Zakazane nadużywanie przez przedsiębiorstwo pozycji dominującej...

GlaxoSmithKline AEVE jest grecką spółką zależną GlaxoSmithKline plc, przedsiębiorstwa zajmującego się badaniami i wytwarzaniem produktów leczniczych z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie. Spółka ta zajmuje się importem, składowaniem i dystrybucją produktów leczniczych dostarczanych przez grupę GSK w Grecji. Na terytorium krajowym posiada więc zezwolenie na prowadzenie sprzedaży niektórych leków wydawanych z przepisu lekarza.

W listopadzie 2000 r. GSK AEVE zaprzestała realizacji zamówień greckich hurtowników, którzy nabywają wspomniane leki w celu ich dystrybucji na rynku krajowym oraz eksportu do innych państw członkowskich. Spółka powołała się na niedobór spornych produktów, za który miała nie ponosić odpowiedzialności oraz po przekształceniu swojego systemu dystrybucji, rozpoczęła samodzielnie dostarczać te leki do greckich szpitali i aptek.

Porady prawne

Uznając, w lutym 2001 r., że na rynku krajowym przywrócony został w określonym stopniu normalny sposób zaopatrzenia, a zapasy zostały odtworzone, GSK AEVE ponownie zaczęła zaopatrywać hurtowników we wspomniane leki w ograniczonych ilościach.

Następnie zainteresowani hurtownicy oraz niektóre greckie stowarzyszenia farmaceutów i hurtowników zwrócili się do greckiej komisji ds. ochrony konkurencji (Epitropi Antagonismou), aby stwierdziła, że polityka sprzedaży leków stosowana przez GSK AEVE i GSK plc stanowiła nadużycie pozycji dominującej zajmowanej przez te dwa przedsiębiorstwa na rynkach spornych leków.

W wyroku z dnia 31 maja 2005 r. w sprawie Syfait i in. (sprawa C-53/03, Zb.Orz. s.I-4609) Trybunał orzekł, że nie jest właściwy do udzielenia odpowiedzi na pytania postawione przez Epitropi Antagonismou, ponieważ nie jest ona organem sądowym.

W międzyczasie hurtownicy wystąpili do sądu, podnosząc, że polityka sprzedaży GSK AEVE naruszała greckie i wspólnotowe prawo konkurencji. Uznając za niezbędne odpowiedzi na te same pytania, jakie postawiła Epitropi Antagonismou, sąd apelacyjny w Atenach, przed którym zawisła ta sprawa, zwrócił się do Trybunału z pytaniem dotyczącym zgodności spornych praktyk z uregulowaniami wspólnotowymi.

W niniejszej sprawie ETS orzekł, co następuje:

Artykuł 82 TWE należy interpretować w ten sposób, że przedsiębiorstwo zajmujące dominującą pozycję na właściwym rynku produktów leczniczych, które w celu przeszkodzenia eksportowi równoległemu prowadzonemu przez niektórych hurtowników z danego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego, odmawia wykonania zamówienia o normalnym charakterze złożonego przez tych hurtowników, nadużywa swej pozycji dominującej. Do sądu odsyłającego należy ustalenie normalnego charakteru tych zamówień przy uwzględnieniu wielkości tych zamówień w porównaniu z potrzebami rynku tego państwa członkowskiego oraz dotychczasowych relacji handlowych utrzymywanych przez to przedsiębiorstwo z zainteresowanymi hurtownikami.

Trybunał przypomniał przede wszystkim, że zakazane jest nadużywanie przez przedsiębiorstwo pozycji dominującej, ponieważ jest to niezgodne ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim może wpływać na handel między państwami członkowskimi UE. Takie praktyki stanowiące nadużycie mogą polegać w szczególności na ograniczaniu produkcji, rynków lub rozwoju technicznego ze szkodą dla konsumentów.

ETS stwierdził, że w niniejszym przypadku poprzez odmowę wykonania zamówień greckich hurtowników GSK AEVE miała na celu ograniczenie eksportu równoległego prowadzonego przez nich na rynki innych państw członkowskich, w których ceny sprzedaży leków są wyższe.

Następnie Trybunał zbadał, czy w sektorze produktów leczniczych istnieją szczególne okoliczności, które ogólnie mogłyby uzasadnić odmowę zrealizowania zamówień.

Trybunał zaznaczył najpierw, że eksport równoległy leków z danego państwa członkowskiego, w którym ich ceny są niskie, do innych państw członkowskich, w których ceny te są wyższe, co do zasady umożliwia nabywcom tych leków w tych ostatnich państwach członkowskich posiadanie alternatywnego źródła zaopatrzenia po niższych cenach niż te stosowane przez przedsiębiorstwa farmaceutyczne. Nie można więc stwierdzić, że równoległy eksport przyniósłby jedynie minimalne korzyści dla końcowych konsumentów.

Następnie ETS dokonał analizy ewentualnego wpływu regulacji państwa w zakresie cen leków na ocenę tego, czy odmowa dostawy stanowi nadużycie. Trybunał zaznaczył, że kontrola sprawowana przez niektóre państwa członkowskie w odniesieniu do ceny sprzedaży lub refundacji kosztów leków nie zwalnia tych cen całkowicie z działania zasady podaży i popytu. Chociaż zakres reglamentacji cenowej w sektorze produktów leczniczych nie może więc wykluczyć zastosowania wspólnotowych reguł konkurencji, to jednak dla państw członkowskich, które przewidują system ustalania cen ta interwencja państwowa jest czynnikiem mogącym stworzyć możliwości dla handlu równoległego. Ponadto, reguły konkurencji nie mogą być interpretowane w ten sposób, że w celu ochrony własnych interesów handlowych jedyną możliwością, jaka pozostaje przedsiębiorstwu farmaceutycznemu zajmującemu pozycję dominującą, jest całkowita rezygnacja ze sprzedaży swoich leków w państwie członkowskim, w którym ich ceny są ustalone na względnie niskim poziomie.

Z powyższego wynika, że chociaż zakres reglamentacji nie może usunąć znamion nadużycia z odmowy przez przedsiębiorstwo farmaceutyczne zajmujące pozycję dominującą wykonania zamówień złożonych przez hurtowników prowadzących eksport równoległy, to takie przedsiębiorstwo powinno jednak móc podjąć rozsądne i proporcjonalne środki, jeżeli wymaga tego ochrona jego własnych interesów handlowych. W celu określenia rozsądnego i proporcjonalnego charakteru tych środków należy ustalić, czy zamówienia złożone przez tych hurtowników mają anormalny charakter.

Wreszcie Trybunał dokonał analizy wpływu reglamentacji państwowej w zakresie dostawy leków, a w szczególności argument przedstawiony przez GSK AEVE, zgodnie z którym przedsiębiorstwa wykonujące eksport równoległy nie podlegają jednakowym obowiązkom w zakresie dystrybucji i składowania co przedsiębiorstwa farmaceutyczne i w ten sposób ryzykują zakłóceniem planowania produkcji i dystrybucji leków.

W tym względzie ETS zaznaczył, że w przypadku gdy handel równoległy rzeczywiście doprowadziłby do niedoboru leków na danym rynku krajowym, to nie przedsiębiorstwa zajmujące pozycję dominującą, lecz właściwe organy krajowe miałyby obowiązek uregulować tę sytuację poprzez podjęcie odpowiednich i proporcjonalnych środków. Jednakże producent musi mieć możliwość ochrony własnych interesów handlowych, jeżeli uzyskuje zamówienia na anormalne ilości określonych produktów.

Trybunał pozostawił sądowi krajowemu ustalenie normalnego charakteru zamówień w świetle dotychczasowych relacji handlowych utrzymywanych przez przedsiębiorstwo farmaceutyczne zajmujące dominującą pozycję z zainteresowanymi hurtownikami, jak również wielkości zamówień w porównaniu z zapotrzebowaniem rynku danego państwa członkowskiego.

ETS orzekł, że przedsiębiorstwo zajmujące dominującą pozycję na rynku leków, które w celu przeszkodzenia eksportowi równoległemu odmawia zrealizowania zamówień o normalnym charakterze, nadużywa swej pozycji dominującej.

Normalny charakter zamówień należy określać w stosunku do zapotrzebowania właściwego rynku krajowego oraz dotychczasowych relacji handlowych. Przedsiębiorstwo farmaceutyczne nadużywa swej pozycji dominującej, jeżeli odmawia zrealizowania normalnych zamówień hurtowników w celu przeszkodzenia eksportowi równoległemu.

Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 września 2008 r. w sprawach połączonych od C-468/06 do C-478/06 - Sot. Lélos kai Sia EE i in. przeciwko GlaxoSmithKline AEVE Farmakeftikon Proïonton; http://curia.europa.eu


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika