Projektowana pomoc w postępowaniach w sprawach cywilnych prowadzonych w państwach członkowskich UE

Ustanowienie pełnomocnika (także prawnika z urzędu) jest obecnie problemem, którego nie sposób bagatelizować w obliczu faktu, iż jesteśmy już pełnoprawnymi członkami Unii Europejskiej. Dyrektywa Unii 2003/8/WE nakłada na RP obowiązek wdrożenia przepisów ustawowych niezbędnych do jej wykonania do 30 listopada 2004 r.

Czego dotyczy projekt nowej ustawy?

Projekt określa czym jest „prawo pomocy”, jakie są zasady, przesłanki i tryb jego przyznawania. Projekt stanowi, iż prawo pomocy w Polsce, w związku z toczącym się w Polsce postępowaniem cywilnym, może być przyznane wnioskodawcy mającemu miejsce zamieszkania lub pobytu w innym państwie członkowskim na jego pisemny wniosek, który powinien być sporządzony w języku polskim lub w języku. Skutkiem takiej regulacji będzie to, iż polski sąd będzie musiał zaakceptować wniosek o przyznanie prawa pomocy sporządzony w języku innym niż język polski.

Wniosek o przyznanie prawa pomocy według projektu będzie wolny od opłat sądowych tak jak wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata albo radcy prawnego. Projekt przewiduje, iż wniosek o przyznanie prawa pomocy będzie mógł być złożony:

  • w polskim sądzie właściwym do rozpoznania sprawy, której dotyczy wniosek o przyznanie prawa pomocy albo
  • właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym wnioskodawca mieszka lub przebywa (czyli organowi przekazującemu),
  • właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę sąd, przed którym ma się toczyć postępowanie cywilne z udziałem wnioskodawcy jako strony tego postępowania (czyli organowi przyjmującemu); w Polsce organem przyjmującym będzie Ministerstwo Sprawiedliwości.

Projekt koszty tłumaczenia dokumentów traktuje jako element wydatków stanowiących - obok opłat sądowych - część kosztów sądowych. Nowym rozwiązaniem jest to, iż konieczne koszty związane z porozumiewaniem się wnioskodawcy z pełnomocnikiem za pośrednictwem tłumacza zostały potraktowane jako wydatki adwokata albo radcy prawnego, które - po ich udokumentowaniu i wykazaniu ich niezbędności - ponosi Skarb Państwa, do wysokości stawek wynagrodzenia tłumaczy przysięgłych.

Porady prawne


Projekt przewiduje zgodnie z założeniami dyrektywy Unii reguluje rozciągnięcie skutków przyznania prawa pomocy w postępowaniu rozpoznawczym na postępowanie egzekucyjne, zobowiązując państwo członkowskie, które udzieliło pełnej lub częściowej pomocy prawnej wnioskodawcy w sporze transgranicznym, do jej kontynuowania w postępowaniu wykonawczym albo egzekucyjnym oraz wymaga, aby prawo pomocy przyznane wnioskodawcy w jednym państwie członkowskim, w którym toczyło się postępowanie sądowe i w którym zostało wydane orzeczenie, rozciągało się na postępowanie w przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności i wykonania tego orzeczenia w innym państwie członkowskim.

Projekt zakłada, iż prawo pomocy może być pełne lub częściowe w zależności od tego, czy wnioskodawca ze względu na swoją sytuację majątkową jest całkowicie, czy tylko częściowo niezdolny do poniesienia kosztów postępowania cywilnego, które ma być wszczęte lub już jest prowadzone w Polsce. Projekt przyjmując za dyrektywą przewiduje możliwość odmowy przyznania prawa pomocy, jeżeli wnioskodawca ma na celu podjęcie działań, które są oczywiście bezzasadne. Projekt stanowi, iż sąd będzie mógł cofnąć przyznanie prawa pomocy, gdy sytuacja majątkowa wnioskodawcy znacznie się polepszy albo gdy decyzja o przyznaniu prawa pomocy zostanie podjęta na podstawie niepełnych lub nieprawdziwych informacji przedstawionych przez wnioskodawcę.

Jak będzie przebiegać postępowanie w innym państwie członkowskim?

Projekt przewiduje konieczność składania wniosków o przyznanie prawa pomocy albo właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym wnioskodawca stale mieszka lub przebywa, albo właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę sąd lub w którym wykonywane jest orzeczenie. Wniosek o przyznanie prawa pomocy, który ma być przekazany do innego państwa członkowskiego, powinien być sporządzony na urzędowym formularzu w języku polskim oraz w języku wymaganym przez prawo tego państwa. Ustanowiony dla wnioskodawcy przez polski sąd pełnomocnik (w osobie adwokata albo radcy prawnego wykonujących ten zawód w Polsce) powinien działać w interesie wnioskodawcy aż do czasu przyjęcia wniosku o przyznanie prawa pomocy przez właściwy organ innego państwa członkowskiego, przy czym o chwili tej sąd ma obowiązek powiadomić pełnomocnika.

Komu projekt przyznaje prawo do tzw. wstępnego prawa pomocy?

Projekt stanowi, że „wstępne” prawo pomocy może być przyznane na wniosek wnioskodawcy, przy czym nie ma tu potrzeby złożenia oddzielnego formularza, podstawą oceny wniosku są dane zawarte w formularzu sporządzonym na potrzeby ubiegania się o przyznanie prawa pomocy w innym państwie członkowskim.

Ustawa miałaby wejść w życie z dniem 30 listopada 2004 r.

Źródło:

  • projekt ustawy zamieszczony na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości


Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika