Utrata mocy nakazu zapłaty a opłata egzekucyjna

Zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy o komornikach i egzekucji, w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia pieniężnego. W pewnej sprawie pojawiła się wątpliwość, czy taką opłatą należy obciążyć dłużnika w sytuacji, gdy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym (stanowiący podstawę egzekucji) utracił moc już po wszczęciu egzekucji, a wierzyciel złożył wniosek o jej umorzenie. Tę kwestię rozpatrywał Sąd Najwyższy, który stwierdził, że:

Porady prawne

Artykuł 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (jedn. tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.) ma zastosowanie także w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela w sytuacji, gdy będący podstawą egzekucji nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym utracił moc po wszczęciu egzekucji.

Utrata mocy nakazu zapłaty może wynikać albo z błędnego przyjęcia przez sąd, iż stał się on prawomocny (może się okazać, że adres podany w pozwie jest błędny, mimo iż doręczyciel tego nie zaznaczył), albo też z przywrócenia pozwanemu terminu do wniesienia sprzeciwu. Istnieją różne poglądy co do tego, jak postąpić w takiej sytuacji. Niektórzy uważają, iż postępowanie egzekucyjne winno ulec umorzeniu z mocy samego prawa, na podstawie art. 824 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd Najwyższy tę możliwość odrzucił i wskazał, że sytuacja ta nie jest uregulowana w przepisach. Najbliżej odpowiada pozbawieniu tytułu wykonawczego wykonalności (na skutek powództwa przeciwegzekucyjnego), co umożliwia złożenie wniosku o umorzenie egzekucji na postawie art. 825 pkt 2 k.p.c.

W sprawie rozpatrywanej przez Sąd Najwyższy wniosek o umorzenie egzekucji złożył jednak wierzyciel, a podstawą umorzenia był przepis art. 825 pkt 1 k.p.c. (wierzyciel żadnych powodów podawać nie musi). W takiej sytuacji zastosowanie ma przepis art. 49 ust. 2 ustawy o komornikach i egzekucji. Przepis ten nie rozróżnia, z jakiego powodu wierzyciel składa wniosek o umorzenie egzekucji. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, iż jest to przepis ułomny, który w niedostatecznym stopniu uwzględnia rzeczywiste przyczyny złożenia przez wierzyciela wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Opłata egzekucyjna staje się w takiej sytuacji swoistą "karą finansową" dla osoby, względem której egzekucja została wszczęta bezzasadnie. Usunięcie negatywnych skutków wskazanych tej ułomności art. 49 ust. 2 u.k.e. wymaga jednak interwencji ustawodawcy.

Sąd Najwyższy rozważał również możliwość obciążenia opłatą egzekucyjną wierzyciela, na podstawie art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Jest to możliwe, gdy egzekucji została wszczęta niecelowo. Sąd Najwyższy podkreślił, iż jest to rozwiązanie wyjątkowe. Sam fakt, iż nakaz zapłaty utracił moc po wszczęciu egzekucji, nie przesądza, iż została ona wszczęta niecelowo. Dlatego obciążenie wierzyciela kosztami wymaga ustalenia, iż wierzyciel jeszcze przed złożeniem wniosku egzekucyjnego mógł się dowiedzieć o niecelowości egzekucji (np. gdy wiedział o wadliwym doręczeniu nakazu albo kontynuował egzekucję już po utracie mocy nakazu zapłaty).

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2013 roku, sygn. akt III CZP 109/12, www.sn.pl


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika