Czy najbliższa rodzina nie będzie już płaciła podatku od spadków i darowizn?

Dnia 27 czerwca 2006 r. wpłynął do sejmu rządowy projekt o zmianie ustawy o podatku od spadku i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Projekt przewiduje ochronę interesów majątkowych członków najbliższej rodziny, zgodność przepisów z prawem UE, realizację zasady swobodnego przepływu kapitału oraz zniesienie lub doprecyzowanie przepisów określających zwolnienia podatkowe. W dniu publikacji na naszej stronie projekt znajdował się na etapie pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, na które został skierowany 29 czerwca br. 

Zgodnie z tym projektem podatkowi od spadków i darowizn, ma podlegać nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Porady prawne
  • dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;

  • darowizny, polecenia darczyńcy;

  • zasiedzenia;

  • nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

  • zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

  • nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi nadal ma podlegać również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci. 

Dość istotne zmiany powyższy projekt przewiduje w art. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Otóż zwolnieniem od podatku objęte będzie również nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9 637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.

Projektodawcy proponują ponadto wprowadzenie pkt 5a do art. 4 ustawy, zgodnie z którym zwolnione z podatku będzie nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy podatkowej, jeżeli spełnia warunki określone w art. 16 ust. 2 pkt 2-5 oraz spółdzielcze prawo do tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa się za zachowany także w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię własności tego lokalu na nabywcę.

Najbardziej jednak oczekiwaną jest zmiana polegająca na wprowadzeniu art. 4a w brzmieniu:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, ojczyma i macochę, jeżeli:

  • zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia, zapisu lub dalszego zapisu w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

  • w przypadku gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1, a przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub prze­­ka­zem pocztowym. 

Jeżeli nabywca dowiedzie się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa wyżej, zwolnienie, o którym mowa w punkcie 1., stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz udowodni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.  

W przypadku niespełnienia tych warunków, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.  

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

  • wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz

  • gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. 

Projekt rozszerza jednocześnie zasadę, zgodnie z którą obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Obecnie bowiem wyjątkiem od tej zasady jest objęta umowa darowizny. W wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży obecnie solidarnie na obdarowanym i darczyńcy. 

Planowane zmiany obejmują także w pewnym zakresie przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego oraz podstawy opodatkowania.

W art. 9 planuje się dodanie ust. 4, stanowiącego, iż w przypadku nabycia tytułem polecenia za zbywcę uznaje się odpowiednio darczyńcę lub spadkodawcę. W przypadku gdy darczyńca nakłada na obdarowanego tytułem polecenia obowiązek przeniesienia własności rzeczy lub przeniesienia (ustanowienia) praw na rzecz darczyńcy, za zbywcę uważa się obdarowanego. 

Zmianie może ulec sposób ustalenia wartości świadczeń powtarzających się dla obliczenia podstawy opodatkowania.

Jezeli nastapią projektowane zmiany nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlegać będzie opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony. 

Zgodnie z projektem art. 19 ust. 1 maiłby otrzymać brzmienie:

Dłużnicy spadkodawcy lub osób, którym przysługują wierzytelności z tytułu zapisu (dalszego zapisu), wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci lub umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tych funduszy na wypadek jego śmierci są obowiązani przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela, informację o dokonanych wypłatach (zwrocie długu) i ich wysokości, w terminie 14 dni od dnia wypłaty.

Uchylone mogą zostać ust. 2 i 3, a ust. 6 otrzyma brzmienie:

Jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub dokumentu, co do którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw do spadku albo zbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych tytułem, określonym w art. 1, notariusz może dokonać tych czynności tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

Podstawa prawna:

  • Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (druk 736),

  • Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 142 poz. 1514).


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika