Wygaśnięcie mandatu wójta na skutek niepełnosprawności zgodne z konstytucją
Zgodnie z art. 492 § 1 pkt 6 kodeksu wyborczego (ustawa z dnia 5 stycznia 2011 roku – Kodeks wyborczy) orzeczenie niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji powoduje wygaśnięcie mandatu wójta (odpowiednio też burmistrza i prezydenta miasta). Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył ten przepis do Trybunału Konstytucyjnego jako niezgodny z zakazem dyskryminacji (art. 60 w związku z art. 32 konstytucji) oraz z art. 29 lit. a Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych, który zobowiązuje Państwo do zapewnienia, że osoby niepełnosprawne będą mogły efektywnie i w pełni uczestniczyć w życiu politycznym i publicznym, na zasadzie równości z innymi obywatelami, włączając w to prawo i możliwość korzystania z czynnego i biernego prawa wyborczego.
W wyroku z 23 stycznia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że
art. 492 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy rozumiany w ten sposób, że dotyczy orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji wydanego po nabyciu mandatu wójta, jest zgodny z art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji
. Co do art. 32 konstytucji i art. 29 lit. a Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych Trybunał umorzył postępowanie.Trybunał uznał przede wszystkim, że kwestionowany przepis znajduje zastosowanie jedynie do urzędujących wójtów, a nie do kandydatów na ten urząd. Jeśli zatem o orzeczenie niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji będzie wydane przed dniem wyborów, to nie ma podstaw do wygaszenia mandatu. Sposób rozumienia art. 492 § 1 pkt 6 kodeksu wyborczego był kwestią sporną. Sentencja wyroku została celowo zredagowana tak, by wskazać jego prawidłową wykładnię.
Wygaśnięcia mandatu z powodu orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji dotyczy wszystkich wójtów. Ustawa nie przewiduje jakichkolwiek wyjątków w tym zakresie. Tryb orzekania niezdolności jest przy tym jednakowy dla wszystkich osób piastujących ten urząd. Spełniony jest zatem warunek określenia jednakowych zasad dostępu do służby publicznej. Przepis art. 492 § 1 pkt 6 kodeksu wyborczego jest również w wystarczającym stopniu szczegółowy i precyzyjny.
Trybunał uznał, że wspomniany przepis nie narusza też zasady proporcjonalności, zwłaszcza w aspekcie doboru środków przydatnych do realizacji wyznaczonego przez ustawodawcę celu. Celem tego przepisu jest pozbawienie mandatu wójta osoby, która do końca kadencji nie jest w stanie go sprawować z uwagi na stan zdrowia.
Niezależnie od powyższego Trybunał dostrzegł jednak, że kwestionowany przepis ma jednak pewne mankamenty. Choć nie powodują one jego niekonstytucyjności, Trybunał zasygnalizuje parlamentowi konieczność usunięcia luk prawnych, co jest niezbędne dla spójności systemu prawnego.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 stycznia 2014 roku, sygn. akt K 51/12, www.trybunal.gov.pl
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?