Projekt ustawy o Funduszu Alimentacyjnym - czyli czy łatwiej będzie uzyskać alimenty?

Jaki cel przyświeca projektowi ustawy o Funduszu Alimentacyjnym?

Podstawowym czynnikiem, który zdecydował o pomyśle złożenia projektu jest nieskuteczność egzekucji. Organy państwa nie są w stanie doprowadzić do realizowania przez obywateli prawomocnych orzeczeń sadów zasądzających alimenty, to osobom, które z powodu niemożności wyegzekwowania należnych im alimentów znalazły się w trudnej sytuacji ekonomicznej należy pomóc. Do tego sprowadza się uzasadnienie funkcji socjalnej funduszu alimentacyjnego. Brak determinacji komorników w działaniach zmierzających do skutecznego egzekwowania alimentów. Celem nowej formuły funduszu alimentacyjnego jest próba zaakcentowania odpowiedzialności dłużników alimentacyjnych oraz osób zobowiązanych zgodnie z art. 132 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do alimentowania osoby pobierającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego w dalszej kolejności.

Porady prawne

Czy projekt przewiduje nowe podstawy wypłaty świadczeń?

Nie przewiduje się nowych podstaw dla wypłacania świadczeń. W niektórych kwestiach uznano, że to nie fundusz powinien zapewniać wsparcie potrzebującym. Projekt ustawy respektuje trudną sytuację finansów publicznych państwa. Dopuszcza się wypłatę świadczeń tylko w przypadkach koniecznych oraz kładzie akcent na dochodzenie alimentów od członków rodziny - obowiązek badania faktycznej sytuacji ekonomicznej osób uprawnionych i weryfikowanie w ten sposób zasadności wypłacania świadczeń - zobligowanie dysponenta funduszu, by przenosił obowiązki ekonomiczne z podatników na dalszych członków rodziny osoby pobierającej świadczenia. Wprowadzenie przepisów pozwalających na odmowę wypłacania świadczeń lub wypłacanie ich w formie rzeczowej jeśli dochodzi do marnotrawienia przyznanych kwot.

Jakie zadania będą stały przed Funduszem?

Funkcjonowanie funduszu w niniejszej wersji służyć ma realizacji praw osób uprawnionych do alimentacji w myśl regulacji zawartych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz realizacji obowiązków, alimentacyjnych dłużników osób pobierających świadczenia z funduszu. Funkcjonowanie funduszu jest służebne wobec norm prawa rodzinnego.

Kto jest dysponentem funduszu i skąd pochodzą środki na jego działalność?

W projekcie fundusz alimentacyjny usytuowano na szczeblu gminy. Uczyniono tak dlatego, że na tym poziomie realizowane są od 1 maja 2004 roku zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych, a więc obsługa funduszu nie powinna spowodować znaczących kosztów.

Uprawnieni

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie zamieszkałej w Polsce, dla której zostały ustalone alimenty tytułem egzekucyjnym pochodzącym od sądu, jeżeli egzekucja tych alimentów okazała się bezskuteczna całkowicie lub częściowo. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli przeciętny miesięczny dochód w rodzinie uprawnionego uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym ich przyznanie nie przekracza kwoty odpowiadającej 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego do celów emerytalnych za ten sam rok.

Komu świadczenia nie będą przysługiwały?

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują osobie, która:

  • otrzymuje pełne utrzymanie z funduszów państwowych lub społecznych, a w szczególności odbywa czynną służbę wojskową lub spełnia zastępczo obowiązek tej służby lub przebywa w placówce opiekuńczo-wychowawczej, domu pomocy społecznej lub innej podobnej instytucji,

  • jest uprawniona, zgodnie z przepisami o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, do zasiłków pieniężnych przewidzianych dla dzieci żołnierzy i osób spełniających zastępczo obowiązek służby wojskowej, zobowiązanych do alimentacji,

  • po osiągnięciu pełnoletności nie kształci się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia lub nie jest uznana za osobę o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub nie posiada orzeczenia traktowanego na równi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenia

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 30 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznaje organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby uprawnionej. Wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego składa się do organu właściwego za pośrednictwem organu prowadzącego egzekucję alimentów. Organ prowadzący egzekucję alimentów dołącza do wniosku o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego poświadczenie o bezskuteczności prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Organ właściwy wydaje decyzję o przyznaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego na podstawie:

  1. wniosku zainteresowanego lub wniosku ośrodka pomocy społecznej,

  2. informacji wnioskodawcy o miejscu zamieszkania, wieku, zatrudnieniu i sytuacji ekonomicznej osób zobowiązanych względem uprawnionego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do alimentacji w rozumieniu przepisów.

