Koszty sądowe w postępowaniu zabezpieczającym
Pytanie:
"Sąd całkowicie zwolnił mnie z kosztów sądowych w postępowaniu zasiedzeniowym. Po uprawomocnieniu się postanowienia o zwrocie mojego wniosku o zabezpieczenie, uzupełniłem brak w postaci adresu uczestnika i złożyłem go. Sąd naliczył mi opłatę 100zł. Mimo, że uważałem ją za nieuzasadnioną, bo przecież zostałem zwolniony całkowicie od kosztów sądowych w tym postępowaniu, a postępowanie o zabezpieczenie jest jego częścią a nie postępowaniem całkowicie odrębnym, wniosłem jednak opłatę, aby nie przedłużać postępowania. Mój wniosek o zabezpieczenie został oddalony. Złożyłem zażalenie do SO za pośrednictwem SR. Sąd Rejonowy ponownie naliczył mi opłatę w wysokości 400 zł. Domyślam się, że została ona naliczona na podstawie art. 19.3 pkt. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, jako 1/5 opłaty od wniosku o zasiedzenie. Mam ponownie wątpliwości, czy żądanie ode mnie wniesienia opłaty jest zasadne, lecz obawiam się, że jeśli nie zapłacę w 7-dniowym terminie moje zażalenie zostanie odrzucone. Jak powinienem zachować się w tej sytuacji aby moje prawa zwolnienia z kosztów były respektowane a zażalenie zostało rozpoznane bez zbędnej zwłoki i czy wysokość ostatniej opłaty została naliczona prawidłowo? Czy jest może jakieś orzecznictwo w podobnej sprawie?"
Odpowiedź prawnika: Koszty sądowe w postępowaniu zabezpieczającym
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego w każdej sprawie podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Postępowanie zabezpieczające ma charakter postępowania pomocniczego w stosunku do postępowania rozpoznawczego i egzekucyjnego. Mimo to charakteryzuje się ono funkcjonalną i strukturalną samodzielnością. Odrębność strukturalna postępowania zabezpieczającego przejawia się w tym, że choć toczy się często w ramach postępowania rozpoznawczego, jest jednak postępowaniem w pełni odrębnym od postępowania rozpoznawczego (Jędrzejewska Maria, Weitz Karol, Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek „Najnowsze wydanie: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające.” Warszawa 2009 LexisNexis (wydanie III) ss. 2308).
O odrębności postępowania zabezpieczającego stanowi art. 745 kpc., zgodnie z którym w postępowaniu zabezpieczającym strony także ponoszą koszty sądowe, o których sąd później rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Do czasu wydania takiego orzeczenia każda ze stron ponosi swoje koszty, do których należy zaliczyć nie tylko koszty związane z wszczęciem postępowania, lecz także jego przebiegiem oraz wykonaniem zabezpieczenia. Koszty wykonania zabezpieczenia określa już komornik, a to od której strony zostaną one ściągnięte będzie należało do rozstrzygnięcia przez sąd (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2001 r., sygn. II CKN 366/2000). W związku z tym jest Pan zobligowany do ponoszenia kosztów postępowania zabezpieczającego z uwagi na fakt, że nie wniósł Pan wniosku o zwolnienie od kosztów w tym postępowaniu. Postępowanie o stwierdzenie nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia, a postępowanie zabezpieczającego to dwa odrębne postępowania, stąd przyznanie jakiegoś prawa w jednym postępowaniu nie przenosi się automatycznie na przyznanie tego samego prawa (albo jego uznawanie) w drugim postępowaniu. Aby nie być obciążony opłatami w postępowaniu zabezpieczającym powinien Pan złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w tym postępowaniu.
Nieuiszczenie przez Pana opłaty za zażalenie spowoduje skierowanie przez sąd wezwania do uzupełnienia należnej opłaty w terminie tygodniowym z zagrożeniem zwrotu pisma. Jeśli mimo to nie wniesie Pan opłaty, to zażalenie zostanie zwrócone bez wywoływania jakichkolwiek skutków prawnych.
Odnośnie opłaty za zażalenie istnieją dwa poglądy. Z jednej strony przedstawiciele doktryny twierdzą, że od zażalenie na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia majątkowego lub niemajątkowego należy wnieść piątą część opłaty, która powinna być odnoszona do wysokości opłaty stałej lub stosunkowej od pozwu lub wniosku wszczynającego postępowanie, w której zostało wydane postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia (Gonera Katarzyna Najnowsze wydanie: Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Warszawa 2008 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie III) ss. 616). W związku z tym opłata za zażalenie w wysokości 400 zł została naliczona prawidłowo. Z drugiej strony Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 16 marca 2007 r. (sygn. III CZP 4/2007) stwierdził, że zażalenie na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia majątkowego podlega opłacie w wysokości stałej w kwocie 30 zł (19 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz. U. 2005 r. Nr 167 poz. 1398 ze zm.). Przytoczone stanowisko Sądu Najwyższego - dotyczące bezpośrednio zażaleń na postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia roszczeń majątkowych (art. 69) - może być odniesione także do wysokości opłaty od zażalenia na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia roszczeń niemajątkowych. W tym ujęciu zobowiązany byłby Pan do uiszczenia opłaty w wysokości 30 zł. Zwracamy jednak uwagę, że w przypadku uiszczenia tylko częściowej opłaty od zażalenia (tj. 30 zł) sąd może wezwać Pana do wniesienia pozostałej części opłaty lub w ogóle odrzucić zażalenie na skutek nieopłacenia go. Pozostanie więc uiszczenie na obecnym etapie żądanej opłaty 400 zł, jednak można podnosić wątpliwości co do prawidłowości jej wyliczenia.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?