Zarzut przedawnienia oraz wygaśnięcia wierzytelności w świetle prekluzji dowodowej

W stanie faktycznym sprawy powód dochodził zapłaty za towar wydany pozwanemu w 2003 roku. W grudniu 2003 roku pozwany złożył powodowi propozycję rozliczenia wzajemnych wierzytelności w drodze przelewu i potrącenia wierzytelności. Powód nie ustosunkował się do tej propozycji, wezwał natomiast pozwanego do zapłaty należności, a następnie wniósł pozew.

Sąd I instancji powództwo oddalił, nie uwzględnił wprawdzie zarzutu przedawnienia, ale przyjął, że wierzytelność powoda została umorzona na skutek potrącenia z wierzytelnością strony pozwanej. Powołując się na prekluzję dowodową, Sąd I instancji pominął twierdzenia i wnioski dowodowe stron niezgłoszone w pozwie oraz odpowiedzi na pozew, odnosząc to w szczególności do twierdzeń powoda dotyczących kwestii potrącenia. Sąd II instancji natomiast uznał, że zgodnie z art. 47912 § 1 k.p.c. powód w pozwie nie ma obowiązku ustosunkowywania się do zarzutów strony przeciwnej, które nie zostały jeszcze podniesione, tj. do zarzutu przedawnienia oraz zarzutu potrącenia. Rozważając zarzut potrącenia, w świetle dowodów i twierdzeń stron, zgłoszonych już także w trakcie procesu, Sąd Apelacyjny podkreślił, że został on zgłoszony przez pozwaną dopiero w odpowiedzi na pozew i nie wykazała ona skutecznie, że złożyła powodowi oświadczenia o dokonaniu potrącenia.

Porady prawne

Sąd Najwyższy w wyroku z 12 października 2007 roku, wskazał iż:

  1. Nie podlegają prekluzji dowodowej twierdzenia i dowody, które powód zgłasza na skutek podniesienia przez pozwanego, w odpowiedzi na pozew, zarzutu przedawnienia oraz wygaśnięcia wierzytelności powoda na skutek potrącenia.

  2. Potrącenie wierzytelności dochodzonej w pozwie jest niemożliwe, jeżeli strona pozwana nie nabyła skutecznie wierzytelności przedstawionych do potrącenia.

W uzasadnieniu wyroku, Sąd Najwyższy wskazał, iż nietrafny jest zarzut naruszenia art. 47912 k.p.c. Celem tego przepisu nie jest bowiem zupełne pozbawienie strony wnoszącej pozew możliwości powołania w trakcie procesu jakichkolwiek innych dowodów i przytaczania twierdzeń, które nie zostały powołane w pozwie.

Powód ma obowiązek powołać w pozwie wszystkie dowody i twierdzenia, które służą przekonaniu sądu o zasadności powództwa. Nie można jednak, z powołaniem się na wspomniany przepis, żądać od powoda, pod sankcją prekluzji dowodowej (tj. niedopuszczalności późniejszego ich przytaczania), aby formułując pozew zawarł w nim twierdzenia i popierał je dowodami, które mają wskazywać na to, że roszczenie jego nie istnieje lub uległo przedawnieniu. Trafnie więc Sąd Apelacyjny uznał, że nie podlegają prekluzji dowodowej twierdzenia i dowody, które powód zgłosił na skutek podniesienia przez pozwanego w odpowiedzi na pozew zarzutu przedawnienia oraz wygaśnięcia wierzytelności powoda na skutek potrącenia. Podniesienie w odpowiedzi na pozew zarzutu potracenia otworzyło powodowi możliwość formułowania twierdzeń zmierzających do obalenia tego zarzutu i przytaczania dowodów na ich poparcie. Uniemożliwienie tego powodowi, z powołaniem się na prekluzję dowodową, prowadziłoby wprost do niedopuszczalnego ograniczenia jego prawa do obrony, naruszając zasadę kontradyktoryjności, stanowiącą jedną z naczelnych zasad współczesnego procesu cywilnego.

Wyrok Sądu Najwyższego z 12 października 2007 roku, sygn. akt V CSK 223/07.


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika