Udział sędziego-komisarza w składzie sądu orzekającego odwołanie syndyka ze względu na nienależyte wykonywanie przez niego obowiązków nie gwarantuje prawa do bezstronnego sądu - podsumował Trybunał Konstytucyjny.

Wyrok jest ostateczny.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 2007 r., sygn. akt SK 57/05

Zespół
e-prawnik.pl

Komentarze