  3. poświadczenia organu egzekucyjnego o bezskuteczności egzekucji alimentów,

  4. oświadczenia wnioskodawcy o:

  • wysokości uzyskiwanego dochodu na osobę w rodzinie,

  • braku okoliczności, które sprawiają, iż świadczenia nie przysługują (wyżej opisane),

  • przekazaniu organowi egzekucyjnemu wszystkich znanych mu istotnych informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika wskazanego w tytule egzekucyjnym.

Decyzję w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego są natychmiast wykonalne, z wyjątkiem decyzji o obowiązku zwrotu świadczeń bezpodstawnie pobranych. Od decyzji w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługuje stronie odwołanie do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.

Inne instytucje

  1. W projekcie odstąpiono od regulacji pozwalającej kontynuować wypłatę świadczeń na rzecz dziecka po śmierci dłużnika alimentacyjnego. Po śmierci, dłużnika wygasa obowiązek alimentacyjny i brak jest uzasadnienia dla wypłacania świadczeń z funduszu.

  2. W gminie niejako automatycznie ośrodek pomocy społecznej uzyskawszy informacje o śmierci dłużnika i zaprzestaniu wypłacania świadczeń z funduszu może wszcząć postępowanie o przyznanie pomocy społecznej. Ponadto organ właściwy może wystąpić o alimenty na rzecz osieroconego dziecka do innych osób zobowiązanych wobec niego do alimentacji.

  3. Sankcją wobec osoby pobierającej świadczenia z funduszu bezpodstawnie jest obowiązek ich zwrotu. Poprawie ściągalności kwot należnych funduszowi, a więc poprawie skuteczności egzekucji oraz racjonalności w wypłacaniu świadczeń poprzez wymóg korygowania pierwotnych ustaleń ma służyć obowiązek składania na bieżąco informacji o faktach istotnych dla egzekucji i dla wypłacania świadczeń. Sankcje w tym zakresie ponosić może jedynie osoba uprawniona. Intencją tych regulacji jest m.in. przeciwdziałanie spotykanej niekiedy zmowie stron stosunku alimentacyjno-prawnego w celu wyłudzenia świadczeń z funduszu.

  4. Dłużnik alimentacyjny osoby pobierającej świadczenia ma zwrócić organowi właściwemu kwotę równą tej, jaką ów organ był zmuszony wypłacić wierzycielowi alimentacyjnemu. Podstawą prowadzenia egzekucji nie jest - jak dotychczas - wyrok alimentacyjny, lecz decyzja organu właściwego, na podstawie której wypłacane są świadczenia wierzycielowi.

  5. Występując o alimenty przeciwko osobom zobowiązanym do alimentacji wobec osoby uprawnionej do świadczeń z funduszu alimentacyjnego organ właściwy winien informować te osoby o przysługującym im roszczeniu zwrotnym wobec osób zobowiązanych w bliższej kolejności.

  6. Jeżeli osoba dorosła marnotrawi wypłacane jej świadczenia z funduszu alimentacyjnego organ właściwy, na podstawie informacji przekazanych przez ośrodek pomocy społecznej może zawiesić wypłatę przyznanych świadczeń, zaprzestać ich wypłaty, a także przekazywać należne świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej. W wypadku marnotrawienia przez przedstawiciela uprawnionej do nich osoby małoletniej organ właściwy, po uzyskaniu opinii ośrodka pomocy społecznej, może przekazywać należne świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej.

Dłużnik funduszu alimentacyjnego obowiązany jest do uiszczania opłat na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu. Opłaty wynoszą 5% świadczeń wypłaconych z funduszu wierzycielowi lub wierzycielom funduszu. Organ właściwy może w szczególnie uzasadnionych wypadkach umorzyć należności funduszu alimentacyjnego od osób zobowiązanych do alimentów oraz od osób, które bezpodstawnie pobrały świadczenia z tego funduszu.

Źródło:

  • Obywatelski projekt ustawy o Funduszu Alimentacyjnym z dnia 2 listopada 2004 r. (druk nr 3392).


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • Antoni Syrewicz 2013-01-13 15:57:42

    Skala bezskutecznych postępowań procesów egzekucyjnych o alimenty może świadczyć o tym jak niekompetentne są wyroki sędziów, którzy ustalają nadmierne alimenty w oderwaniu od realiów. Płacący alimenty nie mają zagwarantowanego nawet minimum socjalnego niezbędnego do przeżycia a zdolność do wykonywania pracy wcale nie oznacza że w Polsce tą pracę znajdują.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika