Zgoda inwestora na umowę z podwykonawcą może być wyrażona w każdy sposób

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego przedstawił wniosek o rozstrzygnięcie rozbieżności w orzecznictwie, dotyczących wykładni art. 647[1] Kodeksu cywilnego. Wskazał na dwutorowość interpretacji przesłanek przewidzianej w tym przepisie solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy względem podwykonawcy robót budowlanych. Zauważył, że wspólne w obu kierunkach interpretacji jest jedynie ujmowanie zgody inwestora na zawarcie umowy o roboty budowlane pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą jako warunku solidarnej odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawcy. Różnią się one natomiast już co do rozumienia procedury uzyskania tej zgody oraz formy jej wyrażenia.

Porady prawne

Sąd Najwyższy podjął uchwałę:

Do zgody wymaganej przez art. 647[1] § 2 i 3 k.c. nie stosuje siÄ™ art. 63 § 2 k.c. Zgoda ta może być wyrażona przez każde zachowanie, które ujawnia jÄ… w sposób dostateczny (art. 60 k.c.); niezależnie od tego zgodÄ™ uważa siÄ™ za wyrażonÄ… w razie ziszczenia siÄ™ przesÅ‚anek okreÅ›lonych w art. 647[1] § 2 zdanie drugie k.c.

Sąd Najwyższy zauważył, iż wpierw rozważyć zagadnienie, które ma decydujący wpływ na rozstrzygnięcie tych pytań: czy zgoda inwestora na zawarcie umów o podwykonawstwo jest potrzebna do dokonania tych umów (ich skuteczności, ważności) i ma do niej - za czym opowiada się wielu przedstawicieli literatury przedmiotu - zastosowanie art. 63 k.c., czy też - jak uważają inni autorzy i co niemal jednolicie akceptuje orzecznictwo - zgoda ta nie stanowi przesłanki skuteczność, ani ważność umowy, której dotyczy, lecz jedynie warunkuje odpowiedzialność inwestora za wynikły z tej umowy dług z tytułu wynagrodzenia należnego podwykonawcy. Powołując się m.in. na zasadę swobody prowadzenia działalności gospodarczej oraz swobody umów SN stwierdził, że ww. przepisy mogą stanowić jedynie podstawę do domagania się przez inwestora od wykonawcy osobistego wykonania określonych prac, natomiast nie podbudowują koncepcji o przyznaniu inwestorowi prawa decydowania o ważności umów, jakie wykonawca zawiera z podwykonawcą (lub podwykonawca z dalszym podwykonawcą).

Ponadto - pisze SN - stosowaniu do wymaganej przez art. 647[1] § 2 k.c. zgody art. 63 k.c. - w nastÄ™pstwie czego zgoda ta musiaÅ‚aby być wyrażona, stosownie do art. 63 § 2 k.c., pod rygorem nieważnoÅ›ci w formie pisemnej, zastrzeżonej przez art. 647[1] § 4 k.c. do umów zawieranych przez wykonawcÄ™ z podwykonawcÄ… oraz przez podwykonawcÄ™ z dalszym podwykonawcÄ… - sprzeciwia siÄ™ zawarta art. 6471 § 2 zdanie drugie k.c. interpretacja biernego zachowania siÄ™ inwestora jako sposobu wyrażenia przez niego zgody. W ten sposób ustawodawca podważyÅ‚ nie tylko przewidziany w art. 63 § 2 k.c. obowiÄ…zek dochowania identycznej formy zÅ‚ożenia oÅ›wiadczenia o zgodzie i dokonania czynnoÅ›ci, której zgoda dotyczy, ale także zasadÄ™, że ten, kto milczy, nie skÅ‚ada oÅ›wiadczenia woli. Jest to kolejny argument prowadzÄ…cy do wniosku, że zgoda, o której mowa w art. 6471 § 2 k.c., jest specyficznÄ… konstrukcjÄ… prawnÄ…, zbudowanÄ… na potrzeby umowy o roboty budowlane.

Dalej SN rozważaÅ‚ - w zwiÄ…zku z brzmieniem art. 647[1] § 3 i § 5 k.c. - czy solidarna odpowiedzialność inwestora i wykonawcy wobec dalszego podwykonawcy (zaangażowanego przez podwykonawcÄ™) powstaje tylko wtedy, kiedy obydwaj zaakceptujÄ… tÄ™ umowÄ™, czy też zgoda każdego z nich jest czynnoÅ›ciÄ… wystarczajÄ…cÄ… do powstania jego odpowiedzialnoÅ›ci. Wbrew dosÅ‚ownemu brzmieniu przepisu, a z uwagi na jego cel ochronny, SN przyjÄ…Å‚, iż w stosunku do dalszego podwykonawcy wyrażenie zgody na zawieranÄ… z nim umowÄ™ stanowi samoistnÄ… przesÅ‚ankÄ™ powstania odpowiedzialnoÅ›ci solidarnej inwestora lub wykonawcy.

SN stwierdziÅ‚ także, iż z art. 647[1] § 1 i § 2 k.c. wynika, że nie wystarczy udzielona z góry zgoda blankietowa na umowÄ™ o jakiejkolwiek treÅ›ci z jakimkolwiek wykonawcÄ…. Zgoda inwestora w każdym wypadku bÄ™dzie zatem skuteczna tylko wtedy, gdy bÄ™dzie dotyczyÅ‚a konkretnej umowy. Przy zgodzie milczÄ…cej, inwestorowi trzeba tÄ™ umowÄ™ przedstawić, bo to ona wytyczy zakres odpowiedzialnoÅ›ci solidarnej. Inaczej bÄ™dzie przy zgodzie wyrażanej w sposób czynny - nie ma powodów, by zakÅ‚adać, że inwestor, nawet jeÅ›li nie jest przedsiÄ™biorcÄ…, wymaga szczególnej ochrony przed wÅ‚asnymi pochopnymi decyzjami. JeÅ›li zatem inwestor chce wyrazić zgodÄ™ bez przedstawiania mu umowy, może tak uczynić.

Skoro do zgody inwestora nie ma zastosowania art. 63 § 2 k.c., to może ona być wyrażona w każdy dowolny sposób (art. 60 k.c.). W wypadku, gdy inwestor zostanie wprowadzony w bÅ‚Ä…d, dostatecznÄ… ochronÄ™ zapewni mu możliwość powoÅ‚ania siÄ™ na wady zÅ‚ożonego oÅ›wiadczenia woli.

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 29 kwietnia 2008 r., sygn. akt III CZP 6/08


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika